Author :
Abstract
Dünyada yaşanan küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve kamu yönetiminin ağır işlemesi nedeniyle idarenin vatandaşıyla iyi ilişkiler kurması için yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Kamu yönetimi alanında insan haklarına riayet edilmesi, vatandaşların iş ve işlemlerin kolaylaştırılması, vatandaşların idarenin kararlarından olumsuz etkilenmemesi, yasaların tam uygulanması gibi durumların denetlenmesi önemli bir husustur. Demokratik toplumlarda hukuk ilkesinin işletilmesi ve insan haklarının tam anlamıyla uygulanması vazgeçilmez niteliklerdir. Demokratik yönetimlerde denetimleri sağlayacak yeni mekanizma kamu denetçiliği (ombudsman) kurumu olarak kabul edilmektedir.
Ombudsman vatandaşın şikayetlerini dinleme, idarenin yanlış karar ve uygulamalarından vatandaşın olumsuz etkilenmesini önleme, kamu yönetiminde vatandaşa verdiği değeri gösterme, devlet-vatandaş ilişkilerini olumlu yönde ilerletme gibi görevleri üstlenir. Bu görevlerini yerine getirirken siyasi iktidardan bağımsız hareket eder ve hukukun üstülüğü ilkesini temel alır. Hükümetin kararlarını, kamu kurumlarının uygulamalarını, yolsuzlukla mücadele, devlet kaynaklarının verimli kullanılması, kişi hak ve özgürlüklerinin ihlali gibi konularda araştırma ve inceleme yapar. Ombudsmanlığa duyulan gereksinim arttıkça ombudsmanlığın görev alanlarının ayrılması öngörülmüştür. Böylece günümüzde bir çok ombudsmanlık türleri oluşturulmuştur. Çocukların erken yaşta çalıştırılması, çocuk haklarının ihlal edilmesi, çocukların ihmal ve istismara uğraması, yeterli ve dengeli beslenme imkanlarına ulaşamama, sağlık hizmetlerine erişememe, eşit ve ücretsiz eğitime sahip olamama gibi sorunların artması çocuk ombudsmanlık türünün doğmasını sağlamıştır.
Günümüzde çocuklara yönelik şiddet, taciz ile çocuk hakları ihlali olayları her geçen gün arttığı görülmektedir. Ülkemizde de çocuk haklarının ihlal edildiği olaylar yaşanmaktadır. Dolayısıyla çocukların haklarını koruyan, şiddet, taciz vb. olumsuz durumlarda çocuğun yüksek yararını savunan ve çocuklara hak ettikleri muamelenin yapılmasını sağlayacak tarafsız ve adil bir kurumun olması gerekmektedir. Böyle bir zamanda ombudsmanlığın bir türü olan çocuk ombudsmanlığına ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu çalışmada Türkiye’ de çocuk ombudsmanlığının neden gerekli olduğunu, nasıl ve ne şekilde işleyeceğine yönelik bir değerlendirme yapılmış ve çocuk ombudsmanlığının önemine değinilmiştir.
Keywords
Abstract
New methods are needed for the administration to establish good relations with its citizens due to the globalization experienced in the world, technological developments and the slow functioning of the public administration. Observing human rights in the field of public administration, facilitating the work and transactions of citizens, ensuring that citizens are not adversely affected by the decisions of the administration, and monitoring the full implementation of the laws are important issues. The operation of the principle of law and the full implementation of human rights are indispensable qualities in democratic societies. The new mechanism that will provide audits in democratic administrations is accepted as the ombudsman institution.
The Ombudsman undertakes duties such as listening to the complaints of the citizens, preventing the citizens from being adversely affected by the wrong decisions and practices of the administration, showing the value they attach to the citizens in the public administration, and advancing the state-citizen relations in a positive way. While performing these duties, it acts independently from the political power and is based on the principle of the rule of law. It conducts research and analysis on the decisions of the government, the practices of public institutions, the fight against corruption, the efficient use of state resources, and the violation of individual rights and freedoms. As the need for the ombudsman increases, it is envisaged that the duties of the ombudsman will be separated. Thus, many types of ombudsman have been created today. The increase in problems such as employing children at an early age, violation of children's rights, neglect and abuse of children, inability to access adequate and balanced nutrition opportunities, inability to access health services, and not having equal and free education have led to the emergence of the child ombudsman type.
