Author :
Abstract
Kur’an’ın öne çıkan en önemli mucizelik yönlerinin başında kuşkusuz belagat ve üslûp zenginliği gelmektedir. Kur’an’ın indiği günden zamanımıza kadar araştırmacılar tarafından üzerinde en fazla çalışılan konuların başında Kur’an’ın üslubu, belâgatı, nazmı ve i’cazı gibi temel konular yer almaktadır.
Bu çalışmada, Kur’an’ın üslûp çeşitleri içerisinde önemli bir yere sahip olan istifhâm üslûbu ve önemli araçlarından olan istifham edatları birlikte incelenmiştir. Çalışmamızda öncelikle belâgat, üslûp ve istifhâm kavramlarının anlam alanına değindikten sonra istifhâm edatlarının kategorik çeşitleri ve edatların sözcük tanımları yapılmıştır. Kur’an üslûbu bağlamında istifham edatlarının gerçek anlamı dışında mecazî/belâğî yönleri üzerinde durularak, örnek âyetlerle konu pekiştirilmeye çalışılmıştır. Bu makalede, Kur’an’ın, muhatapları ile kurduğu en önemli iletişim tekniklerinin başında gelen istifham üslûbu, belâgat ilminin sabiteleri çerçevesinde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Kur’an’ın i‘caz yönlerinden biri de anlatım üslubundaki eşsizliktir. Bu bağlamda makalede Kur’ân’ın anlatım üslubunun bir tezahürü olarak istifhâm üslûbu farklı veçheleriyle ortaya koymaya çalışılmıştır. Özellikle Kur’an’da istifham üslûbu haritasının temel yönleri ve öne çıkan üslûba ait önemli kavramlarının tespiti yapılarak her biri ayrı ayrı incelenmiştir. Bu şekilde elde edilen ve ulaşılabilen somut verilere bağlı kalınarak istifham üslûbunun anlam zenginlikleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Buna bağlı olarak Kur’an’ın başka dillere çevirisi yapılırken bu çeşit üslûp zenginliklerinin göz önünde bulundurmanın ne denli önemli olduğu ifade edilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Undoubtedly, eloquence and the stylistic richness are at the forefront of the most important miraculous aspects of the Qur'an. From the day of the descent of Qur’an to now, the most studied subjects by researchers are the basic subjects such as the Qur'an's style, rhetoric, verse and the miraculous aspects.
In this work, the style of question, which have an important place in the styles types of the Qur’an, and prepositions of question, which is one of its important tools, have been studied together. In our study, first of all, after mentioning the style meaning of the rhetoric and question, the categorical types of the prepositions of interrogation and the word definitions of prepositions have been made. In the context of th Qur’anic style, apart from the literal meaning of the prepositions of interrogation the metaphorical/rhetorical aspects have been emphasized and the subject has been tried to be reinforced with sample verses. In this article, it has been tried to reveal the style of question which is one of the most important communication techniques of the Qur’an, within the framework of the constants of rhetoric.
One of the miraculous aspects of the Qur'an is its uniqueness in its narrative style. In this context, in this article, it has been tried to reveal the interrogation style as a manifestation of the Qur'an's narrative style with its different aspects. In particular, the basic aspects of the map of the interrogation style in the Qur'an and the important concepts of the prominent style have been determined and each of them has been examined separately. By adhering to the concrete data obtained and accessible in this way, the richness of the meaning of the interrogation style has been tried to be revealed. Consequently, it has been tried to express how important it is to consider these kinds of stylistic richness while translating the Qur'an into the other languages.
Keywords
- 1. Abdulkerim, Mahmud Yusuf. (2000/1421), Uslûbu’l İstifham fi Kur’ani’l-Kerim, Mektebetu’l-Gazzali, Şam.
- 2. Alûsî, Şihabud’din Seyyid Mahmud. (1994/1415), Ruhu’l-Meanî, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye ,Beyrut.
- 3. Atik, Abdülaziz. (2009), İlmu’l-Meânî el-Beyan el-Bedî, Dâru’n-Nehzatü’l-Arabiyye, Beyrût.
- 4. Beğâvî, Muhammed Hüseyin b. Mesud. (2002), Meâlimu’t-Tenzil, Beyrut: Daru İbn-i Hazm,
- 5. Beydavî, Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullāh b. Ömer b. Muhammed. (2000) Envaru’l Tenzîl ve Esraru Tevil,Daru’l Reşîd, Dımeşk.
- 6. Bulut, Ali. (2015), Belâgat: Meânî – Beyân – Bedîʻ, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
- 7. Cârim, Ali. Emin, Mustafa. (1999), el-Belâğatu’l-Vâdıha, Daru’l-Maarif, London.
- 8. Cürcânî, Abdulkahir. (1988), Delâilu’l-Îʻcâz fî İlmi’l-Meânî, Dâru Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut.
- 9. Cürcânî, Seyyid Şerif Ali b. Muhammed. (1983),Mu’cemu’t-Ta’rifât, Beyrut.
- 10. Çağrıcı, Mustafa. (2013), “Zem”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, TDV. Yayınları, İstanbul.
- 11. Dağdeviren, Alican. (2017), Kur’ani Anlatımda İstifham Hemzesi, Usul İslam Araştırmaları, 27, 49-72.
- 12. Deliser, Bilal. (2017), Kur’an’ın Anlaşılmasında Bir Yöntem Olarak Üslûbu’l-Kur’an, Karşılaştırmalı Dini Araştırmalar Dergisi, (Turkish Studies), Ankara, 12/27.
