Author :
Abstract
Tekstil ürünlerinde kimyasal boyalar yerine doğa dostu, insan sağlığına önem veren doğal-organik boyaların kullanımı hızla önem kazanmaya başlamıştır. Öncelikli olarak bebek ve çocuk kıyafetlerinde, çocuk odası halılarında, okul ve oyun araçlarında doğal materyaller ve doğal boyalar tercih edilir olmuş, artan sağlık bilinciyle birlikte başta tekstil sektörü olmak üzere, birçok alanda organik hammadde hassasiyeti başlamıştır. Son zamanlarda doğal boyalar içerisinde yer alan bitkisel boyaların kullanımını artırmak için, birçok ar-ge çalışması yapılmaktadır.
Bu çalışmada, ülkemiz doğal bitki örtüsü içinde yer alan ve boyama dışında bir çok alanda kullanılan Zeytin (Olea europaea L) bitkisi yaprakları ile doğal bitkisel boyama çalışmaları yapılmıştır. Doğal organik tekstil hammaddesi olarak yün iplikler boyama materyali olarak seçilmiştir. Kurutulmuş zeytin ağacı yaprakları ile 10 adet mordan maddesi, farklı oranlarda kullanılarak geleneksel boyama yöntemlerine göre boyama işlemi yapılmıştır. Türk Standartları Enstitüsünün hazırladığı standartlara uygun olarak ışık ve sürtünme haslıkları ölçülmüş, elde edilen renkler isimlendirilmiştir. Zeytin yaprağı ile yapılan boyamalardan, deve tüyü, kına yeşili, buğday sapı, kahve çekirdeği, bej, koyu kimyon ve sütlü kahve olarak adlandırılan renkler elde edilmiştir. Genelleme yapılacak olursa, kahverengi, yeşile çalan kahverengi ve bej tonları Elde edilen boyamalarda ışık haslığı en düşük 4, en yüksek 6, sürtünme haslığı ise 2 ila 4 arasında değişmektedir. Çıkan sonuçlara göre orta ve üstü değerler elde edildiği için, zeytin yaprakları tekstil sektöründe yün boyalarda tercih edilebilir
Keywords
Abstract
The use of nature-friendly, natural-organic dyes that give importance to human health instead of chemical dyes in textile products has started to gain importance rapidly. Natural materials and natural dyes have been preferred primarily in baby and children's clothes, children's room carpets, school and playground equipment, and with the increasing health awareness, organic raw material sensitivity has started in many fields, especially in the textile sector. Recently, many R&D studies have been carried out to increase the use of vegetable dyes, which are included in natural dyes.
In this study, natural herbal dyeing studies were carried out with the leaves of the Olive (Olea europaea L) plant, which is located in the natural vegetation of our country and is used in many areas other than dyeing. Wool yarns were chosen as dyeing material as natural organic textile raw material. Dried olive tree leaves and 10 mordant substances were used in different proportions and dyeing was carried out according to traditional dyeing methods. Light and friction fastnesses were measured in accordance with the standards prepared by the Turkish Standards Institute, and the colors obtained were named. Colors called camel hair, henna green, wheat stalk, coffee bean, beige, dark cumin and coffee with milk were obtained from dyeing with olive leaves. If generalization is made, brown, greenish brown and beige tones. In the dyeings obtained, light fastness varies between the lowest 4, the highest 6, and the friction fastness between 2 and 4. Olive leaves can be preferred in wool dyes in the textile sector, as medium and higher values are obtained according to the results.
