KLASİK TÜRK ŞİİRİ VE URDU KLASİK ŞİİRİNDE MESNEVİYE BİR BAKIŞ

Author:

Year-Number: 2021-Cilt 6 Sayı 25
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu :
Number of pages: 972-982
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Mesnevi, ismini Arapçadan alan ve anlam olarak ikişer-ikişerlik denilen bir nazım şeklidir. İran edebiyatından Klasik Türk edebiyatına geçmiştir. Konusu aşktır. Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir. Mesnevi nazım şeklinde beyitler için sayı sınırı yoktur. Sayı olarak 10-20-30 beyite kadar yazılan mesnevilerin yanında binlerce beyit olarak oluşturulan mesnevilerde yer almaktadır. Mesnevi nazım şekli yapısı itibariyle Dibace, Tevhid, Münacaat, Na’t, Miraciye, Medhiye den oluşmaktadır. Klasik Türk edebiyatında mesnevi nazım şekli yer almaktadır. Klasik Türk edebiyatında mesnevi denildiği zaman ilk akla gelen isim Mevlana Celaleddin-i Rûmî’dir. Mevlana Celaleddin-i Rûmî’nin Mesnevi isimli eseri Klasik Türk edebiyatındaki en meşhur eserdir. Bu eser sadece Klasik Türk edebiyatında değil aynı zamanda dünyanın bir çok ülkesinde bulunduğu ülkenin diline tercüme edilmiş önemli bir eserdir. Klasik Türk edebiyatında Rumi’nin Mesnevi isimli eserinin yanı sıra diğer mesnevi şairleri de meşhur eserler yazmışlardır. Bu eserlerden bazıları XI. yüzyılda Yusuf Hâs Hacib “Kutadgu Bilig” isimli eseridir ve bu eser Klasik Türk edebiyatının ilk uzun mesnevisidir. XIII. Yüzyılda Mevlânâ Celâleddini Rûmî 25.618 beyitlik büyük eseri, “Mesnevî Mânevi”yi yazmıştır. XIII. Yüzyıl sonunda Şeyyad Hamza “Yûsuf u Züleyhâ” mesnevisini yazmıştır. XIII. Yüzyılda Ahmet Fakih “Kitâbu Evsâfı Mesâcidi’ş-Şerife” ve Yunus Emre’nin yazdığı “Risâletü’n-Nushiyye” isimli eserdir. Bu eserler Klasik Türk edebiyatının en meşhur mesnevileri sayılmaktadır. Mesnevi nazım şekli Urdu edebiyatında da yer almaktadır. Zengin bir geçmişe sahip olan Urdu edebiyatına Mesnevi nazım şekli İran edebiyatından gelmiştir. Urdu edebiyatında Mesnevi nazım şekliyle çok sayıda eser yazılmıştır. Klasik Türk edebiyatında Mesnevi denildiğinde akla gelen isim Mevlana’dır. Mevlana Celaleddin-i Rumi ismi Urdu edebiyatı klasik şiirinde de en bilinen isimdir. Urdu edebiyatında bilinen en meşhur mesnevi eseri Mir Hasan’ın yazmış olduğu “Sihr-ul Beyân” isimli eserdir. Urdu edebiyatında Mir Hasan ile birlikte Molla Vechi, Mir Taki Mir, Mir Asar, Dag Dehlevi ve Mirza Şauk isimli meşhur şairler aşk konulu mesneviler kaleme almışlardır.

Keywords

Abstract

Masnavi is a form of verse that takes its name from Arabic and is called in doubles. Masnavi passed from Iranian literature to Classical Turkish literature. Its subject is love. In the mesnevi, each couplet rhymes among itself. There is no limit to the number of couplets in the form of Masnavi verse. In addition to the mesnevi written in numbers up to 10-20-30 couplets, there are also mesnevi created as thousands of couplets. Masnavi verse form consists of Dibaca, Tawhid, Munacaat, Na't, Miraciya, Medhiya. There is a form of Masnavi verse in classical Turkish literature. The first name that comes to mind when masnavi is mentioned in classical Turkish literature is Mevlana Celaleddin-i Rumi. Maulana Celaleddin-i Rumi's Masnavi is the most famous work in Classical Turkish literature. This work is an important work not only in Classical Turkish literature, but also translated into the language of the country where it is located in many countries of the world. In Classical Turkish literature, other mesnevi poets wrote famous works besides Rumi's work called Masnavi. Some of these works XI. Century Yusuf Hâs Hacib is his work named “Kutadgu Bilig” and this work is the first long Masnavi of Classical Turkish literature. In XIII. century, Maulânâ Celâleddin-i Rûmî wrote his great work of 25,618 couplets, “Masnavi Mânavi”. At the end of the XIII. century, Şeyyad Hamza wrote the masnavi "Yûsuf u Züleyhâ". In XIII. century "Risalatu'n-Nushiyye" written by Yunus Emre and "Kitâbu Evsâfı Masâcidü'ş-Şerife" written by Ahmed Fakih. These works are considered to be the most famous masnavis of Classical Turkish literature. Masnavi verse form is also included in Urdu literature. Masnavi verse form of Urdu literature, which has a rich history, came from Iranian literature. Numerous works have been written in Urdu literature using the Masnavi verse. The name that comes to mind when Masnavi is mentioned in classical Turkish literature is Maulana. The name Maulana Celaleddin-i Rumi is the best known name in the classical poetry of Urdu literature. The most famous mesnevi work known in Urdu literature is the work named "Sihr-ul Beyan" written by Mir Hasan. In Urdu literature, along with Mir Hasan, famous poets named Molla Vechi, Mir Taki Mir, Mir Asar, Dag Dehlevi and Mirza Şauk wrote mesnevis about love.

Keywords