Türkiye’nin Küçükbaş Hayvan Varlığı ile Süt Üretimindeki Gelişmelerin Son Dönemlerindeki Trend Analizi
Author :
Abstract
Süt ve süt ürünleri her yaştaki bireylerin dengeli beslenebilmesi için tüketmesi gereken önemli bir gıda maddesidir. Küresel nüfus ve refah artışlarına bağlı olarak süt ve süt ürünlerine olan talep çeşitlenerek sürekli artışlar göstermektedir. Bu araştırmanın amacı Türkiye’nin küçükbaş hayvan varlığı ve süt üretiminin son dönemlerinde yaşanan değişimlerin değerlendirilmesinin yapılarak, 2025 yılına kadar olması muhtemel eğilimlerin belirlenmesidir. Araştırma da ikincil veriler kullanılarak Excel de trend analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre küçükbaş hayvan sayılarında artışın gelecek dönemlerde de devam etmesi beklenmekte olup, regresyon katsıyı %85 olarak belirlenmiştir. Süt üretim miktarı yıllara bağlı olarak sürekli artış göstermiş, bu artışın devam etmesi beklenmekte olup, regresyon katsayısı %93 olarak belirlenmiştir. Sağılan hayvan başına yıllık süt veriminde düzenli bir artış olup, bunun gelecekte de sürmesi beklenmekte ve regresyon katsayısı %82 olarak belirlenmiştir. Türkiye’de küçükbaş hayvan sütünde verim dünya ortalamasının altındadır. Küresel olarak küçükbaş hayvan sütünün önemi ve kullanım alanı çeşitlenerek artmaktadır. Bu durum kırsal kalkınma, istihdam, gıda güvenliği ve dış ticaret gibi konular açısından değerlendirilmesi gereken önemli bir fırsat olup, ilave ve daha etkili kamusal politikalara ihtiyaç vardır.
Keywords
Abstract
Milk and dairy products are important food items that should be consumed by individuals of all ages to have a balanced diet. Depending on the global population and welfare increases, the demand for milk and dairy products diversifies and increases continuously. The research aims to determine the possible trends until 2025 by evaluating the changes in Turkey's ovine livestock and milk production in the last period. Trend analysis was performed in Excel by using secondary data in the research. According to the results obtained, it is expected that the increase in the number of sheep and goats will continue in the future, and the regression coefficient has been determined as 85%. The amount of milk production has increased continuously over the years, and this increase is expected to continue, and the regression coefficient has been determined as 93%. There is a steady increase in the annual milk yield per milked animal, which is expected to continue in the future and the regression coefficient was determined as 82%. The yield in the ovine milk of Turkey is below the world average. Globally, the importance and usage area of ovine milk is increasing by diversifying. This is an important opportunity to be evaluated such as in terms of rural development, employment, food safety, foreign trade, therefore additional and more effective public policies are needed.
Keywords
- Akın, G. (2014). “Geleneksel Mutfak Kültürünün Beslenme Açısından Önemi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler
- Akın, G. (2014). “Geleneksel Mutfak Kültürünün Beslenme Açısından Önemi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3): 32-43.
- Altun, D. & Sarıcı, S.Ü. (2017). “Keçi Sütü: Bebek Beslenmesinde İlk Tercih mi Olmalı?”, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 60: 22-33.
- Aydoğdu, M.H. (2017). “Evaluation of Farmers’ Willingness to Pay for Agricultural Extension Services in GAP- Harran Plain,Turkey”. Journal of Agricultural Science and Technology, 19(4):785-796.
- Aydoğdu, M.H., Aydoğdu, İ., Cevheri, A.C., Sevinç, M.R. & Küçük, N. (2020a). “Şanlıurfa’daki Yem Bitkileri Eken Çiftçilerin Sosyo-Ekonomik Profilinin Analizi”, Journal of Ekonomi, 2(Özel Sayı):10-15.
- Aydoğdu M.H., Aydoğdu, İ. & Cevheri, C. (2020b). “Analysis of Factors Affecting the Production of Forage Cropsof Farmers: GAP-Şanliurfa Sampling of Turkey”, (Ed. Hasan Babacan & Yüksel Akay Unvan), Academic Studies in Economics and Administrative Sciences, ss. 142-155, Ivpe pub., Cetinje, Montenegro.
- Aydogdu, M.H. & Kucuk, N. (2018). “General Analysis of Recent Changes in Red Meat Consumption in Turkey”, IOSR Journal of Economics and Finance (IOSR-JEF), 9(6-IV):1-8.
- Aydoğdu, M.H. & Şahin, Z. (2022). “Türkiye’de Son Dönemlerdeki Sığır Sayıları ve Süt Üretiminin Trend Analizi”, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 8(38):150-156.
- Cancelik, M., Aydogdu, M.H. & Sevinc, M.R. (2020). A Research on the Activities and Problems of Agro-BasedProducers and Breeder Associations in Sanliurfa, Turkey”. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM), 22(1-III): 15-23.
- Cengiz, F., Karaca, S., Kor, A., Ertuğrul, M., Arık, İ.Z. & Gökdal, Ö. (2015). “Küçükbaş Hayvan YetiştiriciliğindeDeğişimler ve Yeni Arayışlar”, Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak 2015, TMMOB Ziraat Mühendisliği Odası, C:2, 809-837, Ankara.
- Çayır, M.S. & Güzeler, N. (2020). “İnek, Keçi Sütü ve Bunların Karışımlarından Üretilen Hatay Köy Peynirlerinin Bazı Kalite Özellikleri”, Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 39(9): 27-34.
- DAKA, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı. (2012). “Küçükbaş Hayvancılık Çalıştay Raporu”,https://www.daka.org.tr/panel/files/files/yayinlar/Kucukbas%20Hayvancilik%20Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 25.12.2021).
