ÇALIŞAN MUTLULUĞU ÖLÇEĞİ (ÇMÖ): TÜRK KÜLTÜRÜNDE ÇALIŞANLARI MUTLU EDEN KRİTERLERİ ANALİZ EDEN BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI
Author :
Abstract
İnsanlar tarihin her döneminde mutlu ve tatmin edici bir hayatın belirleyicilerini anlamak ve mutluluk seviyelerini arttırmak istemişlerdir. Mutluluk ve tatmin dolu bir hayat için psikoloji, tıp, sosyoloji, felsefe, ekonomi ve örgütsel davranış alanlarında çalışmalar yapılmıştır. Çalışan bir kişinin zamanın çoğu ve hayatının en uzun döneminin geçtiği iş yerlerine her gün aynı heyecanla gidip çalışması, verimli ve yüksek performanslı çalışması için işini severek ve mutlu bir şekilde yapması hem kendi hem de kurum başarısı için önemli bir gerekliliktir. Çalışan mutluluğunu kişinin sahip olduğu olumlu duygular, olumsuz duygular ve yaşam memnuniyetinin bileşkesi olarak ölçen araçlar mevcuttur. Çalışan mutluluğu ile ilgili çalışmalar Batı ülkelerinde daha yaygın olduğu için kullanılan ölçüm araçlarının çoğu Batı ülkelerinde yapılan çalışmalara aittir. Bu bağlamda araştırmanın amacı Türk kültüründe çalışan mutluluğu analiz eden bir ölçek geliştirmektedir. Mutluluk kişiden kişiye ve zamanla değişen dinamik bir kavram olduğu için ölçümlenmesi hem nitel hem de nicel olarak yapılmalıdır. Hem sübjektif hem objektif hem nicel hem de nitel yaklaşımın veri toplama ve analiz tekniklerini aynı anda kullanma imkanı verdiği için araştırmada karma yöntem kullanımı tercih edilmiştir. Çalışan mutluluğu ölçeği geliştirme amacıyla yapılan araştırmada karma araştırma yöntemlerinden önce nitel sonra nicel araştırma imkanı veren ve ölçek geliştirme çalışmalarında sıklıkla kullanılan keşfedici desen yöntemi kullanılmıştır. Geçerlik ve güvenirlik analizi bulgularına göre Çalışan Mutluluğu Ölçeğinin 20 madde ve 5 boyutlu yapısı ile Türk kültüründe çalışan mutluluğunu ölçen güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
People have wanted to understand the determinants of a happy and fulfilling life and increase their level of happiness throughout history. Studies have been carried out in the fields of psychology, medicine, sociology, philosophy, economics and organizational behavior for a life full of happiness and satisfaction. It is an important necessity for a working person to go to the workplaces where most of the time and the longest period of his life passes, to work with the same enthusiasm and to do his job happily and efficiently to work efficiently and with high performance, both for himself and for the success of the institution. Some tools measure employee happiness as a combination of positive emotions, negative emotions and life satisfaction. Since studies on employee happiness are more common in Western countries, most of the measurement tools used belong to studies conducted in Western countries. In this context, the research aims to develop a scale that analyzes employee happiness in Turkish culture. Since happiness is a dynamic concept that changes from person to person and over time, its measurement should be done both qualitatively and quantitatively. The use of mixed methods was preferred in the research, as it allows the use of both subjective and objective, quantitative and qualitative approaches, data collection and analysis techniques at the same time. The exploratory design method, which allows qualitative and then quantitative research, and is frequently used in scale development studies, was used in the research conducted to develop an employee happiness scale. According to the validity and reliability analysis findings, it has been determined that the Employee Happiness Scale is a reliable and valid scale measuring employee happiness in Turkish culture with its 20 items and 5-dimensional structure
Keywords
- Achor, S. (2012). Positive Intelligence. Harvard Business Review, January-February: 100-102.
- Achor, S. (2012). Positive Intelligence. Harvard Business Review, January-February: 100-102. Adams, S. (1998). The Joy of Work. Harper Collins, New York.
- Aydın, A., Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2013). “Eğitim Yönetiminde Pozitif Psikoloji”, International Journal of Human Sciences, 10(1): 1470-1490.
- Bhattacharjee, D. & Bhattcharjee, M. (2010). “Measuring Happiness at Work Place”, ASBM Journal of Management, 3(1/2): 112-121.
- Başaran, İ. E. (1998). Yönetimde İnsan İlişkileri, Aydan Web Tesisleri, İstanbul.
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 14. Baskı, PEGEM Akademi, Ankara.
