Author :
Abstract
16.yüzyılda Anadolu’ya gelen Avrupalı seyyahlar ve bunların yazdıkları seyahatname, sefaretnameler, hatıra ve günlükler özel bir önem taşımaktadır. Hümanizm ve Rönesans Dönemi’nin insanları, bilgi ve görüşlerini arttırmak kendilerini daha iyi yetiştirmek için seyahat ediyorlardı. Bu ve benzeri nedenlerle Anadolu’yu ziyaret eden Alman seyyahların çoğunun bilgin, hümanist kişiler olduğunu söyleyebiliriz. Ghiseli Busbecq, Stephan Gerlach, Salomon Schweigger, Melchior Besold ve Hans Dernschwam bu tip seyyahlardır. Hans Dernschwam, I. Ferdinand tarafından Kanuni ile İran seferi hakkında görüşmek, yıllık vergiyi ödemek ve müzakerelerde bulunmak üzere görevlendirilen Avusturya elçisi Busbecq’in ekibine İstanbul’u görme arzusu ile 1553’te katılmıştır. Seyyah İstanbul’a geldiği dönemde Kanuni’nin Amasya’da olması nedeniyle (7 Nisan-2 Haziran 1555) buraya kadar gitmek zorunda kalmıştır. Çalışmada seyyahın hayatından ve seyahatnamesinden bahsedilmekte ve Amasya’ya giderken Ankara, Sarıkurt, Alagöz ve Çukurköy üzerinden 4 Nisan 1555’de ziyaret ettiği Çorum hakkındaki gözlemlerine yer verilmektedir.
Keywords
Abstract
European travellers who came to Anatolia in the 16th century and their travel books, embassies, memories and diaries are of special importance. People of the age of humanism and the Renaissance were travelling to increase their knowledge and views, to educate themselves better. For these and similar reasons, we can say that most of the German travellers who visited Anatolia were learned and humanist people. Ghiselin Busbecq, Stephan Gerlach, Salomon Schweigger, Melchior Besold and Hans Dernschwam are such travellers. German Dernschwam joined the team of the Austrian ambassador Busbecq, who was assigned by Ferdinand I to discuss the Iran expedition with Suleyman the Magnificent, to pay the annual tax and to negotiate, in 1553 to see Istanbul. The traveller had to go to Amasya (April 7 - June 2, 1555) because Kanuni was in Amasya when he came to Istanbul with his team. In this study, the traveler's life and travel book are mentioned and his observations about Çorum, which he visited on April 4, 1555, via Ankara, Sarıkurt, Alagöz and Çukurköy on his way to Amasya.
Keywords
- Akdağ, M. (1959). Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, Cilt: 1, Yapı Kredi Yayınları, Ankara.
- Akdağ, M. (1959). Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, Cilt: 1, Yapı Kredi Yayınları, Ankara.
- Akarsu, R. (2021). “Akhaimenid Döneminde Yol Ağları”, Anasay Dergisi, Sayı 16: ss. 133-149. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- Aykut, N. (1984). “4.Murat’ın Revan Seferi Menzilnamesi”, Tarih Dergisi, Sayı:34, ss. 183-246. İstanbul.
- Busbecq, G. O. (1953). Kanuni Devrinde Bir Seferin Hatıratı (Türk Mektupları), (Çeviren: Osman Yüksel), Ankara.
- Çınar, H., Bulut, M. ve Yiğit, İ. (2018).Tarihi İpek Yolu’nun Kuzey Anadolu Güzergâhı, (Editör: Mehmet Bulut), İstanbul Zaim Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Dernschwam, H. (1987). İstanbul ve Anadolu’ya Seyahat Günlüğü, (Çeviren: Yaşar Önen), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- Dikmen Ç. B. ve Toruk, F. (2019). “Anadolu’da Tabhaneli (Zaviyeli) Camiler Üzerine Bir Deneme” Social Sciences Studies Journal, Vol: 5, Issue: 51,pp: 7010-7035.Bakü.
- Eyice, S. (1962). “Zaviyeler ve Zaviyeli Camiler”, İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt: 21, ss. 1-79. İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Eyice, S. (1968). “Çorum’un Mecitözü’nde Aşık Paşa oğlu Elvan Çelebi Zaviyesi” Türkiyat Mecmuası, Sayı: 15, ss.211-246. İstanbul.
- Eyice, S. (1994). “Dernschwam”, İslam Ansiklopedisi, Cilt: IX, ss. 182-183. Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
- Eyice, S.(1995). “Elvan Çelebi Zaviyesi, Çorum’un Mecitözü İlçesinin Tekke Köyünde Eski Bir Zaviye ve Türbe”, İslam Ansiklopedisi, Cilt 11, ss. 65-67. Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
- İnalcık, H. (2008). Türkiye Tekstil Tarihi Üzerine Araştırmalar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Kakuk, Z. (1976). “Türkisches aus Hans Dernschwams Tagebuch”, AOH, XXXII ss. 283-292. İstanbul.
- Oberdorffer, K. (1952). “Hans Dernschwam”, Lebensbilder aus den Bayerischen Schwaben, I/195, ss. 229- 245. Berlin.
- Özergin, M. K. (1959). Anadolu Selçukluları Çağında Anadolu Yolları, İstanbul.
- Özergin, M. K. (1985). “İpek Yolu”, Boğaziçi Dergisi, Sayı: 39. ss. 7-11. İstanbul.Ruben, W. (1947). “Kırşehir’in Dikkatimizi Çeken Sanat Abideleri”, Belleten, Sayı: XI, ss. 616. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- Tanrıkulu, M. (2014). Johann Samuel Heinrich Kieppert’in Osmanlı Haritalarının Bir Değerlendirmesi” Zeitschrift für die Welt der Türken, Vol 6. No: 2. ss. 189-205, Münih.
- Toruk, F. (2003). “Seyahatnamelerde Amasya”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 8, ss. 169-206, Isparta
- Toruk, F. (2005). “Amasya Kentinin Fiziksel Oluşum Süreci İçerisinde Saray Olgusu”, Vakıflar Dergisi, Sayı: 29, ss.429-449. Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara.
- Toruk, F. (2010). Mecitözü Fotoğraf Arşivi.
- Toruk, F. (2008). “Alman Hans Dernschwam’ın Gözüyle XVI. Yüzyılda Ankara”, Erdem Dergisi, Sayı: 52. ss. 231-244, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara.
- Tuncer, O. C. (2007). Anadolu Kervan Yolları, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. Yerasimos, S. (1991). Les Vogageurs Dans L’empire Ottoman (14-16 yy.), Ankara.
- Yurdaydın, H. (1976). Beyan-ı Menzili Sefer-i Irakeyn Sultan Süleyman Han, Ankara.
