Author :
Abstract
|
Bu makale, Kur’ân-ı Kerîm’de yer alan “nefs” kavramı ve onun mertebelerini kavramsal, tefsiri ve tasavvufî boyutlarıyla ele almaktadır. Kur’ân’da nefs; insanın hem biyolojik varlığı hem de ruhsal ve ahlaki yönünü ifade eden kapsamlı bir terimdir. Nefs-i emmâre, nefs-i levvâme ve nefs-i mutmainne kavramları, Kur’ân’da doğrudan zikredilen üç temel mertebedir. Tefsir geleneğinde bu mertebeler, insanın manevi olgunlaşma sürecinin aşamaları olarak yorumlanmış; tasavvufî edebiyatında ise yedi mertebeli bir sistem çerçevesinde genişletilmiştir. Çalışmada öncelikle “nefs” kelimesinin etimolojisi ve Kur’an’daki anlam alanı incelenmiş; ardından klasik ve modern tefsirlerdeki yorumlar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, tasavvufî bakış açısıyla nefsin terbiyesi ve mertebeler arası geçiş süreci ele alınmıştır. Araştırma, hem Kur’an’ın bütüncül mesajını hem de İslam düşüncesindeki psikolojik-ahlaki yaklaşımları bir arada sunmayı hedeflemektedir. |
Keywords
Abstract
|
This article examines the concept of “self” and its stages in the Quran from its conceptual, exegetical, and mystical perspectives. In the Quran, self is a comprehensive term that refers to both the biological existence of a human being and its spiritual and moral aspects. The concepts of “nefs-i ammara,” “nefs-i levvame,” and “nefs-i mutmainne” are the three fundamental stages directly mentioned in the Quran. In the exegetical tradition, these stages have been interpreted as stages in a person’s spiritual maturation process; in Sufi literature, they have been expanded within the framework of a seven-stage system. This study first examines the etymology of the word “self” and its semantic field in the Quran; then, a comparative evaluation of interpretations in classical and modern exegeses is conducted. Furthermore, the training of the self and the process of transition between stages are discussed from a Sufi perspective. The research aims to present both the holistic message of the Quran and the psychological-moral approaches in Islamic thought. |