- Claes, R. & Loo, K. (2011). “Relationships of Proactive Behaviour With Job-Related Affective Well-Being andAnticipated Retirement Age: An Exploration Among Older Employees in Belgium”, European Journal of Ageing, 8(10): 233-241.
- Chaiprasit, K. & Santidhirakul, O. (2011). “Happiness at Work of Employees in Small and Medium-sized Enterprises, Thailand”, Procedia Social and Behavioral Sciences, 25(2011): 189-200.
- Chawsithiwong, B. (2007). “Happy Workplace”, Journal of Social Development, 9(2): 61-93.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik, PEGEM Yayınları, Ankara.
- Dam, Helle V. and Karen Korning Zethsen (2011). “The Status of Professional Business Translators on theDanish Market: A Comparative Study of Company, Agency and Freelance Translators”, In: Meta, 56(4): 976-997. Farrelly, E. (2015). Mutluluğun Sakıncaları (Çeviren: Erdem Gökyaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Gavin, J. and Mason, R. (2004). “The Value of Happiness in the Workplace”, Organizational Dynamics, 3(4): 379-392.
- Greenberg, J. and Baron, R.A. (1997). Behavior in Organizations: Understanding and Managing the Human Side of World. Prientice – Hall, New Jersey.
- Hsieh, T. (2011). Mutluluk Dağıtmak: Karı, Tutkuyu ve Amacı Bulmaya Uzanan Bir Yolculuk. Çeviren: İclal Büyükdevrim Özçelik. Boyner Yayınları, İstanbul.
- Hur, E., Buetner, C. K. & Jeon, L. (2015). “Preschool Teachers’ Child-Centered Beliefs: Direct and Indirect Associations with Work Climate and Job-Related Wellbeing”, Child Youth Care Forum, 45: 451-465.
- Jones, M. D. (2006). “Which is a Better Predictor of Job Performance: Job Satisfaction or Life Satisfaction”, Journal of Behavioral& Applied Management, 8(1): 20-42.
- Jones, J. P (2010). Happiness at Work, Wiley-BlackWell Publication, United Kingdom.
- Kangal, A. (2013). “Mutluluk Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme ve Türk Halkı İçin Bazı Sonuçlar”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44): 215-229.
- Katwyk Van P.T., Fox S., Spector P. E. & Kelloway, K. (2000). “Using The Job- Related Affective Well-BeingScale (JAWS) to Investigate Affective Responses to Work Stressors”, Journal of Occupational Health Psychology, 5(2): 219-230.
- Lama, D. & Cudler, H.C. (2008). İş Hayatında Mutluluk Sanatı (Türkçesi: Meltem Tayga), Klan Yayınları, İstanbul.
- Linz, S. J. & Semykina, A. (2012). “What Makes Workers Happy? Anticipated Rewards and Job Satisfaction”, Industrial Relations, 51(4): 811-844.
- Luchman, J. N., Kaplan, S. A. & Dalal, R. S. (2011). “Getting Older and Getting Happier with Work: An Information-Processing Explanation”, Social Indicators Research, 108(3): 535- 552.
- Luthans, F. (2002). “The Need For and Meaning of Positive Organizational Behavior”, Journal of Organizational Behavior, 23: 695–706.
- Lyubomirsky, S. (2007). The How of Happiness: A New Aproach to Getting The Life You Want, Penguin, New York.
- Lyubomirsky, S. (2019). “Nasıl Mutlu Olunur?” (Çeviren: Gülfer Göze). Ketebe Kitap, İstanbul.
- McKee, A. (2018). “İş’te Nasıl Mutlu Olunur?” (Çeviri: Demet Altınyeleklioğlu), Park Yayınları, İstanbul.
- Meer, L. V.D, Nieboer, A. P., Finkenflügel & H., Cramm, J. M. (2017). “The Importance of Person-Centred Careand Co-Creation of Car efor the Well-being and Job Satisfaction of Professonals Working with People with Intellectual Disabilities”, Scandinavian Journal of Caring Sciences, 32(1): 76- 81.
- Myers, D. G. & Diener, E. (1995). “Who is Happy?”, Psychological Science, 6: 10-19.Nazlı, M. (2015). “Hizmet Sektöründe Kurumsal Yönetimin İşte Mutluluk Üzerine Etkisi”, Doktora Tezi, Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İzmir.
- Ng, T. W. & Feldman, D. C. (2010). “Organizational Tenure and Job Performance”, Journal of Management, 36(1): 1220-1250.
- O’Connel, A. (2014). Kenyalılar Otobüs Şoförlerine Neden Bağırır: Sayılarla İlginçlikler (Çeviren: Ümit Şensoy). Optimist Yayınları, İstanbul.
