Author :
Abstract
Kadınların kamusal alanda istihdam sağlamaları hem özel alanda hem ülke ekonomisinde önemli bir yer teşkil etmektedir. Her ne kadar bu etki çok önemli olsa da tarihsel süreç incelendiğinde kadınların piyasada aktif işgücü konumunda hala nicelik ve nitelik anlamında görünür olmadığı bilinmektedir. Kadınların yaptıkları işler farklı sektörlerde olsa dahi karşılaştıkları zorluklar ve sorunlar değişmemiş, iyileştirmeler yapılmamıştır. Bu sorunların temelinde cinsiyete dayalı işbölümü gelmektedir. Kadınların her meslekte aktif olmaya başlaması ve “erkek işi” olarak tanımlanan mesleklere adım atması birçok tartışmaya neden olmuştur. Bu çalışmada da kadınların ulaşım sektöründeki etkisi göz önüne alınmış ve kadınların ulaşım sektöründe çalışmaya başlamasıyla kamusal alan olarak erkeklerin egemen olduğu bir alanda “erkek mesleği” olarak kabul edilen şoförlük mesleğinin kadınlar açısından nasıl karşılandığı, kadınların iş, yaşam ve aile yapıları arasındaki ilişkiselliği ortaya koyabilmek amacıyla ele alınmıştır. Kadın şoförlerin iş ve aile yaşamı arasındaki dengeyi korumadaki rolleri, erkek alanında kadın olarak çalışma stratejileri, kadın olmaktan kaynaklanan sorunlar ve bu sorunlara ilişkin geliştirdikleri çözümlerin toplumsal cinsiyet temelli sosyolojik perspektif ekseninde tartışılması ve aktarılması söz konusu olacaktır.
Keywords
Abstract
Women’s employment in the public sphere is an important part of both the private sphere and the country's economy. Although this effect is very important, when the historical process is examined, it is known that women are still not visible in terms of quantity and quality in the position of active workforce in the market. Even if the work of women is in different sectors, the difficulties and problems they face have not changed and improvements have not been made. At the root of these problems is the gender-based division of labor. The fact that women have become active in every profession and step into what is defined as “men’s work” has caused a lot of controversy. In this study, the influence of women in the transportation sector was taken into consideration and how the chauffeuring profession, which is considered as a "male profession" in a field dominated by men as a public space, was taken into consideration when women started working in the transportation sector, in order to reveal the relationality between women's work, life and family structures. The role of female drivers in maintaining the balance between work and family life, strategies for working as women in the field of men, problems arising from being a woman and the solutions they develop regarding these problems will be discussed and transferred on the axis of gender-based sociological perspective.
Keywords
- Acar, G.&Demiryontan, T., N.(2008). Kadının Görünmeyen Emeği, Yordam Yayıncılık, İstanbul.
- Acar, G.&Demiryontan, T., N.(2008). Kadının Görünmeyen Emeği, Yordam Yayıncılık, İstanbul.
- Adıgüzel, F.; Toroğlu, E.; Kaya, Ö.(2015). “Kentsel Gelişme ile Ulaşım İlişkisi: Adana Örneği”, International Periodical For The Languages,10(6):27-46.
- Akbulut, F.(2016). “Kentsel Ulaşım Hizmetlerinin Planlanması ve Yönetimde Sürdürülebilir Politika Önerileri”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,11:337-355.
- Aktaş, G.(2017).”Kadın Açısından Kente İlişkin Mekân Pratikleri”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,2:136-149.
- Alkan, A.(2000). “Yerel Politika ve Kadın. Ankara üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi”.
- Altındal, A.(2016). “Türkiye’de Turizm Sektöründe Kadın Girişimciliğinin Gelişiminin İncelenmesi: Batı Akdeniz Bölgesi-Güney Ege Bölgesi Karşılaştırması”, Doktora Tezi, Isparta.
- Altındal, Y. (2017). “Kadınları Tepeden Tırnağa Boyayan Kadınlar: Güzellik Salonlarında ÇalışanKadınların İş, Yaşam ve Aile döngüleri”, Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi,1(1):61-73.
- Altındal, Y., Bayramiç, H. (2019). “Wattpad’de Kadınlık-Erkekliğin İzleklerini Sosyolojik Perspektifle Sürmek: Deli Divane Romanı Örneği”, International Social Sciences StudiesJournal, 5(51):6938-6959.
- Altındal, Y.(2020). “Yeryüzündeki “Çirkin Ördek Yavru”larının Hapşırık/Öksürük ile İmtihanı: Sosyolojik Bir Açımlama”(Ed. Fahri Çakı),Modernitenin Pandemik Halleri ss 131-160,Nobel Yayıncılık, Ankara.
- Baltacı, N., Ö., (2011). “Kadınları Güçlendirme Mekanizması Olarak Mikrokredi”,T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Afşaroğlu Matbaası, Ankara.
- Baydur, H., Uçan, G.(2016). “Türk Erkeklerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması”, The Journal of Academic Social Science Studies:289-308.
- Connell, R.W(1987).Toplumsal Cinsiyet ve İktidar,(Çev. Cem Soydemir), Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Çalışma Bakanlığı (ÇB) (1978). Çalışma Dergisi (Ekim 1978).
- Çiğdem, B.(2020). “Türkiye’de Kadın Emeğinin Tarihsel Dönüşümü”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Demirbilek, S. (2007). “Cinsiyet Ayırımcılığının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi” -Finans Politik &Ekonomik Dergisi(44):12-27.
- Ecevit, Y.(2021). Türkiye’de Katılımcı Demokrasinin Güçlendirilmesi: Toplumsal Cinsiyet Eşitliğininİzlenmesi Projesi Faz II Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları. Eğitim Materyali, CEİD Yayınları, Ankara.
