Author :
Abstract
İslamiyet öncesi dönemde Türklerin bozkır kültürünün etkisiyle ekonomik faaliyetleri hayvancılık ve madencilik olmuştur. Orta Asya coğrafyasının yeraltı kaynakları bakımından zengin olması birçok madenin işlenmesinde etkili olmuştur. Bu madenler; bakır, altın, gümüş, kalay, tunç, demir, tuz, lacivert taşı, vb. madenlerdir. Madenlerden sadece çıkarıldıkları bölgelerdeki ile yetinilmeyip, komşu ülkelerden de maden ihraç edilmiştir. Madenlerden, günlük hayatta, iktisadi ve ticari hayatta, süs eşyaları yapımında, savaş araç-gereçleri yapımında ve daha birçok alanda faydalanılmıştır. Madenlerden yapmış oldukları ürünlerin ihtiyaç fazlasını ise ticari alanda kullanmışlardır. Ayrıca ticari anlamda ve komşu devletlerle olan ilişkilerde söz sahibi olmak adına dönemin en önemli ticaret ağı olan Çin’den başlayıp Avrupa’ya kadar uzanan İpek Yolu ve Karadeniz’in kuzeyinden başlayıp Çin’e kadar uzanan Kürk Yolu’nun bir kısmını ellerinde bulundurmuşlardır.
Keywords
Abstract
In the pre-Islamic period, the economic activities of the Turks, with the influence of the steppe culture, were animal husbandry and mining. The fact that the Central Asian geography is rich in underground resources has been effective in the processing of many mines. These mines; copper, gold, silver, tin, bronze, iron, salt, lapis lazuli, etc. are mines. Not only were they satisfied with the areas where they were extracted from the mines, but they were also exported from neighboring countries. Mines have been used in daily life, in economic and commercial life, in the production of ornaments, in the production of war equipment and in many other areas. They used the surplus of the products they made from the mines in the commercial area. In addition, in order to have a say in trade and relations with neighboring states, they had a part of the Silk Road, which was the most important trade network of the period, starting from China and extending to Europe, and a part of the Fur Road, which started from the north of the Black Sea and extended to China.
Keywords
- Abdurrahman, Varis (2004). “Türklerin Ad Koyma Gelenekleri Üzerine Bir İnceleme”, Milli Folklor, S.61, s.124-
- Abdurrahman, Varis (2004). “Türklerin Ad Koyma Gelenekleri Üzerine Bir İnceleme”, Milli Folklor, S.61, s.124- Ahmetbeyoğlu, Ali (2001). Avrupa Hun İmparatorluğu (1.baskı). TTK Basımevi, Ankara.
- Ahmetbeyoğlu, Ali (2017). Altaylardan Kafkaslara Türk Devletleri, Yedi Tepe Yayınları, İstanbul. Almas, Turgut (2010). Uygurlar, Selenge Yayınları, İstanbul.
- Barthold, Vasilij Vladimiroviç (2017). Moğol İstilasına Kadar Türkistan (3. baskı). (çev. Hakkı Dursun Yıldız ), Kronik Yayınları, İstanbul.
- Baykara, Tuncer (2001). Türk Kültür Tarihine Bakışlar, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.Bedirhan, Yaşar (2019). İslam Öncesi Türk Tarihi ve Kültürü (6.baskı). Eğitim Yayınevi, Konya.Çelik, Muhammed Bilal (2010). İslam Öncesi Türk Tarihi ve Kültürü, Ötüken Yayınları, Ankara.
- Çeribaş, Mehmet (2007). “Türklerde Demircilik ve Şamanlar” Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırmaları Dergisi, yıl:14, Sayı:42 (Nisan-Mayıs-Haziran 2007), ss.113-121.
- Çevik, Mustafa (2015). Kutlu Dağlar Ülkesi Göktürkler, İstanbul: Kapı Yayınları. Diyarbekirli, Nejat (1972). Hun Sanatı, MEB Basımevi, İstanbul.
- Durmuş, İlhami (1993). İskitler (Sakalar), (8. Baskı), Türk Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Ankara.
- Durmuş, İlhami (2002). “Türk Devletlerinde Kültür ve Sanat İskit Kültürü” Türkler Ansiklopedisi, C.IV, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss.15-20.
- Durmuş, İlhami (2016). Türk Kültürüne Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Eberhard, Wolfram (1942). Çin'in Şimal Komşuları, (çev. Nimet Uluğtuğ), TTK Yayınevi, Ankara.El-Biruni (2008). El-Asaril-Bakiye ani’l-Kuruni Haliye, Kahire: Mektebatu El-ttakafa Eldiniya.
- Elmalılı Muhmammed Hamdi (2014). Kur'an-ı Kerim Meali, (10. Baskı), Ayfa Yayınları, İstanbul.
- Erden, Uğur (2017). İslamiyet Öncesi Türklerde Madencilik ve Maden Ürünlerinin Ticareti, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilecik Şey Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
- Esin, Emel (1997). Türk Kültür Tarihi İç Asya'daki Erken Safhalar, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- Golden, Peter Benjamin (2013). Türk Halkları Tarihine Giriş, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Göksu, Erkan (2017). Okla Yükselen Millet. Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu III, Kocaeli: Kocaeli Büyük Şehir Belediyesi, s. 2469-2481.
- Gömeç, Saadettin (1997). Türk Kültürünün Ana Hatları, (2.baskı), Akçağ Yayınları, Ankara.