- Opatha, H. H. D. N. P. (2019). Sustainable Human Resource Management. Author, Sri Lanka.
- Page, K. M. & Brodrick, D. A. V. (2012). “The Working for Wellness Program: RCT of an Employee Well-Being Intervention”, Happiness Studies, 14: 1007- 1031.
- Pryce-Jones, J. & Lindsay, J. (2014), "What Happiness at Work is and How to Use it", Industrial and Commercial Training, 46(3): 130-134.
- Raibley, J. R. (2012). “Happiness is not well-being”, Journal of Happiness Studies, 13(6): 1105–1129. Sabuncuoğlu, Z. & Tokol, T. (2013). İşletme. 9. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
- Sajeevanie, T. L, Opatha, H.H.D.N.P & Dissanayake, K. (2020). “An Instrument to Measure the Practice ofStrategic Human Resource Management in Private Sector Organizations”, Sri Lankan Journal of Human Resource Management, 10(1): 1-20.
- Seligman, M. E. P. (2002). Authentic Happiness, Free Press, New York.
- Semler, R. (2006). 21. Yüzyıl İçin Daha İyi Bir Çalışma Tarzı, Yedi Günlük Hafta Sonu (Çeviren: Ahmet Kardam). KPMG Yayınları, İstanbul.
- Selamu, M., Thornicroft, G., Fekadu, A. & Hanlon, C. (2017). “Conceptualisation of Job-Related Wellbeing,Stress and Burnout Among Healthcare Workers in Rural Ethiopia: A Qualitative Study”, BMC Health Services Research, 17(412): 1-11.
- Seppala, E. (2016). The Happiness Track: How to Apply The Science of Happiness to Acceerate Your Success. Harper One/Haper Collins Publisher, New York.
- Shin, D. (2015). “How People Perceive and Appraise the Quality of Their Lives: Recent Advances in the Study ofHappiness and Wellbeing”, UC Irvine: Center for the Study of Democracy. Retrieved from https://escholarship.org/uc/item/0hq2v2wx.
- Solmuş, T. (2008). İş ve Özel Yaşama Psikolojik Bakışlar, Epsilon Yayıncılık: İstanbul.
- Sözbilir, A. (2014). “Ofisteki Tehlike: Şirketler Çalışan Mutluluğunu Artırma Peşinde”, Capital Aylık İş ve Ekonomi Dergisi, 22(7): 178-184.
- Stewart, H. (2012). The Happy Manifesto, Make Your Organization a Great Workplace. Kogan Page, UK.
- Tei-tominaga, M. & Nakanishi, M. (2021). “Factors of Feelings of Happiness at Work Among Staff in Geriatric Care Facilities”, Epidemiology, Geriatrics & Gerontology International, 21(9): 818-824.
- Tevrüz, S. (2000). Endüstri ve Örgüt Psikolojisi. 2. Baskı, Türk Psikologlar Derneği, Ankara.
- Tutar, H. & Erdem, A. T. (2020). Örnekleriyle Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve SPSS Uygulamaları. Seçkin Yayınevi, Ankara.
- Uğurlu, F. (2020). “Pozitif Örgütsel Davranışta Güncel Yaklaşımlar” (Editör: Kemalettin Eryeşil), Eğitim Yayınevi: Konya.
- Uncu, Y., Bayram, N. & Bilgel, N. (2006). “Job Related Affective Well-being Among Primary Health Care Physcians”, European Journal of Public Health, 17(5): 514-519.
- Vela, E. G., Mercader, V., Herrera, E. A. & Corrales, M. R. (2021). “Empowerment and Support of SeniorManagement in Promoting Happiness at Work”, Corporate Governance: The International Journal of Business in Society. Vol. No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/CG-05-2021-0200.
- Veldhoven, M. & Dorenbosch, L. (2008). “Age, Proactivity and Career Development”, Career Development International, 13(2): 112-131.
- Warr, P. (1990). “The Measurement of Well-Being and Other Aspects of Mental Health”, Journal of Occupational Pschycology, 63: 193-210.
- Wilks, D.C. & Neto, F. (2012). “Workplace Well-Being, Gender and Age: Examining the Double Jeopardy Effect”, Springer Science and Business Media, 114: 875-890.
- Wright, T. A. & Cropanzano, R. (2004). “The Role of Psychological Well-Being in Job Performance: A Fresh Look at An Age-Old Quest”, Organizational Dynamics, 33(4): 338-351.
- Zizek, S. S., Milfelner, B. & Cancer, V. (2013). “Measurement of Employess Subjective Well-Being as an Aim of Social Responsibility”, Systemic Practice and Action Research, 26(6): 549-560
