Author :
Abstract
Bu çalışma, Türkiye müzik tarihi açısından numaralı yazılı kaynaklardan biri olan 18. yüzyıla ait CTFTM609-1 numaralı güfte mecmuasının transkripsiyonunu, edebî ve müziksel incelemesini kapsamaktadır. Bu çalışmada güfte mecmualarının ortaya çıkış nedenleri de tartışılmaktadır. Bu araştırma, nitel bir yaklaşım temelinde yürütülmüş olup tarihsel, betimleyici ve çözümleyici
yöntemlere dayanmaktadır. Farsça, Osmanlıca ve Arapça güfteler günümüz Türkçesine sadeleştirilmiş, aruz vezni bakımından yapısal özellikleri analiz edilmiştir. Bu çalışma, metinlerin günümüz okuyucusu tarafından daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunurken, aynı zamanda güftelerin dönemin müziksel formlarıyla olan ilişkisini de ortaya koymaktadır. Böylece araştırma hem edebiyat
hem de müzik tarihi açısından önemli veriler sunmakta; Osmanlı kültüründe söz ve müzik arasındaki etkileşimi daha kapsamlı biçimde değerlendirmeye imkân tanımaktadır. Çalışmanın bir diğer boyutu, yazı olgusu, güfte kavramı ve güfte mecmuası geleneğinin tarihsel-kültürel hafızadaki yeri üzerine kuramsal bir çerçeve sunmaktadır. Böylece yalnızca edebî ve müzikal içerikler değil, aynı zamanda geçmişin kültürel anlam katmanları da değerlendirilmektedir. Ayrıca, mecmuanın 18. Yüzyılda derlenmesine rağmen daha erken dönemlere ait şiirler içermesi, kültürel süreklilik açısından dikkat çekicidir. Çalışma, betimleyici-analitik bir yöntemle; belge incelemesi, metin çözümlemesi ve aruz ölçüsü analizi yoluyla yürütülmüştür. Bu transkriptte güftelerin dilsel, biçimsel ve vezin özellikleri değerlendirilmiş; Osmanlı edebiyatı ve müziğinde güftenin estetik, kültürel ve kimlik inşasındaki rolü tartışılmıştır. Bu çalışma, edebiyat, müzikoloji ve kültürel tarih alanlarına katkıda bulunmayı ve Osmanlı kültüründe söz ile müzik arasındaki güçlü bağın anlaşılmasına imkân sağlamayı hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
This study encompasses the transcription, as well as the literary and musical analysis, of the CTFTM609-1 numbered güfte mecmua, a significant written source dating back to the 18th century in the context of Turkish music history. The study also discusses the reasons behind the emergence of güfte mecmuas. Conducted within a qualitative framework, the research is based on historical,
descriptive, and analytical methods. Persian, Ottoman Turkish, and Arabic lyrics were simplified and transcribed into modern Turkish, while their structural characteristics in terms of the aruz prosody were analyzed. This process not only facilitates a better understanding of the texts for today’s readers but also reveals the relationship between the lyrics and the musical forms of the period. In doing so, the research provides valuable insights into both literary and music history, offering a more comprehensive evaluation of the interaction between word and music in Ottoman culture. Another dimension of the study presents a theoretical framework regarding the concept of writing, the Notion of güfte, and the tradition of güfte mecmuas within the scope of historical and cultural memory. Thus, beyond literary and musical content, the cultural layers of meaning from the past are also examined. Furthermore, although compiled in the 18th century, the presence of poems from earlier periods highlights the cultural continuity reflected in the manuscript. Employing a descriptive-analytical approach, the research integrates document analysis, textual examination, and prosodic (aruz) analysis. Through this transcription, the linguistic, structural, and metrical features of the lyrics are evaluated, and the aesthetic, cultural, and identity-shaping role of the güfte in Ottoman literature and music is discussed. Ultimately, the study aims to contribute to the fields of literature, musicology, and cultural history, while enhancing the understanding of the strong bond between word and music in Ottoman culture.
