Author :
Abstract
Geleneksel ve yeni medya ortamlarında televizyonun toplum üzerindeki etkisi devam etmektedir. En çok izlenen programlar arasında Televizyon dizileri yer aldığından dizi karakterleri ve içerikleri de bireylerin gündemini etkilemekte ve rol model olmaktadırlar. Dizinin olay örüntüsündeki sosyo-ekolojik yapının alt sistemleri içinde cinsiyet kimliklerinin etkileşim süreçlerinde flört şiddetinin de yer aldığı görülmektedir. Flört şiddetinin, partnerler arası ilişkilerle sınırlı olmayıp, partnerlerin içinde bulundukları sosyal ekosistemin etkileşim süreçleri içinde gerçekleştiği de görülmektedir. Flört şiddeti fiziksel, psikolojik, cinsel, ekonomik ve dijital olmak üzere beş kategoride sınıflandırılabilmektedir. Fiziksel flört şiddeti, bireylerin birbirlerine uyguladıkları fiziksel yaralamayı amaçlayan hareketleri kapsamaktadır. Psikolojik flört şiddeti, bireylerin birbirlerini ruhsal dengesini bozacak biçimde etkilemesidir. Cinsel flört şiddeti, bireylerin yaşanan cinsel birliktelikler üzerinden birbirlerini olumsuz etkilemeleridir. Ekonomik flört şiddeti, partnerlerin birbirlerinin ekonomik özgürlüklerini kısıtlayacak veya ekonomik olarak suistimal edecek davranışlarda bulunmalarıdır. Özellikle son dönemde gündeme gelen Dijital flört şiddeti ise partnerleri tarafından sanal / dijital ortam aracılığıyla takip altına alınması ve bir partnerin diğerini sürekli kontrol etme isteğidir.
Bu çalışmada Türk dizilerinde izleyiciye sunulan romantik ilişkilerde yaşanan flört şiddetine yönelik izleyici algısının ölçümlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri, cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim, gelir durumu iken, bağımlı değişkenleri, izleyicilerin flört şiddetine ilişkin farkındalıklarıdır. Araştırmanın evrenini “18-65” yaş aralığındaki TV izleyicileri oluştururken, örneklemini ise gönüllülük esasına göre online ankete izleyiciler oluşturmaktadır. Çalışmadaki veriler, SPSS paket programı kullanılarak analiz edilerek değerlendirilmiştir. Araştırmada bireylerin cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim ve gelir durumları ile TV dizilerindeki şiddet çeşitlerinin (romantik, duygusal, fiziksel, cinsel, ekonomik ve dijital) farkındalıkları arasında 0.05 anlamlılık düzeyinde ilişkiler olduğu gözlenmiştir.
Keywords
Abstract
As the television series are among the programs watched most, the serial characters and contents can become a role model for people by influencing the agenda of individuals. The influence of television on society continues in traditional and new media environments. Since television series are among the most watched programs, the characters and contents of the series also affect the agenda of individuals and become role models. It is observed that dating violence also occurs in the interaction processes of gender identities within the subsystems of the socio-ecological structure in the plot of the series. It is observed that dating violence is not limited with the relationships between partners, but that it occurs within the interaction processes of the social ecosystem which the partners are part of. Dating violence can be classified into five categories: physical, psychological, sexual, economic and digital. Physical dating violence includes actions aimed at inflicting physical injury on one another by individuals. Psychological dating violence is when individuals affect each other in a way that disrupts their mental balance. Sexual dating violence is when individuals negatively affect each other through sexual intercourse. Economic dating violence is when partners engage in behaviors that restrict each other's economic freedoms or abuse them economically. Digital dating violence, which has come to the fore especially recently, is being followed by the partners through the virtual / digital environment and one partner's desire to control the other constantly.
In this study, it is aimed to measure the spectator perception of dating violence lived through in the romantic relationships presented to spectator in Turkish series. Independent variables of the research are constituted of gender, age, marital status, education, income status, while dependent variables are awarenesses of spectators in relation to dating violence. While the research universe is comprised of TV spectators in the age interval of “18-65”, its sample is constituted of spectators as part of online questionnaire based on voluntarism. Data in the study have been evaluated by analyzing them by using SPSS package program. It is observed that there are relations at significance level of 0.05 between awarenesses of gender, age, marital status, education and income status of individuals in the research and types of violences in TV series (romantic, emotional, physical, sexual, economical and digital).
Keywords
- 1. Adak, N. (2004). Bir sosyalizasyon aracı olarak televizyon ve şiddet. bilig, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 27-38.
- 2. Adriaens, F., Van Damme, E., & Courtois, C. (2011). The spatial and social contexts of television-viewing adolescents. Poetics, 39(3), 205-227.
- 3. Aslan, D., Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Erdost, T. ve Temel, F. (2008). Ankara’da iki Hemşirelik Yüksekokulu’nun birinci ve dördüncü sınıflarında okuyan öğrencilerin flört şiddetine maruz kalma, flört ilişkilerinde şiddet uygulama durumlarının ve bu konudaki görüşlerinin saptanması araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi.
- 4. Atak, H., & Tastan, N. (2012). Romantic relationships and love. Current Approaches in Psychiatry, 4(4), 520- 546.
- 5. Baldan, G. A., & Akış, N. (2017). Flört şiddeti. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 43(1), 41-44.
- 6. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara:Pegem.
- 7. Çakır M. Ö. & Zengin D. (2018). “Türkiye’nin 2017 Nüfusu Açıklandı.” Anadolu Ajansı. Erişim tarihi 2 Nisan 2022. https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/turkiyenin-2017-nufusu-aciklandi/1050229.