Violence, abuse and violations of children's rights against children are increasing day by day. There are also incidents in our country where children's rights are violated. Therefore, violence, harassment, etc. that protects the rights of children. In adverse situations, there should be an impartial and fair institution that defends the best interests of the child and ensures that children are treated as they deserve. At such a time, a child ombudsman, a type of ombudsman, is needed.
In this study, an evaluation has been made about why the child ombudsman is necessary, how and how it will work in Turkey, and the importance of the child ombudsman is mentioned.
Keywords
- 1. Arklan, Ü. (2006). Bir Kamu Denetim Sistemi Olarak Ombudsman ve Türkiye'de Uygulanabilirliği, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Cilt:4, Sayı:83, 82-100.
- 2. Aydın, K. (2018). Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği) Kurumu Ve Türkiye Uygulaması,Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi),Trabzon.
- 3. Ateş, B. (2020). Karşılaştırmalı Çocuk Ombudsmanlığı Ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Giresun.
- 4. Bayan, B. (2021). Türkiye Ve Azerbaycan Ombudsmanlık Kurumları: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Çankırı.
- 5. Ceylan, M. (2020). Hukuk Devletinin Bir Gereği Olarak Çocuk Ombudsmanlığı,Atılım Üniversitesi Yayınları, Cilt:3, Sayı:65, 235-251.
- 6. Çalışkan, M. (2013). Kamu Denetçiliği Kurumu: Ve Türkiye Örneği, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Aydın.
- 7. Çocuk Haklarının Hayata Geçirilmesinde Çocuk Ombudsmanlığı - Sempozyum Nihai Raporu, 17-18 Kasım 2014, 2-88.
- 8. Demirci, M. (2013). Ombudsmanlık Kurumu Ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Kars.
- 9. Doğanay, Y. (2019). Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği Kurumu) Türkiye Ve Finlandiya Karşılaştırması, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Kütahya.
- 10. Efe, H. ve Demirci, M. (2013). Ombudsmanlık Kavramı Ve Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumundan Beklentiler, Sayıştay Dergisi, Sayı:90, 50-72.
- 11. Erdoğan, N. (2021). Dünyada Ve Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumunun Etkinliği, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Kastamonu.
- 12. Ergün, M. ve Arık, B.M. (2020). Öğrenciler ve Eğitime Erişim Eğitim İzleme Raporu, Eğitim Reformu Girişimi, Ekim 2021, 45
- 13. Gölönü, S. (1997). Ombudsman ve Yönetimde Halkla İlişkilerin Gelişmesine Etkisi, Sayıştay Dergisi, Sayı:27, 3-14.
- 14. Işıkçı, M. ve İnce, D. (2018). Çocuk Haklarının Korunması ve Geliştirilmesinde Örnek Bir Model: Norveç Çocuk Ombudsmanı,Ankara Barosu Dergisi, Cilt:76, Sayı:4, 52-73.
- 15. Kahraman, N. (2020). Çocuk Haklarının Korunmasında Çocuk Ombudsmanlığının Önemi: Norveç Ve Türkiye Çocuk Ombudsmanlığı Karşılaştırması,Akademik Yaklaşımlar Dergisi, Cit:11, Sayı:2, 186-204.
- 16. Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu ,Kanun Nu:6328, Kurumun Görevi, Cilt 52, Sayı 28338 , 2012
- 17. Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık), (2016). Stratejik Plan 2017- 2021,Ankara.
- 18. Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık), (2019). 2019 Yıllık Rapor, Ankara.
- 19. Keskin, İ. (2013). Temel İnsan Hakları Bağlamında Ombudsmanlık Kurumunun Hukuk Devletindeki Yeri ve Önemi,Adalet Dergisi, Sayı:45, 117-145.
- 20. Köroğlu, Z.D. (2019). Kamu Yönetiminde Denetimin Bir Türü Olarak Kamu Denetçiliği Kurumu, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Karaman.
- 21. Mamur Işıkçı, Y. (2016). Türkiye’de Çocuk Refahı İçin Çocuk Ombudsmanlığı Önerisi, Ankara Barosu Dergisi, Cilt:76, Sayı:4, 125-135.
