Author :
Abstract
Doğa güzellikleri, zengin yer altı kaynakları, tarıma elverişli toprakları ve istisna iklimiyle “Orta Asya’nın İncisi” konumunda bulunan Keşmir, bölge ülkeleri açısından her zaman çekici ve gözde bir yer olarak konumunu korumuştur ve korumaya devam etmektedir. Stratejik öneme sahip olan Keşmir, sahip olduğu güzelliklerin bedelini savaşlara tanıklık ederek ödemekte ve günümüzde de bölge ülkelerin kaynama noktasını oluşturmaktadır. Keşmir Sorunu 2. Dünya Savaşı sonrasında başlayan ve günümüzde de çözüme kavuşturulamamış bir mesele olarak devam etmektedir. Keşmir’in komşuları Hindistan, Pakistan ve Çin arasında 1947 yılında başlayan sorun, özellikle Hindistan ve Pakistan arasında savaşların yaşanmasına sebep olmuştur. Bağımsızlıklarını kazandıkları 1947’den bu yana Keşmir’in idaresine bir türlü karar veremeyen Hindistan ve Pakistan sorunu, Birleşmiş Milletler’in gündemine taşımışlardır. BM yaptığı görüşmeler sonucunda Keşmir bölgesine dair bir halk oylamasına karar vermiş ancak Hindistan, halk oylamasına elinde bulundurduğu bölgede uygulamak istememesinden dolayı sorunun büyümesine sebebiyet vermiştir. Her iki devlet de bölge üzerindeki hak iddialarından taviz vermemelerinden ötürü sorun giderek daha çok büyümüş ve çözüme kavuşturulamamıştır. Soğuk Savaş dönemine denk gelen Birleşmiş Milletler’in çözüm arayışı sırasında ABD, SSCB ve Çin gibi güçlü devletlerin olaya müdahil olması sorunun uluslararası boyutunu daha da arttırmıştır. Soğuk Savaş sonrası dönemde Hindistan ve Pakistan’ın nükleer silahlara sahip olmasıyla sorunun önemi artmış ve nükleer savaş tehdidiyle dünya karşı karşıya kalmıştır. Bu çalışmada uluslararası örgütlenmelere ve silahsızlanmaya önem veren, devletlerarası çatışmaların iş birliği ve karşılıklı bağımlılık ilkeleriyle çözümlenebileceğini varsayan liberal yaklaşım açısından Keşmir Sorununa çözüm aranacaktır. Keşmir sorununun bölge ülkeleri açısından stratejik öneminin üzerinde durularak, Birleşmiş Milletler’in müdahil olması ve ardındaki gelişmeler ve çözüm arayışları anlatılacaktır. Ayrıca çalışmada, Keşmir yönetimi ile ilgili düzenlemeyi içeren Anayasanın 370. Maddesinin Hindistan yönetimi tarafından iptal edilmesine, dünyadaki farklı ülkelerden gelen tepkiler de açıklanacaktır. Keşmir sorununun bölgesel ve uluslararası boyutları ile sorunun giderilmesine yönelik girişimler değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
Kashmir, which is considered to be the “Pearl of Central Asia” with its natural beauties, rich resources, fertile lands and exceptional climate, has always maintained a prevalent position among various countries in the South Asian region. Kashmir, which possess prodigious strategic importance, pays the price of its beauty by witnessing wars, protests, lockdowns, and human rights violations and because of these incidents Kashmir looks like a never ending conflict between India and Pakistan. In this study, a solution to the Kashmir Issue will be sought in terms of the liberal approach that ascribes significance to international organizations, disarmament and further undertakes the interstate conflicts that can be resolved with the principles of cooperation and interdependence. By emphasizing on the strategic importance of the Kashmir Issue, the involvement of the United Nations and the developments behind it and the search for a solution will be elucidated in this article. In addition, the study will shed light on the reactions of different countries in the world towards the annulment of Article 370 of the Indian Constitution, which provided special status to Kashmir. Furthermore, the regional and international dimensions of the Kashmir Issue and the attempts to solve the issue will also be evaluated.
Keywords
- Abedin, M. J. (2019). Keşmir Sorunu ve Hindistan-Pakistan Nükleer Silahlanma Yarışına Etkisi. İstanbul
- Abedin, M. J. (2019). Keşmir Sorunu ve Hindistan-Pakistan Nükleer Silahlanma Yarışına Etkisi. İstanbulÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
- Ahmed, A. (2019). Kashmir and the Abrogation of Article 370: An Indian Perspective. Associate Paper.
