Author :
Abstract
İnsan hayatının vazgeçilmez bir parçası olan stres kişiyi birçok açıdan etkilemektedir. Stres, uzun süreli maruz kalındığında bireyin günlük işlevlerini olumsuz etkileyerek hayat kalitesini düşürür. Kişi fizyolojik, zihinsel, duygusal ve sosyal açıdan sorunlar yaşar ve birtakım sağlık problemleri de kaçınılmaz hale gelir. Stresli durum karşısında ortaya çıkan belirtiler kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir. Terleme, baş ağrısı, kas ağrısı gibi belirtiler fizyolojik belirtilerin birkaçıyken; unutkanlık, hata yapmada artış, zihinsel belirtilerin ve endişe, yoğun kaygı, özgüven azalması duygusal belirtilerin; güvensizlik, insanlarla konuşmamak, insanları suçlamak ise sosyal belirtilerin birkaçıdır. Stres günümüzün kaçınılmaz bir parçası olduğu için stresi yönetmek, stresle baş etmek çok büyük önem taşır. Stresi etkili bir şekilde yönetebilmek için işlevsel olan yöntemleri işlevsel olmayan yöntemlerden ayırt etmek gerekir. Fazla uyuma, erteleme, çok ya da az yeme işlevsel olmayan yöntemlerken egzersiz yapma, dengeli beslenme, yeterli uyku işlevsel olan yöntemlerdir. Stres her ne kadar olumsuz bir kavrammış gibi algılansa da etkili yönetildiğinde olumlu bir noktaya gelebilir ve kişiyi motive ederek başarıya, mutluluğa, bir adım daha ileriye götürebilir. Harekete geçebilmemiz için belirli bir miktar strese ihtiyacımız vardır. Stres miktarının çok yüksek olması odaklanmakta zorluk yaşatırken stres seviyesinin sıfır olması halinde de tembellik ortaya çıkar. Kısa süreli ve orta seviyede olan stres miktarı ise kişileri motive ederek daha ileri gidebilmelerini, odaklanmalarını sağlar. Bu çalışma da, stresle etkili baş edildiğinde nasıl günlük hayatta avantaj sağladığını ve stresin her zaman olumsuz bir şey olmadığını ifade etmek amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
Stress, which is an unavoidable part of human life, affects individuals in many ways. When exposed to stress for a long period of time, it reduces the quality of life by negatively affecting the daily functions of the individual. The person experiences physiological, mental, emotional, and social problems, and some health problems become unavoidable. Symptoms that appear as a result of a stressful situation may differ from person to person. While indicators, such as sweating, headache, and muscle pain are some of the physiological symptoms, memory loss, the increase in making mistakes are mental symptoms, anxiety, intense anxiety, decrease in self-confidence are emotional indicators, insecurity, not talking to people, blaming others are some of the social symptoms. As it is an unavoidable part of the daily life, it is very important to manage and cope with stress. To manage stress effectively, it is necessary to distinguish functional methods from non-functional methods. While oversleeping, procrastination, eating too much or less are non-functional methods, doing exercises, balanced nutrition, and adequate sleep are functional methods. Although stress is perceived as a negative concept, it may come to a positive point and may take the person to success, happiness, and one step further by motivating. We need a certain level of stress to be able to move. It will become difficult to concentrate if the level of stress is too much, stress may lead to laziness if the stress level is zero. Short-term and moderate level stress ensures people proceed and focus by motivating them. In this study, it is aimed to state how it is an advantage in daily life to cope with stress effectively and that stress is not always a negative situation.
Keywords
- 1. Akman, S. (2004). “Stresin Nedenleri ve Açıklayıcı Kuramlar” Türk Psikoloji Bülteni, sayı: 34-35.
- 2. Aksu, G. (2016). “Stres Ve Örgütsel Stres” (Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul)
- 3. Aslan, A.O. (2021). “Duygusal Zekâ Ve Stres Yönetimi Arasındaki İlişki: Kayseri Kamu Ve Özel Hastane Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma” (Yüksek Lisan Tezi, Kayseri Üniversitesi, Kayseri)
- 4. Aydın, Y. (2017). “Yetişkinlerin Stres Düzeyleri Ve Stresle Baş Etme Yolları İle Sergilenen Dikkat Eksikliği Belirtileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” (Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi, Mersin).
- 5. Aysal, N. (2014). “Stres Algısı, Başa Çıkma, Kişilik Ve Sağlık Arasındaki İlişkilerin Etkileşimsel Stres Ve Başa Çıkma Modelinde İncelenmesi” (Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.)
- 6. Balcı, A. (2000). Öğretim Elemanının İş Stresi Kuram ve Uygulama. Ankara:Nobel Akademik Yayıncılık.
- 7. Baltaş, A., Baltaş, Z. (2002). “Stres ve Başaçıkma Yolları.” İstanbul: Remzi Kitapevi.
