Author :
Abstract
Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının zihinlerinde çevre sorunlarına ilişkin algılarını ortaya koymayı amaçlayan bu araştırmada “Öğretmen adaylarının zihin haritasına yansıyan en önemli çevre sorunları nelerdir?” sorusuna cevap aranmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının zihin haritalarında çevre sorunlarını ortaya koymak amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu ve zihin haritası tekniğinin içerik analizinin yapıldığı nitel bir araştırmadır. Araştırma sosyal bilgiler öğretmenliği bölümünde okuyan ve seçmeli olarak çevre eğitimi dersi gören 29 öğretmen adayı ile birlikte yapılmıştır. Örneklem seçme yöntemlerinden amaçlı örnekleme ve kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılarak araştırma yürütülmüştür. Katılımcıların çevre sorunları algılarını belirlemek amacıyla zihin haritaları kullanılmıştır. Öğretmen adaylarından “Küresel çevre sorunları nelerdir?” sorusuna yönelik olarak zihin haritası çizmeleri istenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarından 3 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formunu da doldurmaları istenmekte ve araştırmacı tarafından toplanan görüşme formu ile uygulama tamamlanmaktadır. Araştırma sonuçları incelendiğinde sosyal bilgiler öğretmen adaylarının zihinlerinde birbirinden farklı 30 tane küresel çevre sorunu belirmiştir. Öğretmen adaylarının büyük bir bölümü dünyanın neresinde olursa olsun yaşanacak çevre problemlerinin herkesi etkileyeceğini belirtmiştir. Aile ve okulda verilecek çevre eğitimi yoluyla çevre sorunlarının ortaya çıkmasının kısmen de olsa azaltılabileceği yönünde görüş bildirmişlerdir. Ancak sadece çocuklara verilecek eğitimin yeterli olmadığını yetişkinlerin de mutlaka çevre bilincine sahip olması gerektiğini belirtmişlerdir.
Keywords
Abstract
In this study, which aims to reveal the perceptions of social studies teacher candidates about environmental problems in their minds, "What are the most important environmental problems reflected in the mind maps of teacher candidates?" search for an answer to the question. It is qualitative research in which the content analysis of semi-structured interview form and mind map technique is done in order to reveal environmental problems in the mind maps of social studies teacher candidates. The research was carried out with 29 teacher candidates studying in the department of social studies teaching and taking environmental education as an elective. The research was carried out by using purposive sampling and easily accessible sampling among the sampling methods. Mind maps were used to determine the participants' perceptions of environmental problems. One of the pre-service teachers' "What are the global environmental problems?" They were asked to draw a mind map for the question. In addition to this application, pre-service teachers were asked to fill in a semi-structured interview form consisting of 3 questions and the application ended with the collection of the interview forms by the researcher. When the results of the research were examined, 30 different global environmental problems emerged in the minds of social studies teacher candidates. Most of the pre-service teachers stated that no matter where they are in the world, environmental problems will affect everyone. They expressed the opinion that the emergence of environmental problems can be reduced, even partially, through environmental education to be given in the family and at school. However, they stated that the education to be given only to children is not enough, and that adults should also have environmental awareness.
Keywords
- Akın, G. (2007). Küresel çevre sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1),
- Akın, G. (2007). Küresel çevre sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 43-54.
- Aksoy, B., & Koç, H. (2012). Türkiye’de öğrenim gören lisans öğrencilerinin zihin haritasında Avrupa birliği algısı (Ankara ili örneği). Milli Eğitim Dergisi, 42(196), 107-123.
- Alım, M. (2014). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye yönelik bilgileri ve tutumları (Atatürk Üniversitesi Örneği). Doğu Coğrafya Dergisi, 19 (31), 23-36. doi: 10.17295/dcd.72508
- Aydın, F. (2010). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre sorunları ve çevre eğitimi hakkındaki görüşleri (Gazi Üniversitesi Örneği). International Online Journal of Educational Sciences (IOJES), 2(3), 818-839.
- Aydın, F. & Çepni, O. (2010). University students attitudes towards environmental problems: A case study from Turkey. International Journal of Physical Sciences, 5(17), 2715-2720.
- Aydın, F., & Güngördü, E. (2016). Coğrafya eğitiminde özel öğretim yöntemleri. Pegem Akademi.
- Aydın, F. ve Kaya, H. (2011). Secondary education students’ thoughts and behaviours towards environment (Karabuk Sample-Turkey). American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental, 10(2), 248-256.
- Baktır, E. (2009). Zihin haritası, Teknolojik ve Kurumsal İşbirliği Merkezi, TEKİM.
- Bednarz, S. W. (1994). Geography for Life: National geography standards, 1994. National Geographic Society..
- Buzan, T. ve Buzan, B. (2015). Zihin haritaları yaratıcılığınızı ortaya çıkarır hafızanızı güçlendirir hayatınızı değiştirir (4. bs., G. Tercanlı, Çev.) Alfa Basım Yayım Dağıtım.
