SINIF ÖĞRETMENLERİNİN TÜKENMiŞLİK ALGILARI İLE İŞ DOYUMLARI VE OKULDAN AYRILMA NİYETLERI ARASINDAKİ İLIŞKİNİN İNCELENMESİ
Author :
DOI : 10.31569/ASRJOURNAL.134
Year-Number: 2021-Cilt 6 Sayı 20
Language : null
Konu :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik algıları ile iş doyumları ve okuldan ayrılma niyetleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada yöntem olarak sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik algıları, iş doyumları ve okuldan ayrılma niyetleri arasındaki ilişkinin saptanması için ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Örneklem grubu, İstanbul’da Başakşehir ve Şişli ilçelerinde görev yapmakta olan 867 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. “Tükenmişlik Ölçeği”, “İş doyum Ölçeği”, “Okuldan Ayrılma Niyeti Ölçeği” uygulanarak elde edilen verilerin analiz edilebilmesi için SPSS programından yararlanılmıştır. Tükenmişlik algıları toplam puanının “Bazen” aralığına denk geldiği belirlenmiştir. Öğretmenlerin iş doyum düzeyleri “Orta Düzey” olarak belirlenmiştir. Öğretmenlerin işten ayrılma niyeti algılarının da “Orta Düzey” olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizinde öğretmenlerin iş doyumları (tüm boyutlarda) ile tükenmişlik algıları arasında ve okuldan ayrılma niyetleri algıları arasında negatif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Regresyon analizinde ise öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin onların hem iş doyumlarının hem de okuldan ayrılma niyetlerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine the relationships between the burnout perceptions of classroom teachers and their job satisfaction and their intention to leave the school. As a method in the study, the relational research model was used to determine the relationship between the burnout perceptions of classroom teachers, their job satisfaction and their intention to leave the school. The sample group consists of 867 classroom teachers working in Başakşehir and Şişli districts in Istanbul. The SPSS program was used to analyze the data obtained by applying the "Burnout Scale", "Job Satisfaction Scale", "The School Leaving Intention Scale". It was determined that the total burnout perception score corresponded to the "Sometimes" range. Teachers' job satisfaction levels are determined as "Medium Level". It was concluded that the teachers' perceptions of the intention to quit were also “Medium Level”. In the Pearson Product Moment Correlation Analysis, it was found that there was a moderate negative relationship between teachers' job satisfaction (in all dimensions) and burnout perceptions and their intention to leave school. In the regression analysis, it was concluded that teachers' burnout levels were a significant predictor of both their job satisfaction and their intention to leave school.
Keywords
- Adıgüzel, İ. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri İle Tükenmişlik Düzeyleri
- Adıgüzel, İ. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri İle Tükenmişlik DüzeyleriArasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize
- Adıgüzel, Z. (2010). İlköğretim Okullarında Çalışan Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin İş Tatmini. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ağırbay, F. (2018). Özel Okul Öğretmenlerinin Örgütsel ve Meslekî Bağlılığı İle İşten Ayrılma NiyetiArasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Alkan, F. M. (2014). Ortaokul Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyi ve Nedenleri (Yüksek Lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi.
- Alpar, R. (2014). Spor Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik Ve Geçerlik - Güvenirlik (3. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Altay, M. (2007). Okul Yöneticilerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri İle Çok Boyutlu Algılanan SosyalDestek Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2009). Tükenmişlik Sendromu ve Madalyonun Öbür Yüzü: İşle Bütünleşme, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32: 22-28
- Arı, E. (2015). Öğretmenlerin İş Doyumlarının Mesleki Tükenmişlik Üzerine Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile Araştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39): 549-565.
- Aşan, Ö. ve Aydın, E.M. (2006). Örgütsel davranış. İstanbul: Arıkan Yayım.
- Avsaroglu, S., Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu, İş Doyumu veMesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: 115-129.
- Aydemir, H. (2013). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ve YaşamDoyumlarının İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Babaoğlan, E. (2006). İlköğretim Okulu Yöneticilerinde Tükenmişlik (Düzce ili örneği), (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Barutçugil, İ. (2004): Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
- Batıgün, A. D., & Şahin, N. H. (2006). İş Stresi ve Sağlık Psikolojisi Araştırmaları İçin İki Ölçek: A-Tipi Kişilik ve İş Doyumu. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(1), 32-45.
- Baysal, A. (1995). Lise ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler (Doktora Tezi). DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Beemsterboer, J., & Baum, B. H. (1984). "Burnout" Definitions and Health Care Management. Social Work in Health Care, 10(1), 97-109.
- Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizineİlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2): 95-108.