- 22. Önen, M. ve Ergüzel, E. (2021). İskandinavya Çocuk Ombudsmanlığı Sistemi Ve Türkiye’ye Uygulanabilirliği,Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı:14, 33-65.
- 23. Öztürkoğlu, F. (2020). Kamu Yönetiminin Denetimi: Ombudsmanlık Kurumunun İşlevi Ve Etkililiği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- 24. Resmi Gazete, (1982). 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf , (20.05.2021).
- 25. Resmi Gazete, (2005). 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050715-1.htm , (20.05.2021).
- 26. Safalı, A. (2021). Ombudsmanlık Ve Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumu, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- 27. Sağlam, A. (2012). İdarenin Yargı Dışı Denetim Yollarından Biri Olan Ombudsmanlık(Kamu Denetçiliği) Kurumu Ve İdari Yargı İle İlişkisi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
- 28. Sevinç, İ. (2015). Kamu Yönetiminin Denetlenmesinde Yeni Bir Yöntem Olarak Ombudsmanlık Kurumunun Uygulanabilirliği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:20, Sayı:4, 99-121.
- 29. Şahin, M. (2010). Ombudsman Kurumu Ve Türkiye’de Kurulmasının Türkiye’nin Demokratikleşmesi ve Avrupa Birliği Üyeliği Üzerine Etkileri, Türk İdari Dergisi,Sayı:468, 131-158.
- 30. Şahin, R. (2010). Ombudsman Kurumu ve Türkiye’de Kurulmasının Türkiye’nin Demokratikleşmesi ve Avrupa Birliği Üyeliği Üzerine Etkileri. Türk İdare Dergisi Sayı:468, 131-158.
- 31. Tedmem, (2021). Türkiye’nin Telefi Eğitimi Yol Haritası Raporu, Türk Eğitim Derneği Yayınları, Sayı: 9, 19.
- 32. Tüsiad, (2021). Covid-19 Etkisinde Türkiye’de Eğitim, Eylül 2021, 8-9.
- 33. Ünver, E. (2008). Ombudsmanlık Sistemi ve Türk Kamu Yönetimi’nde Ombudsmanlık, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü(Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
- 34. Yağmurlu, A. (2019). Halkla İlişkiler Mekanizması Olarak Kamu Denetçiliği, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:42 Sayı:1, 87-104.
- 35. Yıldırım, F. (2019). Arabuluculuk Ve Ombudsmanlık, İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- 36. Yılman, B. (2017). Modern Bir Kamu Denetim Sistemi Olarak Ombudsmanlık Kavramı: Eleştiriler Ve Beklentiler Üzerinden Türkiye Deneyimi, Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Niğde.
- 37. Yüce, N. (2019). Türkiye'de Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu'nun İşlevselliği, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
- 38. URL 1:https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=37228 (Erişim tarihi 02/05/2021).
- 39. URL 2:https://www.ombudsman.gov.tr/document/raporlar/yillik_rapor/2020_yili_yillik_ rapor/mobile/ index.html (Erişim tarihi 02.05.2021).
- 40. URL 3: https://www.ombudsman.gov.tr/kdk-pdf/kdk-2021-yili-faliyet/mobile/index.html, (Erişim tarihi 16.04.2022).
- 41. URL 4:https://www.ab.gov.tr/siteimages/trkiye_raporustrateji_belgesi_2020/ turkey_report_30.10.2020.pdf (Erişim tarihi 02.05.2021).
- 42. URL 5: https://www.ombudsman.gov.tr/TeskilatSemasi (Erişim tarihi 19.05.2021).
- 43. URL 6: https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/2021_turkiye_raporu_tr.pdf, (Erişim tarihi 16.04.2022).
- 44. URL 7: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ceza-Infaz-Kurumu-Istatistikleri-2020-37202, (Erişim tarihi
- 45. URL 8:https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine- Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri- 2015-2019-33632 (Erişim tarihi 13.07.2022).
- 46. URL 9:https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633, (Erişim tarihi 13.07.2022).
- 47. URL 10: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2020-37228, (Erişim tarihi 13.07.2022).
- 48. URL 11: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Child-Labour-Force-Survey-2019-33807 (Erişim Tarihi
