Author:
Abstract
Sosyal bilimcilerin temel amaçlarının arasında toplumların sosyo-politik yapılarını anlamak ve açıklamak gelmektedir. Bunu gerçekleştirmek için de temelini “eşitsizlik” kriterinden alan “iktidar yapısı” ve “güç ilişkilerini” incelerler. Eşitsizlik, ister sosyal açıdan isterse de ekonomik açıdan olsun, kapitalist toplumların başta gelen ortak özelliklerindendir. Bu doğrultuda toplumda bazı kişilerin ya da toplumsal grupların, toplumdaki öteki kişi ya da gruplara oranla çok daha fazla paraya ve itibara sahip olduğu bilinen bir gerçektir. Bu ayrıcalıklı kişi ya da grupların, toplumdaki karar verme mekanizmaları ve karar alma süreci üzerinde çok daha etkin ve yetkin olduğu ortada bir gerçektir. Elit Teorisi’nin kökeni, “krallar filozof olmalıdır, filozoflar da kral” diyen Platon’a kadar geriye götürülebilse de bu teoriyi bir olgu olarak tartışanlar daha çok Gaetano Mosca, Vilfredo Pareto ve Robert Michels gibi klasik elitistler olmuştur. Elit Teorisi’nin demokrasi ile bağdaştırılması ve bu anlamda 21. yüzyılda yeniden tartışılabilir bir hale gelmesi ise Harold D. Laswell, Raymond Aron ve C. Wright Mills gibi modern elitistlerin geliştirdiği teorilerle mümkün olmuştur. Bahsi geçen düşünürlerin katkılarıyla geliştirilen Elit Teorisi, temel inceleme konuları arasında toplumlardaki güç ilişkileri ve iktidar yapıları bulunan toplumbilimcilerin ve siyaset bilimcilerin istifade ettiği başlıca ana teorik yaklaşımlardan birini teşkil etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türk iktidar yapısı içinde ekonomi elitlerinin incelenmesidir.
Keywords
Abstract
One of the main objectives of social scientists is to understand and explain the socio-political structures of societies. In order to do so, they analyze the "power structure" and "power relations", which are based on the criterion of "inequality". Inequality, whether socially or economically, is a common feature of capitalist societies. In this respect, it is a well-known fact that some individuals or social groups in society have much more money and prestige than other individuals or groups in society. It is an obvious fact that these privileged individuals or groups have much more influence and authority over the decision-making mechanisms and decision-making process in society. Although the origin of the Elite Theory can be traced back to Plato, who said "kings should be philosophers, and philosophers are kings", those who discussed this theory as a phenomenon were mostly classical elitists such as Gaetano Mosca, Vilfredo Pareto and Robert Michels. Reconciling Elite Theory with democracy and, in this sense, becoming debatable again in the 21st century was made possible by the theories developed by modern elitists such as Harold D. Laswell, Raymond Aron and C. Wright Mills. Elite Theory, developed with the contributions of the mentioned thinkers, constitutes one of the main theoretical approaches used by sociologists and political scientists whose main research subjects include power relations and power structures in societies. The aim of this study is to examine the economic elites within the Turkish power structure.