- 15. Erdim, Enes - Ayşe Meydanoğlu. (2017), Meânî İlmi Bağlamında Arap Dilinde İstifhâm ve Cevap Üslûbu, Fırat Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi 22/2.
- 16. Fîrûzâbâdî, Mecduddin Muhammed b. Ya’kûb. (2005), el-Kâmûsu’l-Muhît, Müessetü’r-Risâle, 8. Basım, Beyrut.
- 17. Hâşimî, Ahmed. (1999),Cevâhiru’l-Belâğa fi’l-Meânî ve’l-Beyân ve’l-Bedî’,Hindavî Yayınları, b.y.
- 18. Habenneke, el-Meydânî, Abdurrahmân Hasan. (1416/1996), el-Belâğatu’l-’Arabiyye, Üsüsühâ ve ‘Ulûmuhâ ve Funûnuhâ,), 2 Cilt. ed-Daru’ş-Şamiye, 1. Basım, Beyrût.
- 19. Hişam, İmâd el-Ma’mûr. (2015), Kavâidu’l Lugati’l-Arabiyye, el-İstifham, Rihletü’t-Tefevvüki fî’s-Sadis, b.y.
- 20. İbn-i Aşûr, Muhammed Tahir. (1984), et-Tahrîr ve’t-Tenvîr mine’t-Tefsîr, Daru’t-Tunusiyye, Tunus.
- 21. İbn-i Atiyye, Muhammed b. Abdulhak b Ğâlib. (2001), el-Muhararu’l-Vecîz,Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Lübnan
- 23. İsfâhâni, Rağıb. (2009), Müfredâtü Elfâzi’l-Kur’an (Thk. Safvan Adnan Davûdî), Daru’l-Şamiye, Beyrut.
- 24. Durmuş, İsmail. (2003),“ Meânî” Diyanet İslam Ansiklopedisi, TDV. Yayınları, Ankara.
- 25. Kazvînî, el-Hatîb Celâlüddîn b.Muhammed b. Abdur-Rahman. (2003), el-Îzâh fî ‘Ulûmi’l-Belâga, thk. İbrâhim Şemsüddîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
- 27. Kılıç, Hulusi. (1992), “Belâgat”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, TDV. Yayınları, İstanbul.
- 29. Kurtûbi, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed. (1387/1967), el-Cami li Ahkami’l-Kur’an, el-Mektebetu’l- Arabiyye, Kahire.
- 30. Merâğî, Ahmed Mustafa. (1950), Tarîhu Ulûmi’l-Belâğa ve’Tarîfu bi Ricâlihâ, Matbaatu Mustafa el-Bâbî, Kahire.
- 31. Mutçalı, Serdar. (1995), Arapça- Türkçe sözlük,: Dağarcık Yayınları, İstanbul.
- 32. Nesefî, Abdullah b. Ahmed. Mahmud, (1998/1419),Medariku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Tevîl, Daru’l-Kelim’t- Tayyib, Beyrut.
- 33. Nisaburî, Nizamu’d-din Hasan b. Muhammed b. Hüseyin. (1996/1416), Ğarâibu’l-Kur’an Reğâibu’l-Furkân, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut.
- 34. Nursî, Bediüzzaman Said. (2016),Sözler, TDV. Yayınları, Ankara.
- 35. _____, (2016), İşarâtu’l-İ’caz, TDV. Yayınları, İstanbul.
- 36. Özdoğan, M. Akif. (2011), “Arap Dilinde Muhâtabı İkna Etme Açısından Haberî Cümlede Tekîd Edatlarının Rolü”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 17,
- 37. Razî, Fahru’d-Din. (1981/1401), Mefatihu’l-Ğayb, 12/86. Daru’l-Fikri, Beyrut.
- 38. Saraç, M. Ali. (2001), Klasik Edebiyat Bilgisi Belâgat, Bilimevi, İstanbul.
- 39. Sekkaki, Ebu Yakub Yusf b. Ebi Bekr Muhammed b. Ali. (1407/1987), Miftâhu'l-Ulûm, Daru'I-Kutubi'l- İlmiyye, ll. Baskı, Beyrut.
- 40. Suyûtî, Celâleddin. (1407/1987), el-İtḳān fî ʿUlûmi’l-Ḳurʾân (nşr. Mustafa Dîb el-Bugā), 2 Cilt. Beyrut.
- 41. Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed b. Abdullah el-San’ânî. (2010/1431), Fethu’l-Kadir, Daru’l-Nevâdir, Kuveyt.
- 42. Teftâzânî, Sadu’d-din Mesud b. Ömer. (1991/1411), Muhtasaru’l-Meanî, Daru’l-Fikr, Kum.
- 43. _______,(1971) el-Mutavvel Şerhu’t-Telhîsi Miftâhi’l-Ulûmi (Thk. Dr.Abulhamid Handavi), Dâru’l- Kütübi’l- İlmiyye, Beyrût.
- 45. _____, (1971), el-Mutavvel Şerhu’t-Telhîs Miftahu’l-Ulum (Thk. Dr.Abulhamid Handavi), Dâru’l-Kütübi’l-
- 46. Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Carullah Muhammed b. Ömer. (1995), el-Keşşâf an Hakâikı Ğavamızı’t-Tenzîli ve Uyûni’l-Akavili fi Vucûhi’t-Tevîl, Mektebetu’l-A’bîkan, Riyad.
- 47. Zerkânî, M. Abdulazim. (1995), Menâhilu’l-İrfân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l-Kitabi’l-Arabi, Beyrut.
- 48. Zerkeşî, Bedru’d-Din Muhammed b. Abdullah. (2006), el-Bürhan fi Ulûmi’l-Kur’an, Daru’l-Hadis, Kahire.