- Bulut, Y.(2005). Toplam Kalite Yönetimi Uygulayan İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin İşDoyumu. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Büyüköztürk, Ş. vd. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (11.Basım) Ankara: PegemA.
- Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2011). Sosyal Bilimler İçin İstatistik (7. Baskı) Ankara: PegemA.Cemaloğlu, N. ve Kayabaşı, Y. (2007). Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyi ile Sınıf Yönetiminde Kullandıkları Disiplin Modelleri Arasındaki İlişki, GÜ. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 123-155.
- Cemaloğlu, N. ve Şahin, D.E. (2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2): 465-484.
- Cerit, Y. (2020). The Role of Leaders in Peace Building. Empowering Multiculturalism and Peacebuilding in Schools içinde (Eds: S. Polat & G. Günçavdı), pp. 158-178. Hershey PA: IGI Global.
- Connolly, K. M., & Myers, J. E. (2003). Wellness and Mattering: the Role of Holistic Factors in Job Satisfaction. Journal of Employment Counseling, 40(4): 152-160.
- Çağlar, Ç. ve Demirtaş, H. (2011). Dershane Öğretmenlerinde Tükenmişlik ve İş Doyumu, Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2: 30-49.
- Çamur, Ş. (2019). Tükenmişlik İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide Kariyer Tatmininin Aracı Etkisive Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,İstanbul.Çapri, B. (2006). Tükenmişlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlama Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1): 62-77.
- Çelebi, E. (2013). Elazığ ve Malatya İl Merkezinde Bulunan Özel Eğitim Kurumlarında ÇalışanÖğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri İle İlgili Faktörler (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Çelikten, M., Şanal, M., ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2): 207-237.
- Çiçek, G. (2018). Lise Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeyleri Üzerine BirÇözümleme: Siirt Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncüyıl Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Van.
- Çolak, Y. (2017). İlkokul ve Ortaokullarda Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin TükenmişlikDüzeylerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
- Çolakoğlu, İ. (2014). Ortaokullarda Görev Yapan Müzik Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerininİncelenmesi. Yayımlanmamış (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Diri, M.S. ve Kıral, E. (2016). Ortaokul Öğretmenlerinin İş Doyumlarının Mesleki Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39: 125-149.
- Dündar, G. (2019). Duygusal Emek Davranışının İş Görenlerin Tükenmişlik ve İşten Ayrılma NiyetiÜzerine Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). KTO Karatay Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Erdoğan, İ. (1996). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış. İstanbul: Beta Basım.
- Ergin, C. (1992). Burnout in Doctor and Nurses and Adaptation of Maslach Burnout Inventory. In Ankara: VII. National Psychology Congress (pp. 143-4).
- Ertürk E. ve Keçecioglu, T. (2012). Çalışanların İş Doyumları İle Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(1): 39-52.
- Esmeray, A. ve Yoğun, E. (2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Mersin İlinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34: 1-8.
- Gafa, İ. (2019) Sınıf Öğretmenlerinin İş Doyumu ve İş Yaşamındaki Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
- Gencer, A. (2002). Öğretmenlerinin İş Doyumu İle Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Boston: Pearson Ltd.
- Gül, V. (2019). Özel Eğitim Kurumlarında İş Tatmini ve Tükenmişlik İlişkisi: Matematik Öğretmenleri İleİlgili Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Gümüşsoy, Y. (2014). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinde Tükenmişliğin İşten Ayrılma Niyetine Etkileri:Aksaray İli Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Gürkan, G.Ç. ve Demiralay, T. (2013). İlişki ve Görev Çatışması İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisininAraştırılması: Konaklama İşletmeleri Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2): 59-79.
- İdi, A. (2017). İlkokul ve Ortaokullarda Örgütsel İklim İle Öğretmenlerin İş Doyumu Arasındaki İlişki.(Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
- İnandık, Z. (2010). Müzik Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeylerinin Farklı Demografik Özelliklere Göreİncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Kanbur, O. (2020). Fizik Öğretmenlerinin İş Doyumu Ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin DemografikDeğişkenler Açısından İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Karacan, A. (2012). Özel Eğitim Kurumlarındaki Eğitilebilir ve Öğretilebilir Bireylerle ÇalışanÖğretmenlerin Mesleki Tükenmişliklerinin İncelenmesi “İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Karakuş, M., Toprak, M. ve Gürpınar, M. (2014). Structural Equation Modelling on the RelationshipsBetween Teacher’s Trust in Manager, Commitment to Manager, Satisfaction With Manager and Intent to Leave. Croatian Journal of Education, 16(1): 165-189.
