Author :
Abstract
Türk sosyolojisinde önemli isimlerden biri olan Behice Boran toplumsal yapıyı, toplumu oluşturan nüfusun, fonksiyonları bakımından taşıdıkları farklara göre birimlere ayrılması ve bu birimlerin organik bütünleşmesi şeklinde açıklamaktadır. Yani Boran sosyolojisinde toplumsal yapı, toplumsal kurum adı verilen fonksiyonel unsurların topluluğundan oluşmaktadır. Behice Boran, Türk sosyolojisini felsefî düşünsel arka plandan Amerikan Sosyolojisi geleneğinin etkisiyle sahaya taşımış ve uygulamalı sosyoloji çalışmalarının ilk örneklerini vermiştir. 1940’lı yıllarda yaptığı önemi yadsınamayacak şekilde büyük olan “Toplumsal Yapı Araştırmaları” adlı eserinde Behice Boran, Manisa ilinde bulunan farklı özelliklere sahip iki köy tipi olan ova ve dağ köylerini demografik, coğrafi ve teknolojik şartlar bakımından ele almış ve farklı değişkenler boyutunda incelemiştir.
Türk sosyolojisinde pek çok ilke imza atmış bir sosyolog olan Behice Boran’a göre ekonomi bir toplumun dinamiklerini belirleyen en temel kurumdur. Dolayısıyla Boran, Marks’ın alt yapı ve üst yapı kavramları aracılığıyla toplumsal yapıyı açıklamaktadır. Bu çalışmada Behice Boran’ın “Toplumsal Yapı Araştırmaları” adlı eserinde incelediği dağ ve ova köyleri ile şehirler arasında var olan ekonomik organizasyon boyutundaki farklılıkların mekân ve iş bölümüne yansımaları ele alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup veri toplama aracı olarak doküman incelemesi yapılmıştır. Çalışma kapsamında doküman incelemesiyle elde edilen veriler içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir. Verilerin toplanmasında Boran’ın kendi eserleri olan birincil kaynaklar ve Boran’la ilgili yapılmış diğer çalışmalardan faydalanılmıştır.
Keywords
Abstract
Behice Boran, one of the important names in Turkish Sociology, explains the social structure as the division of the population that makes up the society into units according to the differences they have in terms of functions and the organic integration of this units. In other words, in Boran’s Sociology, the social structure consists of a collection of functional elements called social institutions. Behice Boran brougth Turkish Sociology from the philosophical intellectual background to the field with the influence of the American Sociology tradition and gave the first examples of applied sociology studies. In her work titled “Social Structure Research”, which she made in the 1940s, and whose importance is undeniably great, Behice Boran deal with the plain and mountain villages, which are two village types with different characteristics, in the province of Manisa in terms of demographic, geographical and technological conditions and examined them in terms of different variables.
According to Behice Boran, a sociologist who has achieved many firsts in Turkish Sociology, the economy is the most basic institution that determines the dynamics of a society. Therefore, Boran explains the social structure through Marx’s concepts of infrastructure and superstructure. In this study, the reflections of the differences in the economic organization dimension between the mountain and plain villages and cities, which Behice Boran examined in her work named “Sofia Structure Research”, on the space and labor division are discussed. Qualitative research method was used in the study and document analysis was used as a data collection tool. Within the scope of the study, the data obtained by document review were evaluated through content analysis. In the collection of data, primary sources, which are Boran’s own works, and other studies related to Boran were used.