- De Beer, H. (2012). “Dairy Products and Physical Stature: A Systematic Review and Meta-Analysis of Controlled Trials”, Economics & Human Biology, 10(3): 299–309.
- FAO, IFAD, UNICEF, WFP & WHO. (2021). “The State of Food Security and Nutrition in The World”, https://www.fao.org/3/cb4474en/cb4474en.pdf (Erişim Tarihi: 07.01.2022).
- FAO. (2022a). “Gateway to Dairy Production and Products”, https://www.fao.org/dairy-production- products/products/milk-composition/en/ (Erişim tarihi: 08.01.2022).
- FAO. (2022b). “Crops and Livestock Products”, https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim tarihi: 02.01.2022).
- Gülçubuk, B. (2018). “Kırsal Kalkınmanın Ekonomik Dinamizmi Açısından Süt Hayvancılığı ve Buna DayalıÜretim”, https://www.tarimdanhaber.com/tarimsal-ekonomi/kirsalin-kalkinmasinda-hayvancilik-yatirimlari- h4256.html (Erişim Tarihi: 08.01.2022).
- HAYGEM, Hayvancılık Genel Mnüdürlüğü. (2022a). “Hayvancılık Verileri”, Ocak 2022. https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/HAYGEM.pdf (Erişim Tarihi: 05.01.2022).
- Hill, J.P. (2017). “Assessing the Overall Impact of the Dairy Sector”, (Ed. Nico van Belzen), Achieving SustainableProduction of Milk Volume 2: Safety, Quality and Sustainability, 291-316. Burleigh Dodds Science Publishing, Philadelphia, USA.
- IDFA, International Dairy Foods Association. (2022). “Importance of Milk in Diet”, https://www.idfa.org/importance-of-milk-in-diet (Erişim tarihi: 14.01.2022).
- Karagözlü, N., Karagözlü, C., Karaca, S. & Eren, S., (2005). “Üniversite Öğrencilerinde Süt ve Süt Ürünleri TüketimAlışkanlıkları ve Beslenme Bilinçleri Üzerine Bir Araştırma: Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Örneği”, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2: 101-108.
- Kaya, Z. & Yurtseven, S. (2019). “Şanlıurfa Küçükbaş Hayvancılığının Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri”, 2. Uluslararası Erciyes Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 27-29 Eylül 2019, ss. 389-407, Kayseri.
- Kılıç S., Uysal H., Kavas G., Kesenkaş H. & Akbulut N. (2002). “Pilot Tesis Koşullarında Pastörize Keçi Sütünden Çimi Peyniri Üretimi”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(3): 56-63.
- Knips, V. (2005). “Developing Countries and the Global Dairy Sector Part I Global Overview”, https://www.fao.org/documents/card/en/c/7355dfe7-77bf-4abd-b2ca-9f0e68c2cef9/ (Erişim Tarihi: 04.01.2022).
- Mert, İ., Artık, N., Dellal, G. & Şireli, T. (2020). “Süt Kalitesi ve Süt-Sağlık İlişkisi”, Ulusal Süt Konseyi, Ankara.
- Muehlhoff, E, Bennett, A. & Mcmahon, D. (2013). “Milk and Dairy Products in Human Nutrition”, FAO pub., Rome.
- Nalbant, D. & Yüceer, Y.K. (2020). “İnek ve Keçi Sütü Kullanılarak Üretilen Probiyotik Fermente Süt Ürünlerinin Karakteristik Özellikleri”, Gıda, The Journal of Food, 45(2): 315-328.
- Önür, Z.Y. (2015). “Keçi ve Koyun Sütlerinin Kimyasal Bileşimleri”, GIDA, 40(6): 363-370.
- Rancourt, M., De Fois, N, Lavin, M.P., Tchakérian, E. & Vallerand, F. (2006). “Mediterranean Sheep and Goats Productions: An Uncertain Future”, Small Ruminant Research 62(3): 167-179.
- Ribeiro, A.C. & Ribeiro, S.D.A. (2010). “Specialty Products Made From Goat Milk”, Small Ruminant Research, 89(2–3): 225-233.
- Sert, M. Sevinç, M.R., Cançelik, M. & Aydoğdu, M.H. (2020). “Tarımsal Yayımda Kitle İletişim Araçları ve ZiraatFakültesi Öğretim Elemanlarının Tarım Temalı Televizyon Kanallarına Karşı Tutumları”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73): 425-435.
- Sevinç, G., Cançelik, M., Palabıçak, M.A. & Sevinç, M.R. (2021). Şanlıurfa İlinde Tüketicilerin Köy Ürünleri ve Köy Ürünleri Satan İşletmelere Yönelik Tutumları”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78): 614-629.
- TÜİK, (2021). “Hayvansal Üretim İstatistikleri”, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hayvansal-Uretim- Istatistikleri-Aralik-2021-45593&dil=1 (Erişim Tarihi: 09.01.2022).
- TÜİK. (2022). “Hayvancılık Verileri”, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr (Erişim Tarihi:Ulusal Süt Konseyi. (2020). “Süt Raporu, Dünya ve Türkiye’de Süt Sektör İstatistikleri”,https://ulusalsutkonseyi.org.tr/wp-content/uploads/Sut-Sektor-Istatistikleri-2020.pdf (Erişim Tarihi: 12.01.2022).
- USDA, United States Department of Agriculture. (2022). “Dairy Outlook”, https://www.usda.gov/sites/default/files/documents/2022AOF-dairy-outlook.pdf (Erişim Tarihi: 09.01.2022).
- Yücecan, S. (2008). “Optimal Beslenme”, Sağlık Bakanlığı Yayın No:726, Ankara.