- 8. Braham, B. (2002). Ateş Altında Sakin Kalabilmek Stres Yönetimi. (Çev. Vedat D. Diker). İstanbul: Hayat Yayınları
- 9. Charney, D. (2004). Psychobiological Mechanisms Of Resilience and Vulnerability: İmplications For Successful Adaptation to Extreme Stress. American Journal Of Psychiatry, 161: 195-216
- 10. Coşkun, S. (2018). “Stres Kaynakları, Duygusal Zekâ Ve Stresle Başa Çıkma Arasındaki İlişki” (Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.)
- 11. Cüceloğlu, D. (1992). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- 12. Durna, U. (2004). “Stres, A ve B Tipi Kişilik Yapısı ve Bunlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma” Yönetim ve Ekonomi Dergisi, cilt:11, sayı:1
- 13. Duygun, T. (2001). “Zihinsel Engelli Ve Sağlıklı Çocuk Annelerinde Stres Belirtileri Stresle Başaçıkma Tarzları Ve Algılanan Sosyal Desteğin Tükenmişlik Düzeyine Olan Etkisi” (Yüksek Lisan Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.)
- 14. Erdoğan, T., Ünsar, S., Süt, N. (2009). “Stresin Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Bir Araştırma” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Üniversitesi, cilt:14, sayı:2, 447-461
- 15. Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F., Dereboy, Ç. (2013). “Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi” New Symposium Journal, cilt: 51, sayı:3
- 16. Güçlü, N. (2001). “Stres Yönetimi” Gazi Eğitim Dergisi, cilt: 21, sayı:1, 91-109
- 17. Gülez, A. (2019). “Bipolar Bozukluğu Olan Hastalara Verilen Stresle Baş Etme Eğitiminin Stres Belirtileri, Algılanan Stres Düzeyi Ve Stresle Baş Etme Tarzlarına Etkisi” (Yüksek Lisan Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.)
- 18. Hallowell, E. (2010). Stres Yönetimi. (Çev. Burcu Çekmece). İstanbul: Optimist Yayınevi
- 19. Hart, Kenneth E. (1990). “Indroducing Stress and Stress Management to Managers”, Journal Of Managerial Psychology, Vol 5, Issue 2, 9-16
- 20. Houghton, J., Wu, J., Godwin, J., Neck, C., ve Manz, C. (2011). “Effective Stress Management: A Model of Emotional Intelligence, Self-Leadership, and Student Stress Coping” Journal Of Management Education, sf: 1
- 21. Kırali, A. (2021). “Pandemi Döneminde Öğretmenlerin Stres Yönetimi Algıları” (Yüksek Lisan Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.)
- 22. Köroğlu, E. (2009). Bilişsel Davranışçı Psikoterapiler. Ankara: HYB Yayıncılık
- 23. Kushwaha, S. (2014). “Stress Management At Workplace” Global Journal Of Finance And Management, Volume:6, Number: 5, 469-472.
- 24. Norfolk, D. (1989). İş Hayatında Stres. İstanbul: Form Yayınları
- 25. Ömeroğlu, M. (2015). “Anaokulu Öğretmenlerinin Okuldaki Stres Belirtileri, Stres Kaynakları, Bu Stres Kaynakları İle Başa Çıkma Yolları Ve Yaşadıkları Örgütsel Stresin Performanslarına Etkisi Nedir?” (Yüksek Lisan Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya)
- 26. Özel, Y., Bay Karabulut, A. (2018). “Günlük Yaşam Ve Stres Yönetimi” Türkiye Sağlık Bilimleri Ve Araştırma Dergisi, 1(1), 48-56.
- 27. Parker, H. (2007). Management Of Stress. In: Parker H., editör. Stress Management. First Ed. Delhi: Global Media.; p. 1-30
- 28. Pehlivan, İ. (1994). “Stresle Başa Çıkmada Bireysel Ve Örgütsel Stratejiler” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi
- 29. Robbins, S., Judge, T. (2015). Örgütsel Davranış. (14. baskı). (çev. Prof. Dr. İnci Erdem) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
- 30. Timuroğlu, K., Yılmaz, B. (2019). “Stres Ve Girişimcilik Niyeti: Bir Uygulama” İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, cilt:33, sayı:3
- 31. Tuncer, E., Özgen, M., Işık, R., Özbek, P. (2015). Üniversite ve Ötesi: Genç Yetişkinler İçin Hayat Becerileri. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
- 32. Yanık, E. (2019). “Stres Ve Stresle Mücadele Yöntemleri” (Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.)
- 33. Yıldırım, H. (2020). “Ailesi İle Birlikte Ve Ailesinden Ayrı Yaşayan Üniversite Öğrencilerinin Depresyon, Anksiyete, Stres Ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Açısından Karşılaştırılması” (Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.)