- 8. Çetiner, Ş. G. (2006). Aile içi şiddet yaşayan kadınlarda cinsel sorunlar ve intihar olasılığı (Master's thesis, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
- 9. Cultivation Theory. (2010). Erişim tarihi 1 Mart 2022. https://taylorcwhite.com/wp-content/uploads/2017/07/ CultivationXTheory.pdf
- 10. Üçok Demir, N., Irmak, M. Y., Murat, D., & Perdahlı Fiş, N. (2016). Cinsel istismara uğrayan ergen adli olgularda flört ilişkisinde şiddet varlığı. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(3).
- 11. Ettekal A. & Mahoney J. L. (2017=. Ecological System Theory. Encyclopedia Out ofSchool Learning. Edit. Pepper K.pp: 239-241. Sage Publication Inc. http://doi: 10.4135/9781483385198.n94
- 12. Fidan, F., & Yeşil, Y. (2018). Nedenleri ve sonuçları itibariyle flört şiddeti. Balkan ve yakın doğu sosyal bilimler dergisi, 4(1), 16-24.
- 13. Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M. ve Signorielli, N.1986. “Living With Television: The Dynamics Of The Cultivation Process.” Perspectives On Media Effects içinde 17-40. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
- 14. Gıddens, A. (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınları.
- 15. Gümüş, A. (2006). Şiddet türleri. Toplumsal bir sorun olarak şiddet sempozyumu, 13-37.
- 16. Johnson, S. B., Frattaroli, S., Campbell, J., Wright, J., Pearson-Fields, A. S., & Cheng, T. L. (2005). " I know what love means." Gender-based violence in the lives of urban adolescents. Journal of women's health, 14(2), 172-179.
- 17. Kuyucu, M. (2019). Gençlerin Türkiye’de üretilen televizyon dizilerine yönelik tutumları ve dizi tüketim faktörlerinin analizi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 5(2), 558-599.
- 18. Mıhçıokur, S., & Akın, A. (2015). Flört şiddeti-“şiddet’li sevgi”. Sağlık ve Toplum, 25(2), 9-15.
- 19. Özdemir, J. (2019). Otoriter kimlik yapısının flört şiddeti üzerine etkisi: Çukurova Üniversitesi adana örneği (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- 20. Özdere, M., & Kürtül, N. (2018). Flört şiddeti eğitiminin, üniversite öğrencilerinin flört şiddetine ilişkin tutumlarına etkisi. Social science development journal, 3(9), 123-136.
- 21. Öztürk, N., Karabulut M. & Sertoğlu E. (2018). Gençlerle Güvenli İlişkiler Üzerine Çalışmak: Eğitimciler ve Danışmanlar Için El Kitabı. 2. Baskı. İstanbul: Punto Baskı Çözümleri.
- 22. Öztürk N. (2017). Gençler Arası İlişkilerde Flört Şiddeti “Sevgi Var Baskı Yok”: Eğitimciler Için Bilgilendirici Broşür. 1. Baskı. İstanbul: Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği.
- 23. Newson, J. (1995). Televizyonda Şiddet ve Çocukların Korunması. Çev. Şeniz Özusta Düzen. Türk Psikoloji Bülteni, 59-61.
- 24. Palabıyıkoğlu, R. (1997). Medya ve Şiddet. Kriz Dergisi, 5(2).
- 25. RTÜK. (2020). Televizyon Yayınlarında Şiddet Araştırması, Kamuoyu Yayın Araştırmaları Ölçme Dairesi Başkanlığı. Erişim tarihi:19.3.2022. https://www.rtuk.gov.tr/televizyon-yayinlarinda-siddet-arastirmasi2020/1789.
- 26. Rubin Alan.M. (2009). “Uses and Gratification:Evolving Perspectiveof Media Effect.” Media Process and Effects. Edit:Rubin L.N.,Oliver M.B. Sage Publication.
- 27. Semerci B. (2008). Simge Kullanımı. Medyada Şiddete Duyarlılık Paneli. Ankara: RTÜK Yayınları.
- 28. Set, Z. (2020). Flört Şiddeti: Bir Gözden Geçirme. Psikiyatride güncel yaklaşımlar, 12(4), 444-454.
- 29. Shrum, L. J. (2017). Cultivation theory: Effects and underlying processes. The international encyclopedia of media effects, 1-12.
- 30. Solmuş, T. (2010). Romantik terörizm ve romantik tecavüz. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- 31. Sözen, E. (2008). Simge Kullanımı. Medyada Şiddete Duyarlılık Paneli. Ankara: RTÜK Yayınları.
- 32. Sugarman, D. B., & Hotaling, G. T. (1989). Dating violence: Prevalence, context, and risk markers.
- 33. Şahin A. (2011). Eleştirel Medya Okuryazarlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- 34. Terry, M. S. (2014). Applying the social ecological model to violence against women with disabilities.
- 35. Walters, G. D., & Espelage, D. L. (2018). Prior bullying, delinquency, and victimization as predictors of teen dating violence in high school students: Evidence of moderation by sex. Victims & Offenders, 13(6), 859-875.
- 36. White, J. W. (2009). A gendered approach to adolescent dating violence: Conceptual and methodological issues. Psychology of women quarterly, 33(1), 1-15.
- 37. World Health Organization (2002).World Report on Violence and Health: Summary. 1st ed. Geneva: World Health Organization.
- 38. Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık. Elektronik Kaynaklar.