- Keser, A. (2006). Çalışma Yaşamında Motivasyon. İstanbul: Alfa Aktüel.
- Kılıçalp, A. (2004). İlköğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin İş Doyum DüzeylerininBelirlenmesi: (Eskişehir ili örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Kırılmaz, A.Y., Çelen, Ü. ve Sarp, N. (2003). İlköğretimde Çalışan Bir Öğretmen Grubunda Tükenmişlik Durumu Araştırması. İlköğretim-Online, 2(1): 2–9. www.ilkogretimonline.org.tr [20 Şubat 2020].
- Kocaman, A. (2018) Özel Eğitim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri İle SınıfYönetimi Becerileri Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
- Luthans, F. (1995). Organizational Behaviour. Sixth Edition. New York: McGraw – Hill.,Inc.
- Maslach, C., & Jackson, S.E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occcupational Behavior, 2: 99-113.
- Maslach, C., Schaufeli, W. B. & Leiter, P. (2001). Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52: 397-422.Mattila, R. R. (2006). The relatıonshıp between burnout, job satısfactıon, turnover ıntentıon, andorganızatıonal commıtment ın ıt workers. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment Of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy Capella University.
- Mertol, Ş. (1993). Orta Kademe Yöneticilerinin İş Tatmini ve Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması: Devletve Özel Tekstil Sektöründe Bir Çalışma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi İşletme Enstitüsü, İstanbul.
- Mor Barak, M. E., Nissly, J. A. ve Levin, A. (2001). Antecedents to Retention and Turnover Among ChildWelfare, Social Work, and Other Human Service Employees: What Can We Learn From Past Research? A Review and Metanalysis, Social Service Review, 75 (4): 625-661
- Naktiyok, A. ve Karabey, C. N. (2005). İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1): 179-198.
- Özen, F. (2015). Öğretmenlerde İş Stresinin İş-Aile Çatışması, Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Özkan, A. (2017). İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeyleri (Balıkesir ili merkez ilçeler örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- Pines, A.M., & Aronson, E. (1988). Career Burnout: Causes And Cures. New York: Free Press.
- Schwepker Jr, C. H., (2001). Ethical Climate's Relationship to Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Turnover Intention in The Salesforce, Journal of Business Research, 54 (1): 39-52.
- Sürgevil, O. (2006). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Sürücüoğlu Keskin, H. (2011) Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik (Kütahya İl Merkezi Örneği): (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
- Şahin, F. (2011). Lider-Üye Etkileşimi ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi, Ege Akademik Bakış, 11(2): 277-288.
- Şahin, M. (2019). Tükenmişlik Duygusu ve İş Stresinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: BankacılıkSektöründe Bir Araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Tanova, C. (2007). Avrupa’da Gönüllü İşten Ayrılma: Ayrılma Kolaylığı ve İstekliliği, Davranış Niyeti ve İşİle İç İçe Olmanın (Job Embeddedness) Etkileri, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 25-27 Mayıs, Sakarya.
- Telli, E., Ünsar, A. S. ve Oğuzhan, A. (2012). Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların ÖrgütselTükenmişlik ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Etkisi: Konuyla İlgili Bir Uygulama, Journal of Vocational Colleges, 2: 135-150.
- Temirkanova, Z. (2019). Otel Çalışanlarında Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Bişkek OtellerÖrneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Tetik, H. (2009). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Mesleki Yeterlilik Algılarının İş Doyumu ve TükenmişlikDüzeyleriyle İlişkisinin Belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Tunaboylu, M. (2015). İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi.
- Türksoy, D.B. (2014). Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik: Tekirdağ /Süleymanpaşa Merkez İlçesi Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Uygun, G. B. (2019). İş Görenlerde Örgütsel Tükenmişlik Algısı ve İşten Ayrılma Niyeti: Ampirik Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ünler, E., Kılıç, B. ve Çıray, J.C. (2014). İletişim İkliminin İş Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisine Etkisi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(41): 237-250.
- Vandenberg, R. J. & Nelson, J. B. (1999). Disaggregating the Motives Underlying Turnover Intentions: When Do Intentions Predict Turnover Behavior?, Human Relations, 52 (10): 1313-1336.
- Weisberg, J. (1994). “Measuring Worker’ Burnout and Intention to Leave”, International Journal of Manpower, 15(1): 4-14.
- Yerlikaya, A. (2000). Köy ve Şehirde Çalışan Sınıf Öğretmenlerinde Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Yıldırım, S.S. (2009). Ortaöğretim Kurumları Yöneticilerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin ÇeşitliDeğişkenler Açısından İncelenmesi (İstanbul ili Anadolu yakası örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
