KENTSEL AÇIK-YEŞİL ALANLARIN PLANLAMA VE TASARIMINDA KALİTE GÖSTERGELERİ

Author:

Year-Number: 2021-Cilt 6 Sayı 24
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu :
Number of pages: 542-557
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Kente ve kentliye yönelik fiziksel, sosyal, ekonomik ve ekolojik perspektifte ve çeşitlilikte olumlu katkılar sunan kentsel açık-yeşil alanlar kentlilerin fiziksel, zihinsel ve sosyal ihtiyaçlarını giderdiği mekânlar durumundadır. Kaliteli planlanmış/tasarlanmış açık-yeşil alanlar sundukları işlevlerle kentlerde yaşam kalitesini de arttıran alan kullanımlarıdır. Bu yönüyle kent yaşamının önemli bir bileşeni durumundadırlar. Bu çalışmada açık-yeşil alanların kentlerde fiziksel, sosyal, ekonomik ve ekolojik katkılarının gerçekleşebilmesinde planlama ve tasarımlarının doğrudan ve dolaylı olumlu katkıları olduğu varsayımından hareketle açık-yeşil alanların planlama ve tasarım göstergelerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda güncel literatür ile ulusal ve uluslararası düzeyde kentsel açık-yeşil alan uygulamalarına ilişkin planlama ve tasarım göstergeleri (alansal büyüklük, konum, erişilebilirlik, içerilen yeşil alan miktarı, sert zemin miktarı, kentsel mobilyalar, kullanıcıların alandaki taleplerine cevap verebilme düzeyi, estetik özellikler vb.) kapsamlı biçimde değerlendirilmektedir. Yurtdışında yer alan ve kent bütünü düzeyinde hizmet veren Central Park (New York), Hyde Park (Londra), Lüksemburg Bahçeleri (Paris), Chulalongkorn Üniversitesi Yüzüncü Yıl Parkı (Bangkok), Kylde Warren Parkı (Dallas) ve Darling Limanı Kamu Bölgesi (Sidney) ile Türkiye’de kentsel kaliteyi arttıran açık-yeşil alan uygulamaları Seğmenler Parkı (Ankara), Gülhane Parkı (İstanbul), Adana Merkez Park (Adana), Altınpark (Ankara), Kültürpark (İzmir) ve Reşat Oyal Kültürparkı (Bursa) örneklerinde incelenmiştir. Araştırma bulguları kentsel çevre kalitesini ve yaşanabilirliği arttıran nitelikte tasarlanan açık-yeşil alanlarda; (1) özellikle ekolojik tasarım göstergelerinin öncelikli olarak benimsendiğini, (2) insanların bir araya gelip sosyalleşebilecekleri alanların oluşturulduğunu ve farklı kullanıcı gruplarına yönelik kültürel faaliyetlerin sunulduğunu, (3) fiziksel aktivitenin arttırılmasının hedeflendiğini göstermektedir. Bu çalışma kentsel mekânda yüksek düzeyde yaşam kalitesi sunan açık-yeşil alanların planlama ve tasarım göstergelerini literatür ve başarılı dünya örnekleri bağlamında somut olarak ortaya koymakta; başarılı açık-yeşil alan sistemlerini kentsel mekâna dahil etmede ilgili aktörlere (yerel yöneticiler ile şehir plancısı, mimar, peyzaj mimarı vb. planlama otoritelerine) yol haritası sunması nedeniyle katkı sağlayacak niteliktedir.

Keywords

Abstract

Urban open-green areas, providing positive contributions to the city and its inhabitants in physical, social, economic and ecological perspectives and diversity, are places where the city dwellers meet their physical, mental and social needs. High quality planned & designed open-green areas are the use of spaces that increase the quality of life in cities with the functions they offer. In this respect, they are an important component of urban life. In this study, it is aimed to determine the planning and design indicators of open-green spaces based on the assumption that planning and designs have direct and indirect positive contributions to the realization of physical, social, economic and ecological contributions of open-green spaces in cities. In this context, with the current literature, planning and design indicators related to urban open-green area applications at national and international level such as spatial size, location, accessibility, amount of green space included, amount of hard floor, urban furniture, level of responding to users' demands in the area, aesthetic features, etc. are extensively evaluated. In context of open-green spaces which are located abroad and serve at the level of the city as a whole, Central Park (New York), Hyde Park (London), Luxembourg Gardens (Paris), Chulalongkorn University Centenary Park (Bangkok), Kylde Warren Park (Dallas) and Darling Harbor Public Realm (Sydney) were examined. Also, the open-green space applications that improve urban quality in Turkey such as Seğmenler Park (Ankara), Gülhane Park (Istanbul), Adana Central Park (Adana), Altınpark (Ankara), Kültürpark (Izmir) and Reşat Oyal Kültürpark (Bursa) were examined. Research findings show that in the open-green areas designed to increase urban environmental quality and liveability; (1) ecological design indicators are primarily adopted, (2) areas where people can come together and socialize are created and cultural activities are offered for different user groups, (3) it is aimed to increase physical activity. This study concretely presents the planning & design indicators of open-green spaces that offer a high level of life quality in urban space in the context of literature and successful worldwide examples; additionally, it provides a roadmap for relevant actors (local administrators and planning authorities such as city planners, architects and landscape architects) in including successful open-green space systems into the urban space.

Keywords