Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin yaşamış oldukları mesleki tükenmişliklerinin okul iklimine yansımasına dair öğretmenlerin görüşlerinin derinlemesine incelenmesidir. Eğitimin temel yapı taşları olan öğretmenler, mesleki tükenmişliğin en çok gözlendiği gruplardan biridir. Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik yaşamalarının birçok sebebi vardır ve bu durumun okul iklimine yansıması eğitim açısından üzerinde durulması ve araştırılması gereken bir konudur. Çalışma kapsamında “Mesleki tükenmişlik kavramı nasıl tanımlanmaktadır?”, “Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik yaşamasına sebep olan etmenler nelerdir?” ve “Öğretmenlerin mesleki tükenmişliğinin okul iklimine yansımasını önlemek için neler yapılabilir?” sorularına cevaplar aranmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada çalışma grubunu çeşitli şehirlerde ve okullarda görev yapmakta olan 10 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Verilerin analizi betimsel analiz ile yapılmıştır. Veriler analiz edildiğinde, öğretmenler mesleki tükenmişlik kavramını en çok meslekte ilk günkü heyecanı kaybetmek ve meslekten yorulmak kavramları ile açıklamışlardır. Öğretmenler, mesleki tükenmişliğe sebep olarak; çalışma ortamı, aşırı iş yükü, maddi imkânsızlıklar, çalışma arkadaşları, okul yönetimi, hayal kırıklıkları, öğrenci profili, okulun bulunduğu çevre, toplum baskısı ve iletişim sorunları şeklinde görüşlerini dile getirmişlerdir. Katılımcı öğretmenler, mesleki tükenmişliğin okul iklimine yansımasını önleme konusunda en çok şu önerilerde bulundukları tespit edilmiştir: okul idaresi anlayışlı olmalı, iş yükü azaltılmalı, maddi sorunlar çözülmeli, iletişim problemleri çözülmeli. Bulgular sonucunda öğretmenlerin mesleki tükenmişliklerinin okul iklimine yansımaması için gerekli önlemlerin alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this current study is to examine thoroughly the remarks of teachers about the reflection of occupational burnout, which teachers experience, to the atmosphere of the school climate. The teachers providing the basis of education are one the groups in which the occupational burnout has been observed. There are lots of reasons why teachers experience the occupational burnout, moreover, the effect of this situation to the atmosphere of the school climate is one of the issues that should be discoursed and analysed. Within the cope of this current study, the questions “How is the concept of the occupational burnout defined?”, “What are reasons causing teachers’ occupational burnout?” what can be done to prevent teachers from experiencing the occupational burnout?” have been tried to be answered. The technique of qualitative research has been used in this study. Ten teachers who have been working in different schools and cities attended to the study. The data of study has been collected by using semi-structured interview form. The collected data has been analysed by employing descriptive technique. When the data has been analysed, it was clear that the teachers explained the concept of occupational burnout with the concept of being tired and losing the excitement of the first day in teaching process. As a reason of the occupational burnout, Teachers claims working climate, working overload, economical problems, colleagues, school administration, disappointment, social oppression, and student profile, the location of the school and communication problems. To prevent the negative effect of occupational burnout to the atmosphere of school climate, teachers mostly suggested those ideas: the school administration should be empathetic, the workload of teachers should be reduced, financial problems should be solved, and communication problems should be dealt with. In consideration of the findings, the need for taking precautions to prevent the negative effect of teachers’ occupational burnout to school atmosphere has been stated as a conclusion.
Keywords
- Arı, G. S. & Bal, E. Ç. (2008). “Tükenmişlik Kavramı: Birey Ve Örgütler Açısından Önemi”, Yönetim ve
- Arı, G. S. & Bal, E. Ç. (2008). “Tükenmişlik Kavramı: Birey Ve Örgütler Açısından Önemi”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1): 131-148.
- Başol, G. & Altay, M. (2009). “Eğitim Yöneticisi Ve Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 15(2): 191-216.
- Bayar, A. & Girgin, M. (2019). “Türk Toplumunda Güven İndeksinin Düşük Olmasının Nedenlerinin İncelenmesi”, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2): 58-71.
- Bedir Erişti, S.D. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
- Büyüköztürk, Ş.; Çakmak, E.K..; Akgün, Ö.E.: Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (28. Baskı). Pegem Akademi, Ankara.
- Creswell, J.W. (2017). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel Ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (Çeviri Editörü: Selçuk Beşir Demir). Eğiten Kitap Yayınevi, Ankara.
- Erçen, A. E. Y. (2009). “Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Mersin İlinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36): 1-8.
- Ertürk, E. & Keçecioğlu, T. (2012). “Çalışanların İş Doyumları İle Mesleki Tükenmişlik
- Güllüce, A. Ç. & İşcan, Ö. F. (2010). “Mesleki Tükenmişlik ve Duygusal Zekâ Arasındaki İlişki”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2): 7-29.
- Şencan, D. (2019). “Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Topaloğlu, M.; Koç, H. & Yavuz, E. (2007). “Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Kamu-İş, 9(3): 31-52.
- Türnüklü, A. (2000). “Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme”, Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24(24): 543-559.
- Yıkılmış, A. & Pınar, E.S. (2005). “İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kaynaştırmaya Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1): 7-22.
