Author :
Abstract
Türk folklorunun kadrolarından olan geleneksel halk müziği, halkın kendi içinde ürettiği ve kendi içinde tükettiği tarihsel geçmişi ve kültürel özellikleriyle oluşturduğu bir müzik türüdür. Yüzyıllar içinde Çin setinden Adriyatik Denizi’ne kar olan geniş coğrafyada yaşamış, kültürel ve folklorik birikimlerini günümüz kadar taşımış Türk unsurları Anadolu coğrafyasında da müzikten dansa birçok kalıcı kültür ürünleri bırakmıştır. Anadolu coğrafyasında gelişen halk müziği, coğrafi yapı özellikleri, yaşam faktörü ve yöresellik bağlamında diğer ulus müziklerinden daha fazla ayrıntıya sahiptir. Karadeniz müziği bu özellikleriyle Anadolu müzik geleneğinden ayrı düşünülmemekle birlikte özel bir yere sahiptir. Türkmen unsurlarının önemli bir kısmı konargöçer yaşam tarzını benimserler, bu durum Karadeniz bölgelerinde günümüzde de devam etmekte olup, folklorik eserlerin üretimi bugünde devam etmektedir. Karadeniz bölgesi özelde Giresun, Trabzon ve Rize yöreleri konum itibarıyla zorlu coğrafyaya sahipliği, tarihsel süreç içerisinde çeşitli dönemlerden günümüze pek çok uygarlığa yurt oluşu, sınırlı tarım arazileri gibi özellikleriyle kendine özgü bir karaktere sahiptir. Tüm bu yapılar yörenin diline, kültürüne gelenek-göreneklerine bilhassa da müzik kültürüne güçlü bir şekilde yansımıştır. Çalışmamızda Giresun, Trabzon ve Rize illerinde görülen türkü söyleme geleneğindeki söylenmeyen yarım kalan son heceler ve halk müziklerine ait kelimeler ele alınmıştır. Türkülerde yarım kalan kelimeler ve söylenmeyen son heceler başlığı altında olmak üzere ve de sözlü oyun müziklerinde ki yapıları ele alınarak çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Traditional folk music, which is one of the cadres of Turkish folklore, is a type of music that the people produce and consume within themselves, with its historical background and cultural characteristics. Turkish elements, who have lived in a wide geography from the Chinese barrier to the Adriatic Sea over the centuries, have carried their cultural and folkloric accumulations to the present day, and have left many permanent cultural products, from music to dance, in the Anatolian geography. Folk music developed in the Anatolian geography has more details than other national music in terms of geographical structure features, life factor and locality. Black Sea music has a special place with these features, although it is not considered separately from the Anatolian music tradition. A significant part of the Turkmen elements adopt the nomadic lifestyle, this situation continues in the Black Sea regions today, and the production of folkloric works continues today. The Black Sea region, in particular Giresun, Trabzon and Rize regions, has a unique character with its features such as having a difficult geography in terms of location, being home to many civilizations from various periods in the historical process, and limited agricultural lands. All these structures are strongly reflected in the language, culture, traditions and customs of the region, especially in the music culture. In our study, the last unsaid syllables and words belonging to folk music in the folk song tradition in Giresun, Trabzon and Rize provinces are discussed. It has been studied under the title of unfinished words and unspoken last syllables in folk songs and by considering their structures in oral game music.
Keywords
- 1. Artun, E. (2913). “Türkü Söyleme Geleneği ile Türkülerde Tür, Şekil ve Tasnif Üzerine Düşünceler”, 4. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı, Türkü, Türkülerimiz, Öyküleriyle Türküler Sempozyumu, 22- 24 Mart 2013, Fethiye-Muğla.
- 2. Cihanoğlu, Y. (2010). Trabzon Halk Müziğinde Ritmik Yapıların İncelenmesi”, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- 3. Demir, G. (2011). “Dil-Müzik İlişkisi Ekseninde Yapılanan Türk Halk Müziği Yöresel Ağız Özelliklerinin Fonetik Notasyonu”, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- 4. Eke, M. (2016). “Türk Halk Müziği Ezgilerindeki Motifler Ve İşlevleri”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi, Sayı 32, sayfa 32-47.
- 5. Karabulut, M. Tüfekçi, B. (2019). “TRT Türk Halk Müziği Repertuvarına Kayıtlı Giresun Türkülerinin Makam Ve Usul Özellikleri Açısından İncelenmesi”, Journal of World of Turks / Zeitschrift für die Welt der Türken, Date, January 1.
- 6. Kaya, D. (2001). “Trabzon Yöresi Türküleri”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu. Trabzon.
- 7. Korkmaz, M,A. (2021). “Giresun, Ordu ve Trabzon Yöresi Türkülerinde Kadın ve Fındık Folkloru “Fındık Toplayan Gelin!”, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S,17 C.9, Siirt.
- 8. Köktan, Y. Duyku, G. (2017). “TRT Repertuvarında Yer Alan Kastamonu Türkülerinde Söz Unsuru”, TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi. Sayı:11 Sayfa:470-49.
- 9. Yıldırım, A. (2016). “Türkü Sözlerindeki Problemlere Dair”. Cyprus İnternatıonal Unıversıty Folklor/Edebiyat Dergisi, cilt:22, sayı:85.
- 10. Özmenli M. (2016). “Ortaçağ'da Doğu Karadeniz 'de Oğuz ve Kıpçak Yerleşimi” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Nisan.
- 11. Yılmaz, K. Nacakcı, Z. (2016). “Karadeniz Bölgesi Halk Ezgilerinin Müzikal Yapılarına Yönelik Analiz Çalışması”, International Journal of Cultural and Social Studies, Volume 2. Special Issue 1.
- 12. Vural, F.G., (2011). “Türk Kültürünün Aynası: Türküler”, e-Journal of New World Sciences Academy, Volume: 6, Number: 3, Mayıs.
