Türk Dış Politikası Krizlerinde İstihbaratın Rolü: Kıbrıs Krizleri 1964, 1967 Ve 1974 Kıbrıs Krizlerinin Yönetim Süreçlerinde İstihbaratın Rolü
Author :
Abstract
Bu makalede Kıbrıs Krizlerinde istihbaratın karar alıcı mekanizmalar üzerinde etkisi incelenmiştir. İstihbarat kavramı ve ülkelerin bu konuda yapmış oldukları çalışmalar, krizler ve müdahale etkenleri üzerine kavramsal çalışma yapılmıştır. Kıbrıs krizlerinin (1963-1964, 1967, 1974 Kıbrıs Krizleri, 1987 Kıta Sahanlığı Krizi ve 1996 Kardak Kayalıkları Krizleri ) altında yatan temel nedenler ve sonuçlarına yer verilmiştir. Kıbrıs bu krizlerle mücadele ederken Türkiye’nin dış siyaset noktasında attığı adımlar ve kararlar alınırken dikkat edilen öncelikler, kullanılan araç ve teknikler tespit edilmiştir. Belli aralıklarla farklı başlıklarla ortay çıkan krizler Türkiye’nin kriz yönetim süreçlerine ve kültürüne oldukça önemli etkilemiştir. Bu bağlamda yapılan çalışmalar bu makale de yer edinmiştir. Bunun yanında krizler esnasında gerçekleştirilen kriz yönetim metotlarının Türk Dış politikası yönünden nasıl neticeler oluşturduğu da incelenmiştir. Böylece Kıbrıs meselesi özelinde Türk Dış Politikasının kriz şeklini yönetme konusundaki etkinlik ve yeterliliğin değerlendirmesi yapılmıştır. Kriz süreçlerinde karar alma mekanizmalarının ülkelerin ve devletlerin gelecekleri üzerinde etkisi ve rolü oldukça önemlidir. Burada hem o rolün büyüklüğüne hem de uluslararası ve ulusal medya ve kamuoyunun etkisinin, üçüncü aktörlerin rolüne yer verilmiştir. Savaş ve kriz durumlarında istihbarat çalışmaları her durum için kendine özgü yaklaşım ve teknikle yürütülmektedir. Soğuk Savaş döneminde istihbarat çalışmaları uluslararası ilişkilerde birer strateji ve alan haline gelmiştir. Gelişen ve değişen istihbarat çalışmalarının neredeyse tamamı aynı amaca hizmet etmektedir. Ülkelerin stratejik istihbarat kavramına bakış açısı farklı olsa da gelecekleri ve rekabet alanlarında yaşanabilecek krizlere karşı tedbirli olabilmeleri için gereklilik arz etmektedir. Bu çalışmada istihbaratın kriz krizlerindeki etkisi ve yönetim süreçlerinde başarı durumuna değinilmiştir
Keywords
Abstract
In this article, the effect of intelligence on decision-making mechanisms in the Cyprus Crises is examined. A conceptual study has been made on the concept of intelligence and the studies that countries have done on this issue, crises and intervention factors. The underlying causes and consequences of the Cyprus crises (1963-1964, 1967, 1974 Cyprus Crises, 1987 Continental Shelf Crisis and 1996 Kardak Rocks Crises) are given. While Cyprus is struggling with these crises, the steps taken by Turkey in terms of foreign policy and the priorities taken into consideration while making decisions, the tools and techniques used have been determined. The crises that emerged with different titles at regular intervals had a significant impact on Turkey's crisis management processes and culture. Studies carried out in this context are also included in this article. In addition, the results of the crisis management methods carried out during the crises in terms of Turkish foreign policy were also examined. Thus, the effectiveness and adequacy of the Turkish Foreign Policy in managing the crisis form in the Cyprus issue has been evaluated. The impact and role of decision-making mechanisms on the future of countries and states in crisis processes is very important. Here, both the size of that role and the influence of international and national media and public opinion and the role of third actors are included. In war and crisis situations, intelligence studies are carried out with a unique approach and technique for each situation. During the Cold War, intelligence studies have become a strategy and a field in international relations. Almost all of the developing and changing intelligence studies serve the same purpose. Although the perspectives of the countries on the concept of strategic intelligence are different, it is necessary for them to be cautious against the crises that may occur in their future and competition areas. In this study, the effect of intelligence in crisis crises and the success in management processes are mentioned.
Keywords
- 1. Aksu, F. (2008). Türk Dış Politikasında Zorlayıcı Diplomasi. İstanbul: Bağlam.
- 2. Armaoğlu, F. (2018). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi. İstanbul: Kronik Kitap.
- 3. Avar, Y. & Lin, Y. C. (2019). AegeanDisputesBetweenTurkeyAndGreece: TurkishAndGreekClaimsAndMotivations İn The Framework Of Legal AndPoliticalPerspectives. International Journal Of PoliticsAnd Security, 1(1): 57-70.
