İŞ YÜKÜ ALGISI İLE İŞ MOTİVASYONU ARASINDAKİ İLİŞKİDE ETİK LİDERLİĞİN ARACILIK ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
Bu çalışma; etik liderlik, iş motivasyonu ve iş yükü arasındaki ilişkileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma, enerji sektöründe faaliyetine devam eden yarı özel bir şirkette yapılmış olup 433 çalışanı ile anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada yer alan değişkenler, korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizi metoduyla sınanmıştır. Gerçekleştirilen analizler, iş yükü algısı ile iş motivasyonu arasındaki ilişkide etik liderliğin aracılık etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmadan daha sağlam sonuçlar alınabilmesi amacıyla değişkenlerin kapsadığı alt boyutlar (etik liderlik için; iletişimsel etiklik, davranışsal etiklik, karar vermede etiklik ve iklimsel etiklik, iş motivasyonu için; içsel motivasyon ve dışsal motivasyon iş yükü algısı için tek boyut) da analizlere ilave edilmiş ve yorumlar bu doğrultuda gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada iş yükü algısının etik liderlik algısı üzerinde negatif eğilimli ve anlamlı etkiye sahip olduğu, etik liderlik algısının iş motivasyonu üzerinde pozitif eğilimli ve anlamlı etkiye sahip olduğu, iş yükü algısının iş motivasyonu üzerinde negatif yönlü ve anlamlı etkisi olduğu ve iş yükü algısı ile iş motivasyonu ilişkisinde etik liderliğin aracılık etkisi olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Gerçekleştirilen bu çalışma, enerji sektöründe gerçekleştirilmiş olup farklı sektörlerde, farklı lokasyonlarda ve yaklaşım olarak yakın konularda araştırma yapacak uygulayıcıları yönlendirmesi açısından önemli görülmektedir.
Keywords
Abstract
motivation and workload. The research was carried out in a semi-private company operating in the energy sector, and a survey was conducted with 433 employees. In the study, the relationships between variables were analyzed using correlation analysis and hierarchical regression analysis. The findings obtained as a result of the analysis reveal that ethical leadership has a mediating effect on the relationship between workload perception and work motivation. In order for the study to yield better results, the sub-dimensions that constitute the variables (for ethical leadership; communicative ethics, behavioral ethics, ethics in decision and climatic ethics, for job motivation; intrinsic motivation and extrinsic motivation; one dimension for workload perception) were also added to the analysis. interpreted. In this study, it has emerged that workload perception has a negative and significant effect on ethical leadership perception, ethical leadership perception has a positive and significant effect on work motivation, workload perception has a negative and significant effect on work motivation, and the relationship between workload perception and work motivation ethical leadership has an intermediary effect. This study was carried out in the energy sector and is considered important in terms of guiding practitioners who will conduct research in different sectors, different locations and similar subjects.
Keywords
- Acar, G. (2011). “Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Beden Eğitimi Öğretmenlerinin
- Acar, G. (2011). “Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Beden Eğitimi ÖğretmenlerininÖrgütsel Adalet Ve Motivasyon Düzeyleriyle İlişkisi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Üniversitesi, Ankara.
- Aslan, M. & Doğan, S. (2020). “Dışsal Motivasyon, İçsel Motivasyon ve Performans Etkileşimine Kuramsal Bir Bakış”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26): 291-301.
- Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). “The Moderator-Mediator Variable Distinction In SocialPsychological Research: Conceptual, Strategic And Statistical Considerations”, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6): 1173-1182.
- Bowling, N. A. & Kirkendall, C. (2012). “Workload: A Review of Causes, Consequences, and PotentialInterventions”, Ontemporary Occupational Health Psychology: Global Perspectives on Research and Practice, 2: 221-238.
- Brown, M. E. & Treviño, L. K. (2006). “Ethical Leadership: A Review and Future Directions”, The Leadership Quarterly, 17(6): 595-616.
- Brown, M. E., Treviño, L. K. & Harrison, D. A. (2005). “Ethical Leadership: A Social Learning PerspectiveFor Construct Development and Testing”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2): 117-134.
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Ankara.
- Calabrese, R. L. (1988). “Ethical Leadership: A Prerequisite For Effective Schools”, NASSP Bulletin, 72(5): 1-4.
- Cecere, G., Mancinelli, S., & Mazzanti, M. (2014). “Waste Prevention and Social Preferences: The Role Of Intrinsic and Extrinsic Motivations”, Ecological Economics, 107: 163-176.
- Lu, C. S. & Lin, C.C. (2014). “The Effects of Ethical Leadership and Ethical Climate on Employee Ethical Behavior In The International Port Context”, Journal of Business Ethics, 124(2): 209–223.
- Cho, Y. J., & Perry, J. L. (2012). “Intrinsic Motivation and Employee Attitudes: Role Of ManagerialTrustworthiness, Goal Directedness, and Extrinsic Reward Expectancy”, Review of Public Personnel Administration, 32(4): 382-406.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Pegem Akademi, Ankara.