- Arslan, Abdulkerim (2019). https://www.stratejikortak.com/2019/08/kesmir-sorunu-370-madde-ozel- statu.html. Erişim Tarihi: 27.05.2021.
- Aurangzeb, M., Akhtar, S., Ali, K., Hayat, N., & Amir, S. (2020). Kashmir Struggle for Freedom: Proposed Solutions. International Journal of Social Sciences & Humanities, 5(1), 61-68.
- Bayram, D. B. (2019). Hindistan-Pakistan Gerilimi: Keşmir Sorunu, gasam.org.tr/hindistan-pakistan gerilimi-kesmir-sorunu/. Erişim Tarihi: 06.01.2020.
- Bennett, A. L., Oliver, J. K. (2015). Uluslararası Örgütler: İlkeler ve Meseleler, (Çev. Prof. Dr. Nasuh Uslu) Ankara: BigBang Yayınları.
- Bhat, B. A. (2019). A study on Jammu and Kashmir Present, Past and Views of Students on Article 370Abrogation. International Journal of Latest Research in Humanities and Social Science (IJLRHSS), 1-11.Bhat, S. A. (2019). The Kashmir conflict and human rights. Race & Class, 61(1), 77-86. Çağıran, M. E. (2016). Uluslararası Örgütler, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
- Çebi, E. (2018). Keşmir Raporu: Tarihi Süreç ve Bölgeye Dair Çözüm Önerileri, İnsamer, 75, 1-38.
- Doğan, G. (2017). Jammu ve Keşmir’de Hidro Potansiyel, https://www.tespam.org/jammu-ve-kesmirde- hidro-potansiyel/. Erişim Tarihi: 06.01.2020.
- Doğan, G. (2017). Paylaşılamayan Bölge: Keşmir, https://www.tespam.org/paylasilamayan-bolge-kesmir-1/. Erişim Tarihi: 14.11.2019.
- Erdal, S. (2018). Çözümsüzlüğün Adı: Birleşmiş Milletlere Rağmen Keşmir. Public and Private İnternational Law Bulletin, 38, 1, 85-106.
- Güneş, Ubeydullah (2020). https://www.ilimvemedeniyet.com/kesmir-sorunu-ve-madde-370.html Erişim Tarihi: 27.05.2021.
- Khan, R., Khan, M. Z., & Abbas, Z. (2021). Moving Towards Human Catastrophe: The Abrogation of Article 370 in Kashmir Valley. Journal of Muslim Minority Affairs, 41(1), 78-85.
- Lalwani, S. P., & Gayner, G. (2020). India's Kashmir Conundrum: Before and After the Abrogation of Article 370. US Institute of Peace.
- Mohydin, R. (2021). The Kashmir Tinderbox: International Media Coverage of the Revocation of Article 370. The Political Economy of Communication, 8(2).
- Salik, N. (2019). Kashmir and the Abrogation of Article 370: A Pakistani Perspective. Future Directions International (Independent Strategic Analysis of Australia’s Global Interest), 3-5.
- Sheikh, A. M. (2016). Hürriyet Partisinin Keşmir Siyasal Hareketindeki Rölü: Hindistan ve PakistanArasındaki Bir Anlaşmazlık Bölgesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilmi).
- Şahbaz, D. (2019). İki Ulus Teorisi Işığında Pakistan’ın Kuruluşu ve Bir Sorunsal olarak Keşmir. AnkaraÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doğu Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı. Yayımlanmış Doktora Tezi.
- Tepebaş, U. (2007). Bölgesel Sorunların Çözümünde Uluslararası Örgütlerin Rolü. Stratejik Araştırmalar Dergisi, 10, 88-97.
- Tremblay, R. C. (2019). Jammu: Autonomy Within an Autonomous Kashmir?. In Perspectives on Kashmir (pp. 153-167). Routledge.
- Türk, B. (2014). Uluslararası Sistemde Kronik Bir Sorun: Keşmir. bilgesam.org.tr, Erişim Tarihi: 06.01.2020.
- Wakode, P. T. (2020). Future Consequences of Abolition of Article 370 of Jammu & Kashmir. Global Journal for Research Analysis (GJRA), 9(1).
- Yıldız, O. (2019). Birleşmiş Milletlerin Keşmir Sorununa Müdahalesi: Realizm/Liberalizm Tartışması. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1-17.
- Zia, A. (2020). The Haunting Spectre of Hindu Ethno-nationalist Neo-colonial Development in the Indian Occupied Kashmir. Development, 63(1), 60-66.