- Bülbül, Y., & Yılmaz, A. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre, çevre eğitim ve çevresel vatandaşlık kavramlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 5(2), 165-183.
- Creswell, J. W. (2013). Steps in conducting a scholarly mixed methods study.https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1047&context=dberspeakers adresinden 04 Aralık 2021 tarihinde erişilmiştir.
- Dalelo, A. (2009). Efforts to empower teachers to ethiopia to address local environmental problems: achievements and limitations. International Research in Geographical and Environmental Education, 18(3), 221-226.
- De Blij, H. (2019). Coğrafya neden önemlidir: Hiç olmadığı kadar. Hece Yayınları ve Dergileri.
- Demirbaş, M., & Pektaş, H. M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramlarıgerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 195-211.
- Fettahlıoğlu, P. (2018). Algılanan çevresel sorunların çevre okuryazarlık düzeyine göre analizi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 404-425.
- Güler, Ç. ve Çobanoğlu, Z. (1997). Toprak kirliliği. Ankara: Barok Yayınları
- Gültekin, M., Yılmaz, F., ve Dal, S. (2008). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre eğitimine ilişkin öğretmen adaylarınıngörüşleri: Anadolu üniversitesi örneği. VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, 2-4 Mayıs 2008
- Kahyaoğlu, M., & Özgen, N. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 5(2), 171-185.
- Karadağ, Y., & Acar, F. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalıklarının İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 4(1), 62-78.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
- Köşker, N. (2019). Öğretmen adaylarının zihin/taslak haritalarına göre Türkiye’nin çevresindeki ülkeler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 324-358.
- Kurt, Konakoğlu, S. S. (2020).Üniversite Öğrencilerinin Çevre Konularında Farkındalık, Bilinç ve DuyarlılıkSeviyesinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma: Amasya Üniversitesi Kentsel Tasarım ve Peyzaj MimarlığıBölümü Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 11(2): 130- 141. https://doi.org/10.29048/makufebed.718232.
- Miles, M. B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
- Oğuz, D., Çakcı, I. & Kavas, S. (2011). Yükseköğretimde öğrencilerin çevre bilinci. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12, 34-39.
- Özer, U. (1993). Yükseköğretimde çevre için eğitim çevre eğitimi. Türkiye Çevre Vakfı Yayını.
- Özgüç, N., & Tümertekin, E. (2000). Coğrafya: geçmiş kavramlar coğrafyacılar. Çantay Kitabevi.
- Öztürk, T., & Öztürk, F. Z. (2015). Öğretmen adaylarının çevre ve çevre eğitimi ile ilgili görüşleri ordu üniversitesi örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 115-132.
- Sudas, İ. ve Gökten, C. (2012). Cognitive maps of Europe: Geographical knowledge of Turkish geography students, European Journal of Geography.3(1), 41-56.
- Şeyihoğlu, A., Sever, R., & Özmen, F. (2018). Sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmen adaylarının zihin haritalarında günümüz dünya sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, (37), 1-15.
- Taş, H.İ. (2003). Zihinsel haritalama ve öğrencilerin zihni haritalarını geliştirme yolları, Marmara Coğrafya Dergisi 8,1-18.
- Titiz, M. T. (1995). Çevre sorunları mı? Yoksa çevrede kristalleşen sorunlar mı? Yeni Türkiye Dergisi, 1- 2(5), 53-57 Topbaş, M. T., Brohi, A. R. ve Karaman, M. R. (1998). Çevre kirliliği. T.C. Çevre Bakanlığı, 340.
- Tuan, Y. (1975). Images and mental maps. Annals of the Association of American Geographers. 65(2), 205-213.
- Tucker, J. M., Armstrong, G. R. ve Massad, V. J. (2010). Profiling a mind map user: A descriptive appraisal. Journalof Instructional Pedagogies, 2. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1056389.pdf adresinden 07/12/2021 tarihinde erişildi.
- Tunçel, H. (2002). Türk öğrencilerin zihin haritalarında İslam ülkeleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), 83-103.
- Türküm, A. S. (1998). Çağdaş toplumda çevre sorunları ve çevre bilinci. Çağdaş Yaşam Çağdaş İnsan. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir, 165-181.
- Ünder, H. (1996). Çevre felsefesi-etik ve metafizik görüşler. Doruk Yayıncılık.
- Yalçınkaya, E. (2012). İlköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin çevre sorunları farkındalık düzeyleri. Marmara Coğrafya Dergisi, (25), 137-151.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, F., & Gültekin, M. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunları bağlamında öğrenim gördükleri programa ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 120-132.
- Yücel, E. Ö., & Özkan, M. (2018). Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunları Algılarındaki Değişimin İncelenmesi: Kocaeli Örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 146-160.