- Erdost, G.(2016). “Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısıyla Kadın Emeği: Alan Çalışmalarından DeneyimAktarımı” (Ed. Derya Ş. Kaylı& Fatih Şahin), Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri ss.60-80,Nika Yayınevi, Ankara.
- Giddens, A.& Sutton, W. P.(2019). Sosyoloji 8.Edisyon(Çev. E. Arzu Kayhan), Kırmızı Yayınları, İstanbul. Goffman, E. (2009). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (Çev. B. Cezar), Metis Yayınları, İstanbul.
- İzmir Büyükşehir Belediyesi Strateji Planı 2020-2024.
- İzmir Yerel Eşitlik Stratejik Planı 2013-2017.
- Jarvis, H., Kantor, P., Cloke, J.(2009). Kent ve Toplumsal Cinsiyet.(Çev. Yıldız Temurtürkan). Dipnot Kadın İstihdamı Ekonomik Araştırmalar, Ocak 2020, Kalkınma Yatırım Bankası.
- Kalfa, A., Aytekin, B. S., Dinç, Z. Ö.(2009). “Kent İçi Ulaşımın Cinsiyeti: Ankara Örneği” (Ed. Ayten Alkan), Cins Cins Mekân, ss.217-242, Varlık Yayıncılık, İstanbul.
- Kızılgöl, Ö.(2012). “Kadınların İşgücüne Katılımının Belirleyicileri: Ekonometrik Bir Analiz”, Doğuş Üniversitesi Dergisi,13(1):88-101.
- Kuş, E. (2003). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri: Sosyal Bilimlerde Araştırma Teknikleri Nicel Mi Nitel Mi? Anı Yayıncılık: Ankara.
- Kovanlıkaya, Ç. (1999). “Türkiye’de Politik Alanda Kadınlar ve Kadın Politikası”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Önder, H. G.(2020).”Kadın Duyarlı Ulaşım Önceliklerinin Belirlenmesi ve Politika Üretimi: Ankara Örneği”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,15(23).
- Özcan, M.; Demirbaş, G.;Soygüder, E.; Kahveci, H.; Vatansever, H.; Bingöl, Ş. (2019). “AB Katılım Sürecindeki Türkiye’nin Kadın İstihdamı Karnesi”, İktisadi Kalkınma Vakfı.
- Parlaktuna, İ. (2010). “Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi”,10(4):88- 101.
- Sadri, H. (2011).“Kadınların Kent Hakkı” (Turkish). Title in English: “Women’s Right to the City”, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni,87:48-51.
- Şataf, C.; Mermer, B.; Negiz, N.(2016). “Türkiye’de Sosyal Belediyecilik Anlayışı: Denizli Büyükşehir Belediyesi Örneği”, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,21,(4):1299-1322.
- Şataf, C.& Taşdelen, S.(2019). “Türkiye’de Sosyal Belediyecilik Faaliyetleri Çerçevesinde Antalya Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Ekonomi Bilimler Dergisi,11(1):1-23.
- Şenesen, G., G. ; Yücel, Y.; Önal Y., A.; Ergüneş, N; Çakar, Y., B.(2017). Kadınsız Kentler Toplumsal Cinsiyet Açısından Belediyelerin Politika ve Bütçeleri, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Sezik, M.(2016). “Türkiye’de Sosyal Belediyeciliğin Gelişimi ve Sorun Alanları“, İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi,5(2):171-186.
- Tokman, Y. (2008). “Kadın Dostu Kent Kavramının İzmir Ölçeğinde Tartışılması”, İzmir Kent Sempozyumu Bildiriler, http://www.imoizmir.org.tr,433-443,İzmir.
- Toksöz, G.(2012). Toplumda Kadın: İş Yaşamında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçin Politikalar. UNESCO. Sosyal Dönüşüm, Biyoetik ve Kamu Politikaları. Guzelis Ofset, Ankara.
- Tüik, İşgücü İstatistikleri,1980-2020.
- Yayla, N.;Çeviş, İ.; Aksoy, N.; Felek, Ş. (2019). “Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Etkileyen Faktörler”,17(3):146-163.
- Walby, S. (1990). Theorizing Patriarchy, Oxford, UK and Cambridge USA.İnternet Siteleri
- www.kadindostukentler.com/proje.php. Erişim Tarihi:19.04.2020.
- https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/izmir-de-kadin-soforler-yollarda/40900/156.Erişim Tarihi:20.04.2020.
- Pembe Yakalı Meslekler.https://econominal.org/yaka-rengine-gore-calisanlarintanimlanmasi/. Erişim Tarihi:20.04.2020.
- https://m.bianet.org/biamag/toplumsal-cinsiyet/103826-leyla-agackoparan-turkiye-nin-ilk-kadin-uzun-yol soforu. Erişim Tarihi:22.04.2021.
- https://www.a24.com.tr/pembe-otobus-uygulamasi-nedir---kadinlar-pembe-otobuse-neden-karsi-haberi- 40114515h.html?h=52. Erişim Tarihi:14.12.2020).
- https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/bursarayda-pembe-vagon-uygulamasina-son-verildi- 2179727/.Erişim Tarihi:14.12.2020).
- https://www.hurriyet.com.tr/gundem/egonun-10-kadin-soforu-trafige-cikmak-icin-gun-sayiyor- 41524902.Erişim Tarihi:14.12.2020
- http://www.atakoygazete.com.tr/hb110356.html Tarihi:14.12.2020.
- https://www.hurriyet.com.tr/gundem/iett-tarihinde-bir-ilk-kadin-sofor-alinacak-41343527.Erişim Tarihi:14.12.2020).
