Kanun İcrasında Kullanılan Bazı Süsleme Tekniklerinin Notasyonda Gösterimine ve Öğretimine Yönelik Bir Öneri
Author :
Abstract
Bu araştırmada, Türk müziği üslup özelliklerinin icraya yansıtılmasında önemli bir yere sahip olan icra tekniklerinin (süsleme) notasyonda gösterimine ve öğretimine yönelik eğitim materyali geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, lisans iki kanun eğitiminde uygulanması gereken mızrap kombinasyonları, çarpma, tremolo, glisando, oktavlı çalım, arpej ve nüans uygulamaları gibi icra tekniklerinin eğitimine yönelik hazırlanmış materyalleri ve bu materyallerin deneysel çalışmaya tabi tutularak eğitimde kullanılabilirliğinin test edilmesini kapsamaktadır. Türk müziği eğitimi yazılı bir geleneğe dayanmadığı için gerek ses eğitiminde gerekse çalgı eğitiminde çeşitli problemlerle karşılaşılmaktadır. Bu problemler büyük ölçüde Türk müziği eserlerinin notalarında süsleme tekniklerine yer verilmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple süsleme tekniklerinin eğitimi büyük ölçüde eğitimcinin göstererek yaptırma yöntemini kullanması ile sürdürülmektedir. Dolayısıyla süsleme tekniklerinin uygulamaları notasyonda yer almadığı için bu hususta sistemli bir eğitim şekli henüz geliştirilememiştir. Bu problemden yola çıkılarak Türk müziği üslup özelliklerinin notasyona yazılmasına yönelik bir araştırma yapılmasının gerekli olduğu görülmüştür. Söz konusu icra tekniklerinin uygulamaları, araştırmada kullanılmak üzere seçilen eser notalarına yazılmış ve ilgili sembollerle gösterilmiştir. Araştırmada “eylem araştırması” yöntemi kullanılmıştır. Deneysel aşama, ortalama bir yıllık temel eğitim aşamasını tamamlamış öğrencilerin seviyesine uygun beş eser üzerinden yürütülmüştür. Araştırma kapsamında üretilen eğitim materyalleri, lisans 2 düzeyinde üç öğrenci ile uygulamaya tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen verilere göre öğrencilerin, ele alınan icra tekniklerinin öğrenimi konusunda temel düzeyde beceriler kazandıkları, söz konusu icra tekniklerine yönelik anlama, kavrama ve uygulama becerilerinde gelişim görüldüğü, kalıcılık testi sonuçlarına göre ders aşamasında edinilen kazanımların kalıcı olduğu ve söz konusu icra tekniklerinin eğitimine yönelik materyal geliştirilmesinin eğitim sürecinde faydalı sonuçlar ortaya çıkardığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In this research, it was aimed to develop training materials for the representation and teaching of performance techniques, which have an important place in reflecting the stylistic features of Turkish music to the performance, in notation. The research includes materials prepared for the training of performance techniques such as plectrum combinations, grace note, tremolo, glissando, octave, arpeggio and nuance practices that should be applied in kanun education and testing the usability of these materials in education by subjecting them to experimental study. Since Turkish music education is not based on a written tradition, some problems are encountered in both vocal and instrumental education. These problems are largely due to the lack of ornamental techniques in the notes of Turkish music works. For this reason, the training of decoration techniques is carried out by the trainer using the method of showing and doing. Therefore, since the practices of these performance techniques are not included in the notation, a systematic training method has not yet been developed. Based on this problem, it was deemed necessary to conduct a research on the notation of the stylistic features of Turkish music. The practices of these performance techniques were written in the scores of the pieces selected to be used in the research and shown with the relevant symbols. The "action research" method was used in the study. The experimental phase was conducted on five works suitable for the level of students who had completed an average of one year of basic education. The training materials produced within the scope of the research were subjected to practice with three students at the undergraduate 2 level. According to the data obtained within the scope of the research, it was concluded that the students gained basic level skills in the learning of the performance techniques discussed, there was an improvement in their understanding, comprehension and application skills for the performance techniques in question, according to the results of the retention test, the gains acquired during the lesson phase.