- 4. Bilge, S. (1964). Cyprus: Past, Present, Future. Ankara: Ajans-Türk.
- 5. Bölükbaşı, D. (2011). Dışişleri İskelesi. İstanbul : Doğan Kitap.
- 6. Can, H.(1992). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Adım Yayıncılık.
- 7. Chong, J.K.S.(2004). Six steps to beter crisis management. Journal of Business Strategy. 25(2), 43-46
- 8. Gür, H. (2020). Türk-Yunan ilişkilerinde bir dış politika aracı olarak zorlayıcı diplomasi (Master's thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı).
- 9. Harasim, L. (1993). Global Networks: Computers & International Communications, MIT Press, Londra
- 10. Hava Kuvvetleri Komutanlığı,(1951), Türk Havacılık Tarihi, II. Cilt, II. Kitap, Eskişehir, S. 185.
- 11. İlter, E. (2002). Milli İstihbarat Teşkilatı Tarihçesi-Milli Emniyet Hizmetleri Riyaseti (1927-1965), Ankara, MİT Basımevi, 2002.
- 12. Kegley, C. (1995). Uluslar arası İlişkiler Teorisinde Tartışmalar: Realizm ve Neoliberal Meydan Okuma. Wadswort yay.
- 13. Klan, G.(2003). Crisis Leadership: How Military Lessons and Corporate Experiences Can Help Leaders Find Opportunity in Times of Greensboro.USA: Center for Creative Leadership.
- 14. Korkmazyürek, H. ve Basım, N.(2009). İş Modeli ve Kriz Yönetimi. Ankara: Siyasal Basın Yayın Dağıtım.
- 15. Laquer, W. (1987).World of Secrets; the Uses and Limits of Intelligence, Weibenfeld and Nicholson Twentieth Century Book, London
- 16. Macleod, A. ve O'MEARA, D. (2007). Uluslararası ilişkiler teorisi. Tartışmalar ve direnişler. Québec: Athena Sürümleri .
- 17. Mercado, S.C. (2016). Sailing the Sea of OSINT in the Information Age; A Venerable Source in a New Era,https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csipublications/csistudies/studies/vol48no3/article05.html (erişim tarihi 17 Temmuz 2016).
- 18. Morgan, (2010).Tabitha, SweetAnd Bitter Island: A History Of The British İn Cyprus, I. B. Tauris Publications, New York,
- 19. Necatigil, Z. M. (1989). TheCyprusQuestionAndTheTurkishPosition İn International Law. Oxford: Oxford UniversityPress.
- 20. Oran, B. (2018). Türk Dış Politikası - Cilt I. İstanbul: İletişim Yayınları.
- 21. Parsons, W.(1996). Crisis management. Career Development International.1(5), 26-28.
- 22. Pirinççi, F. (2013): Uluslararası İlişkiler Kuramları-2, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
- 23. Seçmen, A. (2017). 1955-1974 sürecinde Kıbrısta istihbarat faaliyetleri (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- 24. Serdar, B. (2020). Denize Bakma, Denizden Bak; Kardak. İstanbul: Kırmızı Kedi.
- 25. Shulsky, A. N. ve Schmitt, G. J. (1993). Silent Warfare, Washington DC. Brassey’s.
- 26. SweetAnd Bitter Island: (2010), A History Of The British İn Cyprus, I. B. Tauris Publications, New York, S. 132-133.
- 27. Şıhmantepe, A. (2013). Kardak Krizi Sürecinin Kriz Yönetim Prensipleri Açısından İncelenmesi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 9(17): 127-155.
- 28. Şıhmantepe, A. 2015). 1987 Ege Denizi Kıta Sahanlığı Krizi, Http://Tdpkrizleri.Org/İndex.Php/1987-Aegean- Continental-Shelf-Crisis [22 Şubat 2020].
- 29. Toluner S, (1987). Kıbrıs Uyuşmazlığı Ve Uluslararası Hukuk, İstanbul, 1977, S. 55; Ayrıca Bkz. Ahmet C. Gazioğlu, Kıbrıs’ta Türkler (1570-1878), Lefkoşa, 1994, S. 246; Rustem K. AndBrother, North CyprusAlmanack, Londra, S. 12.
- 30. Varnava A, (2012). “British MilitaryIntelligence İn CyprusDuringThe Great War”, War İn History, 19 (3), Temmuz C 19, S 3, S.353-378.
- 31. Waltz, K. N. (2008). Realism and international politics. Routledge
- 32. Waltz, K.N. (1979).Theory of International Politics, Mc Grew Hill.
- 33. Warner, M. (2002).Wanted a Definition of Intelligence, Studies in Intelligence, Vol.46 No.3
- 34. Web- 1https://tdpkrizleri.org/index.php/1996-kardak-crisis
