Author :
Abstract
Global ekonomide gerek gelişmiş gerekse de gelişmekte olan ülkelerde vergi gelirleri, sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanması açısından oldukça büyük önem arz etmektedir. Ülkelerin ekonomik gelişim performansları, toplanan vergi gelir düzeyleri ile ilişkilendirilirken, bu bağlamda vergi gelirlerini etkileyen faktörlerin detaylı şekilde incelenmesi, geliştirilecek politikaların belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Çalışmada, 2008-2022 yılları arasındaki dönemde içerisinde Türkiye’nin de bulunduğu gelişmekte olan 17 ülkenin vergi gelirlerini etkileyen faktörler, dinamik panel veri analiziyle araştırılmıştır. Bunun için modele literatürdeki çalışmalar göz önünde bulundurularak doğrudan yabancı yatırımlar, mal-hizmet ihracatı ile ithalatının toplamını temsilen ticaret oranı ile kentleşme oranındaki artış ve politik istikrar indeksi açıklayıcı değişken olarak dahil edilmiştir. Birimler arasında yatay kesit bağımlılığın tespiti için Pesaran CD testi, değişkenlerin durağanlıklarının araştırılması için ise yatay kesit bağımlılığın mevcudiyetinde kullanılan ikinci kuşak panel birim kök testlerinden olan Pesaran CADF testi kullanılmıştır. Modelin tahmini için Arellano ve Bond GMM tahmincisinin kullanıldığı çalışmada, vergi gelirinin gecikmeli değeri dahil ilgili tüm değişkenlerin, vergi gelirleri üzerinde istatistiksel açıdan anlamlı ve pozitif etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada tahmin aşamasında kullanılan araç değişkenlerin geçerliliğinin tespiti için Sargan testi tercih edilmiştir. Araç değişkenlerin geçerli olduğunun tespitinin ardından modelde olası otokorelasyon sorununun varlığı ise Arellano ve Bond otokorelasyon testi ile araştırılmış olup, modelde ikinci dereceden otokorelasyon sorununun olmadığı belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
In the global economy, tax revenues are of vital importance for ensuring sustainable economic growth in both developed and developing countries. As the economic development performance of countries is associated with the level of tax revenues collected, a detailed analysis of the factors affecting tax revenues in this context is crucial in determining the policies to be developed. This study investigates the factors affecting the tax revenues of 17 developing countries, including Turkey, over the period between 2008 and 2022 using dynamic panel data analysis. For this purpose, foreign direct investments, trade rate representing the sum of exports and imports of goods and services, increase in urbanization rate and political stability index are included in the model as explanatory variables. The Pesaran CD test is used to determine the horizontal cross-sectional dependence between the units, and the Pesaran CADF test, which is one of the second generation panel unit root tests used in the presence of horizontal cross-sectional dependence, is utilized to investigate the stationarity of the variables. While Arellano and Bond GMM estimator is used to estimate the model, it is determined that all relevant variables, including the lagged value of tax revenue, have a statistically significant and positive effect on tax revenues. Sargan test is preferred to determine the validity of the instrumental variables used in the estimation phase of the study. After determining that the instrumental variables are valid, the presence of a possible autocorrelation problem in the model is investigated with the Arellano and Bond autocorrelation test, and it is determined that there is no second-order autocorrelation problem in the model.