- Grousset, Rene (2006). Bozkır İmparatorluğu, Attila, Cengiz Han, Timur, (çev. M. Reşat Uzmen), Ötüken Yayınları,İstanbul.Gumilev, Lev Nikolayeviç (2005). Hunlar, (4. Baskı), Selenge Yayınları, İstanbul. Gülensoy, Tuncer (2002). Manas Destanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Günal, Zerrin (2006). İslam Öncesi Türk Tarihi ve Türk Kültürü, (2. Baskı), Nobel Yayınları, Ankara. Herodotos (2017). Tarih, Say Yayınları, İstanbul.
- İbn Fadlan (2010). İbn Fadlan Seyahatnamesi, (1. Baskı), (çev. Ramazan Şeşen), Yedi Tepe Yayınevi, İstanbul.
- İlgen, Abdulkadir (Haziran 1999). “İslamcılık Öncesi Türk Toplumlarında İktisadi ve İçtimai Hayat” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.2, s.97-110.
- İzgi, Özkan (1978). “XI. yy'a Kadar Orta Asya Türk Devletlerinin Çin İle Yaptığı Ticari Münasebetler”, Tarih Enstitüsü Dergisi, S. 9, s.87-106.
- İzgi, Özkan (1986). Kutluk Bilge Kül Kağan ve Uygurlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara. İzgi, Özkan (1989). Çin Elçisi Wang Yen-T'nin Uygur Seyahatnamesi, TTK. Basımevi, Ankara.
- İzgi, Özkan (2014). Orta Asya Türk Tarihi Araştırmaları, TTK. Yayınevi, Ankara.
- Kafesoğlu, İbrahim (2010). Türk Milli Kültürü, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Kaşgarlı Mahmud (2012). Divanı Divanü Lügat-it Türk Türk Dili Divanı, (çev. Fuat Bozkurt), Eğitim Yayınevi, Konya.
- Kitapçı, Zekeriya (1995). Saadet Asrında Türkler İlk Türk Sahabe Tabii ve Tebea Tabiileri, Damla Ofset Matbaası,Kitapçı, Zekeriya (2013). Kuzey Türk Kavimleri Arasında İslamiyet Hazarlar, Burtaşlar, Bulgarlar, Başkurtlar, Harezm Türkleri, (2. Baskı), Yedi Kubbe Yayınları, Konya.
- Koca, Salim (2002). “Eski Türklerde Sosyal ve Ekonomik Hayat” Türkler Ansiklopedisi, Cilt. 3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss. 15-37.
- Koca, Salim (2016). Türk Kültürünün Temelleri, Berikan Yayınları, Ankara.
- Kurat, Akdes Nimet (2019). IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz'in Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, TTK. Basımevi, Ankara.
- Mesudi (2004). Muruc Ez-Zeheb (Altın Bozkırlar), (çev. Ahsen Batur), Selenge Yayınları, İstanbul.Ögel, Bahaeddin (1981). Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi II, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara. Ögel, Bahaeddin (2001). Türk Mitolojisi II, MEB. Basımevi, İstanbul.
- Ögel, Bahaeddin (2014). İslamiyet'ten Önce Türk Kültür Tarihi Orta Asya Kaynak ve Buluntularına Göre, TTK. Yayınevi, Ankara.
- Ögel, Bahaeddin (2014). Türk Mitolojisi I, TTK. Yayınları, Ankara.
- Pirverdioğlu, Ahmet (2002). “Türklerde Yılbaşı ve Bahar Geleneği” Türkler Ansiklopedisi, Cilt. III Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss. 44-50.
- Rasonly, Laszlo (1971). Tarihte Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.Rawlinson, George (1941). Herodot Tarihi I, (çev. Ömer Rıza Doğrul), Tan Matbaası, İstanbul.
- Roux, Jean-Paul (2001). Orta Asya Tarih ve Uygarlık, (çev. Lale Arslan), Kabalcı Yayınları, İstanbul.
- Sağır, Caner (2006). Temim İbn Bahr’ın Seyahatnamesi ile Mervezi’nin Taba-i Hayavan Eserinin Tercümesi veDeğerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Sahillioğlu, Halil (1989). “Altın”. TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt. II TDV Yayınları, İstanbul, ss.532-536.
- Sarıtaş, Eyüp (2010). Çin'de Yapılan Arkeolojik Araştırma ve Kazılara Göre İslamiyet'ten Önce Türklerde Kültürel Hayat (En Eski Çağlardan IX.YY'ın Ortalarına Kadar), Scala Yayınları, İstanbul.
- Sinor, Denis (Derleyen) (2003). Erken İç Asya Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Şen, Serkan (3 Eylül 2008). “Eski Türklerde Maden İşçiliğine Bir Bakış” Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C.V, S.3, s.162-172.
- Şeşen, Ramazan (2001). İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, TTK. Yayınları Ankara.
- Taşağıl, Ahmet (1998). “Hazarlar”. TDV İslam Ansiklopedisi, C. XVII, TDV. Yayınları, İstanbul, ss. 116-120. Tekin, Arslan (2010). Yerin ve Göğünoğlu Metehan Hunların Tarihi, Kariyer Yayınları, İstanbul.
- Togan, Zeki Velidi (1970). Umumi Türk Tarihine Giriş I, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları,Yıldırım, Kürşat (2019). “Göktürkler ve Uygurlar”, (Ed. Muhammed Bilal Çelik) Türk Tarihi ve Kültürü, Nobel
- Yusuf Has Hacip (1985). Kutadgu Bilig (3.baskı), (çev. R. Rahmeti Arat), TTK. Basımevi, Ankara.Yücel, Mualla Uydu (2019). “Türklüğün Eski Çağı”, (çev. Muhammed Bilal Çelik), Türk Tarihi ve Kültürü, Nobel Yayınları, Ankara, ss.1-5.