- Derya, S. (2008). “Crossover of Work-Family Conflict: Antecedent and Consequences of Crossover Process in Dual-Earner Couples”, Doktora Tezi, Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Dubrin, A. J. (1997). Fundamentals of Organizational Behavior, Western College Publishing, Ohio.
- Effron, D. A. & Miller, D. T. (2012). “Sorunların Ahlaki Hale Getirilmesi, Kişinin Davranışlarına Göre Hareket Etmesi İçin Sosyal Meşruiyet Sağlar”, Kişilik ve Sosyal Psikoloji Bülteni, 38(5): 690-701.
- Emirbey, A. R. (2017). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları ile Öğretmen Motivasyonu Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
- Ertan, H. (2008). Örgütsel Bağlılık, İş Motivasyonu ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Antalya’da BeşYıldızlı Otel İşletmelerinde Bir İnceleme, Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Gagne, M. & Deci, E. L. (2005). “Self Determination Theory and Work Motivation”, Journal of Organizational Behavior, 26(4): 331-362.
- George, J. M. & Jones, G. R. (1997). “Organizational Spontaneity In Context”, Human Performance, 10(2):Gryna, F. M. (2004). Work Overload Redesigning Jobs to Minimize Stress and Burnou, American Society for Quality, ABD.
- Ildız, G. Ö. (2009). Proje Yönetimi: İnşaat Firmalarında Proje Müdürlerinin İş Yükü, İş Stresi, İş Tatmini ve Motivasyon İlişkisi, Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Islam, T., Ahmed, I., & Ali, G. (2019). “Effects Of Ethical Leadership On Bullying and Voice BehaviorAmong Nurses: Mediating Role Of Organizational Identification, Poor Working Condition and Workload”, Leadership in Health Services, 32(1): 2-17.
- Jeffrey H. G., Parasuraman, S., Granrose, C. S. & Rabinowitz, S. (1989). “Sources Of Work-Family Conflict Among Two-Career Couples”, Journal of Vocational Behavior, 34(2): 133-153.
- Karadaş, F. (2014). Okul Müdürlerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Etik Liderlik Davranışları İleÖğretmenlerin Güdülenme Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Lin, H. F. (2007). “Effects of Extrinsic and Intrinsic Motivation on Employee Knowledge Sharing Intentions”, Journal of Information Science, 33(2): 135-149.
- Mayer, D. M., Kuenzi, M. & Greenbaum, R. L. (2010). “Examining the Link Between Ethical Leadershipand Employee Misconduct: The Mediating Role of Ethical Climate”, Journal of Business Ethics, 95(1): 7– 16.
- Mottaz, J. C. (1985). “The Relative Importance of Intrinsic and Extrinsic Rewards as Determinants of Wok Satisfaction”, The Sociological Quarterly, 26 (3): 365-385.
- Pareek, U. (1974). “A Conceptual Model of Work Motivation”, Indian Journal of Indusrial Relations, 10(1):Peterson, M. F., Smith, P. B., Akande, A., & Ayestaran, S. (1995). “Role Conflict, Ambiguity and Overload: A 21-Nation Study”, Academy of Management Journal, 38: 429-452.
- Rizzo, J., House, R., & Lirtzaman, S. (1970). “Role Conflict and Ambiguity In Complex”, Administrative Science Quarterly: 150-63.
- Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2019). Örgütsel Davranış, Nobel Yayınları, Ankara.
- Sanz-Vergel, A. I., Demerouti, E., Moreno-Jiménez, B. & Mayo, M. (2010). “Work-Family Balance and Energy: A Day-Level Study on Recovery Conditions”, Journal of Vocational Behavior, 76(1): 118–130.
- Selden, S. C. & Brewer, G. A. (2000). “Work Motivation In the Senior Executives Service: Testing TheHigh Performance Cycle Theory”, Journal of Public Administration Research and Theory, 10(3): 531-550.
- Simons, T. & Enz, C.A. (1995). “Motivating Hotel Employees”, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 36(1): 20-27.
- Stouten, J., Van Dijke, M. & De Cremer, D. (2012). “Ethical Leadership: An Overview And Future Perspectives”, Journal of Personnel Psychology, 11(1): 1–6.
- Sünbül, F. (2017). Sağlık Çalışanlarında Güçlendirme, Başarı Güdüsü Ve Etik Liderlik İlişkisi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Treviño, L. K., Weaver, G. R. & Reynolds, S. J. (2006). “Behavioral Ethics In Organizations: A Review”, Journal of Management, 32(6): 951-990.
- Van Gils, S., Van Quaquebeke, N., Van Knippenberg, D., Van Dijke, M. & De Cremer, D. (2015). “EthicalLeadership and Follower Organizational Deviance: The Moderating Role of Follower Moral Attentiveness”, The Leadership Quarterly, 26(2): 190-203.
- Vroom, V. H. 1964. Work and Motivation, Wiley, New York.
- Wallace, J. E. (1999). “Work-To-Nonwork Conflict Among Married Male and Female Lawyers”, Journal of Organizational Behavior, 20(6): 797-816.
- Yılmaz, E. (2005). Etik Liderlik Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, XlV. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, Pamukkale Üniversitesi, Denizli: 808-814.
