Author :
Abstract
Kültür, bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği tüm soyut ve somut değerlerdir. Bu değerler nesiller arasında aktarılarak birikir. Ortaya çıkan değerler coğrafi ölçekte kente ait ise kent kültürü, daha büyük ortak birikimler içinde ise ulusal kültürü oluşturur. Söz konusu kültürel birikimin korunması, tanıtılması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayan en önemli kurumlardan biri de müzelerdir. Böylelikle müzelerin toplumu ortak bir paydaya toplayan ve kültürel birlikteliği sağlayan mekânlar olma yönü ortaya çıkmaktadır.
Kent ölçeğinde, değerlerini geleceğe taşıyan en önemli müze çeşitlerinden birisi de kent müzeleridir. Kent müzeleri koleksiyonu bulunduğu coğrafi bölgenin değerlerini içermektedir ve ihtisas müzelerine göre daha genel bir içeriğe sahiptir. Kent müzeleri bulundukları kentin kültürünü yaşatırken kentli tarafından oluşmuş yaşanmışlıkları da içerir ve bunları saklar. Dolayısıyla aynı zamanda bir kent hafızası görevini üstlenir. Günümüzde yerel yönetimlerin kentlerini korumaya ve tanıtmaya yönelik istekleri kent müzelerine olan ilgiyi de arttırmıştır. 2863 sayılı yasanın kamu kurumlarına, vakıflara, derneklere gerçek ve tüzel kişilere müze kurma hakkı tanımasıyla başta yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere özel müze statüsüyle müzeler oluşturabilmektedir.
Bu çalışmanın amacı, günümüzde çağdaş müzecilik kavramı ile çok fonksiyonlu yapılar haline dönüşen kent müzelerinin, kentin kültürel değerlerini koruma ve aktarmadaki önemi, kurulum süreçleri, içerikleri ve günümüzdeki durumları hakkında bir değerlendirme yapılarak; kentlerin tarihini, kültürünü, değerlerini ve bir anlamda markalarını geleceğe taşıyan kent müzelerinin kurulum ve yönetim aşamalarını pratik bir biçimde açıklamaktır. Çalışmanın gerçekleşmesi için literatür taraması yapılmış, yönetimsel esasları pratik uygulamalar ile doğrulayan müze yöneticileri ile görüşmeler sağlanmış, kent müzelerinden fotoğraflar ile metin kısmı desteklenmiştir.
Keywords
Abstract
Culture is all the abstract and concrete values that a society produces in the historical process. These values are transferred between generations and accumulate. If the resulting values belong to the city on a geographical scale, it creates the urban culture, and if it is in larger common accumulations, it creates the national culture. Museums are one of the most important institutions that ensure the preservation, promotion, survival and transfer of this cultural accumulation to future generations. Thus, the aspect of museums as spaces that gather the society on a common denominator and provide cultural unity emerges.
At the scale of the city, one of the most important types of museums that carry their values to the future is the city museums. The collection of city museums includes the values of the geographical region in which it is located and has a more general content than specialized museums. While the city museums keep the culture of the city they are in, they also contain and preserve the experiences created by the citizens of the city. Therefore, it also undertakes the task of a city memory.Today, the desire of local governments to protect and promote their cities has increased the interest in city museums. With the law no. 2863 granting the right to establish museums to public institutions, foundations, associations, and real and legal persons, especially local governments and non-governmental organizations can create museums with the status of private museums.
The aim of this study is to make an evaluation about the importance of the city museums, which have turned into multifunctional structures with the concept of contemporary museology, in preserving and transferring the cultural values of the city, their installation processes, their contents and their current situation; The aim is to explain the establishment and management stages of city museums that carry the history, culture, values and, in a sense, their brands to the future in a practical way. For the realization of the study, a literature review was conducted, interviews were held with museum administrators, who confirmed the administrative principles with practical applications, and the text part was supported with photographs taken from the city museums.
Keywords
- 1. Albasan, I. (2020). “Türkiye’de Kent Müzeciliği ve Bu Bağlamda İstanbul ve Roma Kent Müzelerinin Bir Karşılaştırması”, UNIMUSEUM, 3 (1): 15-22.
- 2. Aytokmak, D. (2006). “İstanbul Kent Müzesi İçin Yeni Yaklaşımlar”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 3. Altunbaş, A. & Özdemir Ç. (2012). “Çağdaş Müzecilik Anlayışı ve Ülkemizde Müzeler”, Ankara, http://teftis.kulturturizm.gov.tr/ Eklenti/4655,makale.pdf?0 (Erişim Tarihi 18.09.2022).
- 5. Ayaokur A. & Yılmaz B. (2016). “Bilgi Olarak Müze Nesnesi ve Bilgi Merkezi Olarak Müze”, Uluslararası Kültürel Mirasın ve Kültürel Bellek Kurumlarının Yönetimi Kongresi, 17-20 Eylül 2014, 583-592, İstanbul.
- 7. Çevik M. & Alkan F. (2016). “Müzeler Işığında Bursa Büyükşehir Belediyesi Kent Belleği Çalışmaları”, Belediyelerin Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Uluslararası Sempozyumu, 12-14 Mayıs 2016, 574-581, Bursa.
- 8. Dedehayır, H. (2013). “Kent Tarihi Müzeleri ve Arşivleri”. Çekül Vakfı Tarihi Kentler Birliği.
- 9. Hayta, Y. (2016). “Kent Kültürü ve Değişen Kent Kavramı”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (2):165-184.
- 10. Holton, R. J. (1999). Kentler, Kapitalizm ve Uygarlık, (Çev.: Ruşen Keleş), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
- 11. Keleş, R. (2014). “Kent ve Kültür Üzerine”, Mülkiye Dergisi, 29 (246): 9-18.
- 12. Koyuncu Okca, A. & Öz, N. D. (2019). “Kaybolmaya Yüz Tutmuş Kültürel Miras: Karapınar Tülü Dokumaları”, Sanat ve Tasarım Dergisi, (24): 281-299.
- 13. Koyuncu Okca, A.; Elibol Tüfekçi, A., & Erten, G. (2020). "Kaybolmaya Yüz Tutmuş Kültürel Miras: Yorgancılık Mesleğinin Değişim ve Dönüşümü". Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 7: 1758-1781.
- 16. Marshall, G. (2005). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev.: Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
- 19. Okan, B. (2015). “Günümüzde Müzecilik Anlayışı”. Sanat ve Tasarım Dergisi, 5 (2): 187-198.
- 20. Özkasım, H. (2018). “Müzelerde Koleksiyon Yönetiminin Önemi ve Türkiye’de Devlet Müzelerinde Uygulanabilirliği”, Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (25): 179-186.
- 21. Salderay, B. & Gönülay Çalımlı, Z. (2020). “Müze Kavramı, Süleyman Saim Tekcan ve Imoga-İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, (26): 83-99.
- 22. Şenel, E. (2014). “Koleksiyon Yönetim Politikası Oluşturmanın Müzecilik Açısından Önemi ve Düzenleyici Faktörler”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 3 (14): 39-50.
- 23. Şenel Fidangenç, A. N. (2016). “Yereli Korumak ve Türkiye’de Kent Müzeleri”. İDEALKENT, 7 (20): 936- 965.
- 28. Uralman, N. H. (2006). “21. Yüzyıla Girerken Bir Bilgi Kurumu Olarak Müze”, Bilgi Dünyası 7 (2):250-266.
