Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, evliliklerin devamında temel bir unsur olduğu düşünülen evli bireylerdeki benlik saygısının evlilik doyumu üzerindeki etkisine ilişkin literatür taraması yapmak ve bazı değişkenler hakkında genel bir bakış açısı kazandırmaktır. Evlilikte doyum çiftlerin bir hayatı paylaşması için gerekli olan çok önemli bir kavramdır. Günümüzde boşanmaların giderek artıyor olması nedeniyle evlilik doyumunun arttırılması ve evliliklerin mutlu bir biçimde sürdürülebilir olması için çeşitli araştırmalar yapılmaktadır. Bu araştırmada öncelikle evlilik, evlilik doyumu, benlik ve benlik saygısı kavramlarıyla ilgili literatür araştırmasının sonuçları değerlendirilmiştir. Daha sonra evli bireylerde benlik saygısıyla ilgili yapılmış araştırmaların sonuçları incelenmiştir. Araştırmaların sonucunda, eşlerin benlik saygısı düzeyleri ile evlilik doyumu ve buna bağlı değişkenler arasında pozitif korelasyon sonucuna ulaşmaktadır. Dolayısıyla sağlıklı evlilikler kurulabilmesi için bireylerde benlik saygısının arttırılması büyük önem taşımaktadır. Araştırma sonuçları göstermektedir ki, eğitim düzeyi ve gelir düzeyi yüksek olan bireylerin evlilik doyumlarının da yüksek olduğu görülmüştür. Erkeklerin benlik saygısının kadınlara göre daha yüksek olduğu, benlik saygısı artışının evlilik doyumunu etkilemediği, evlilik doyumu yüksek olan bireylerin paylaşımların bilincinde olma ve bilinçlilik düzeylerinin yüksek, izolasyon ve öz yargılama düzeylerinin ise düşük olduğu görülmüştür. Bireysel ve çiftlerin katılımına yönelik eğitim programlarının geliştirilerek bireylerin kendilerini tanımaları, değerlilik duygularının ve benlik saygılarının artırılmasının evlilik doyumuna katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to conduct a literature review of the effect of self-esteem on marital satisfaction in married individuals, which is considered a fundamental element in the continuation of marriages, and to provide an overview of some variables. Satisfaction in marriage is a very important concept that is necessary for couples to share a life. As divorces are increasing today, various studies are being carried out to increase marital satisfaction and ensure that marriages are happily sustainable. In this study, the results of literature research on the concepts of marriage, marital satisfaction, self and self-esteem were evaluated. Later, the results of self-esteem studies in married individuals were examined. As a result of research, we conclude that there is a positive correlation between the spouses ' self-esteem levels and marital satisfaction and related variables. Therefore, it is of great importance to increase self-esteem in individuals in order to establish healthy marriages. Research results show that individuals with high educational and income levels also have high marital satisfaction. It was found that men's self-esteem was higher than women's, that the increase in self-esteem did not affect marital satisfaction, that people with high marital satisfaction had high levels of awareness and awareness of sharing, and that isolation and self-judgment levels were low. It is believed that by developing educational programs for the participation of individuals and couples, individuals will recognize themselves, increase their feelings of worthiness and self-esteem, which will contribute to marital satisfaction.
Keywords
- Akdağ, F. (2014). “Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Kök Aile ile İlişkiler, Benlik Saygısı ve Evlilik
- Akdağ, F. (2014). “Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Kök Aile ile İlişkiler, Benlik Saygısı ve EvlilikDoyumu Açısından Yordanması”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, Türkiye.
- Akgül Barış, D. (2002). “Müzik Eğitimi Alan ve Almayan Lise Öğrencilerinin Benlik Tasarımı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Akkuş, Z. (2005). “İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin Özsaygı ve Denetim Odağı ile İlişkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arslan, D. A., Arslan, G., (2015). “Kırsal. Türkiye’de Geçmişten Geleceğe Kadın Evlilik ve Aile”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Yıl 2015, Sayı 37, s.629-684.
- Aydemir, S. (2014). “Hemşirelerde Benlik ve Benlik Saygısı: Diyarbakır Kadın Doğum ve ÇocukHastalıkları Hastanesi Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal BilimlerEnstitüsü, İstanbul.Aydın, O., Gülen B., (2010). “Toplumsal Değişme Sürecinde Evlenme ve Boşanma”,Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt 21, Sayı 2, Ekim, s.117-126.
- Ayvaşık, H. B., Er, N. M., Kışlak, Ş. T., & Erkuş, A. (2000). Psikoloji Terimleri Sözlüğü İngilizce-Türkçe, No.22. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
- Baumeister, R. F., Campbell, J. D., Krueger, J. I., Vohs, K. D. (2003). “Does high self-esteem cause betterperformance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles?”, Psychological Science in The Public Interest, 4 (1), 1-44.
- Bertoni, A., ve Bodenmann, G. (2010). “Satisfaction and dissatisfied couples”. European Psychologist, 15(3), 175-184.
- Burger, J. M. (2006). Kişilik (Çev. İ. D. Sarıoğlu), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Chapman, G. (2015). Evliliğin Dört Mevsimi. Handan Ünlü Haktanır (Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık. Cüceloğlu, D., (2002). İnsan ve Davranışı, Yirmi Beşinci Baskı, s.380-383.
- Çağ, P. ve Yıldırım, İ. (2013). “Evlilik doyumunu yordayan ilişkisel ve kişisel değişkenler”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 13-23.
- Çelik, M. (2006). “Evlilik Doyum Ölçeği Geliştirme Çalışması”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Çokparlamış, N. (2018). “Bağlanma Stillerinin Benlik Saygısı ve Umutsuzluk Düzeyi ile İlişkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
- Demir, Ç.Ş. (2013). “Ergenlerde Benlik Saygısı Ve Dinî Başa Çıkma”. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Duyan, Ç. G. (2012). “Golombok-Rust Evlilik Durumu Envanteri’nin Türkçe Sürümünün Bir Grup Evli ÇiftÜzerinde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Ankara: Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 8 (3), 82-89.
- Dündar Zeybekoğlu, Ö., (2012). “Değişen ve Değişemeyen Yönleriyle Aile: Yapısı, Türleri, İşlevleri”, Değişen Toplumda Değişen Aile, Editör: Nurşen Adak, Siyasal Kitabevi.
- Eisenberg, S., ve Delaney, D. J. (1993). Psikolojik Danışma Süreci. (N. Ören, ve M. Takkaç, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
- Elemek, M. A. (2008). “Öğrenme Bozukluğu Olan Çocuklarda Benlik Saygısının ve Kaygı Durumununİncelenmesi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
- Erden, M. ve Akman, Y. (2001). Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
- Erdinç, A. G. (1995). İzmir İli Lise Öğrencilerinde Benlik İmajı-Başarı İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Erol, R. Y., Orth, U. (2014). “Development of self-esteem and relationship satisfaction in couples: two longitudinal studies”. Developmental Psychology, 50(9), 2291-2303.
- Ersanlı, K. ve Kalkan, M., (2008). Evlilik İlişkilerini Geliştirme Kuram Ve Uygulamaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Gladding, S. T. (2012). Aile Terapisi, Tarihi, Kuram ve Uygulamaları. Ankara: Pdr Yayınları. Goleman, D. (2000). Duygusal Zeka. (Çev. B.S. Yüksel). İstanbul: Varlık Yayınları.
- Gözaydın, Z. (2017). “Lise Çağı Ergenlerde Benlik Saygısı Ile Öğrenilmiş Çaresizlik Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi, İstanbul.
- Günay, A. R., (2020). “Çocuk Sahibi Bireylerin Evlilik Uyumu, Çocuk Yetiştirme Tutumu ve Aileİşlevselliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat Üniversitei Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Tokat, Türkiye.
- Gündoğdu, A. (2007). Relationship Between Self-Construals And Marital Quality. Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Hamurcu, G. (2018). “Paternal Bağlanma İle Evlilik Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Hançerlioğlu, O. (1987). Ruh Bilim Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- İçli, G., (1997). “Aile Araştırmalarında Yöntem ve Yaklaşım”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 3, s. 59-68.
- İnanç Y. B. ve Yerlikaya, E. E. (2010). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
- Kabasakal, Z. ve Soylu, Y. (2016). “Evli Bireylerin Evlilik Doyumunun Cinsiyet Ve Eş Desteğine Göre Incelenmesi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 208-214
- Kandaz, H. (2018). “Depresyon, Benlik Saygısı ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
- Karaboğa, M. (2011). “Çocuklarda Bağlanma Stilleri ve Benlik Saygısının Aleksitimi Üzerindeki YordayıcıRolünün İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat, Türkiye.
- Karabulut, C. C. (2019). “Yetişkin Bireylerin Bağlanma Stilleri ve Anne-Baba Çatışmasının AleksitimiÜzerindeki Yordayıcı Rolü ve Anne-Baba Aldatmasının Düzenleyici Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
- Karabulut, G. (2014). “Güzel Sanatlar Lisesi Müzik Bölümü Öğrencilerinin Çalgıya Yönelik Benlik Algıları İle Genel Benlik Saygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Khan, F. ve Aftab, S. (2013). Self-Esteem as the mediator between marital satisfaction and depression, In2013 International Conference on The Modern Development Of Humanities And Social Science, Hong Kong in December 1-2 Atlantis Press.
- Kı̇lcı̇, Ş.ve Özsoy, S. (2019). “Evlilik Hazırlığı Yapan Çiftlerin Cinsel Mitlere İnanma Durumları ve Etkileyen Faktörler”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 5 (2), 1-28.
- Köse, T. P. (2015). “Bir Devlet Lisesinde Okuyan Ergenlerde Benlik Saygısı Ve Kişilik Özelliklerinin Ana-Baba Tutumları Açısından Yordanması”. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi, Sosyal BilimlerLarson, H. (2002). The Great Marriage Tune- Up Book: A Proven Program For Evaluating And Renewing Your Relationship. New York: Jossey- Bass.
- Lawrence, D. (2006). Enhancing Self-Esteem in the Classroom. London:Paul Chapman Publishing.
- Morsünbül, Ü. (2015). “The Effect of Identity Development, Self-Esteem, Low Self Control and Gender onAggression in Adolescence and Emerging Adulthood”, Eurasian Journal of Educational Research,Vol.61, pp. 99-116.
- Noller, P., Feeney, J. A. (2002). Stability And Change İn Relationships (Ed. Harry T. Reis). New York: Cambridge University Press.
- Oğuz, N. (2016). “Genç Yetişkinlerde Anne Baba Tutumunu, Anksiyete ve Benlik Saygısı İlişkisi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
- Orth, U., Robins, R. W., Widaman, K. F. (2012). “Life-Span Development Of Selfesteem And Its Effects On Important Life Outcomes”. Journal of Personality and Social Psychology, 102, 1271-1288.
- Otacıoğlu, S. (2017). “Profesyonel Müzik Eğitimi Alan Öğrencilerinin Benlik Saygı Düzeylerinin İncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1): 187-196.
- Özgüven, İ. E. (2001). Ailede İletişim ve Yaşam. İstanbul: Pdrem Yayınları.
- Özgüven, İ. E. (2014). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Özoğlu, S. Ç. (1982). Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayınları.
- Özşaker, M. (2008). “12-14 Yaş Çocukların Motorsal Performans ve Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi”, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Parmaksız, İ. (2011). “Öğretmen Adaylarının Benlik Saygısı Düzeylerine Göre İyimserlik ve StresleBaşaçıkma Tutumlarının İncelenmesi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye.
- Pişkin, M. (2001). Özsaygıyı Geliştirme Eğitimi, İlköğretimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtımı.
- Pişkin, M. (2003). Özsaygıyı Geliştirme Eğitimi. İlköğretimde Rehberlik. Edt. Yıldız Kuzgun. 4. Basım. Ankara: Nobel Yayınları.
- Plotnik, R. (2009). Psikolojiye Giriş. Kaknüs Yayınları.
- Plummer, D. (2011). Benlik Saygısı: Çocuklarda Nasıl Geliştirilir?. Çev. Emel A. İstanbul:Sistem Yayıncılık.
- Pradhan, P. M., Ojha, S. P., Rana, M., Regmi, M. P. (2018). “Self esteem and Marital Adjustment amongclients maintained on Methadone Maintenance Treatment Program (MMTP)”. Journal of Institute of Medicine, 42(2), 69-72.
- Rosenberg, M., Schooler, C., Schoenbach, C., Rosenberg, F. (1995). “Global Selfesteem And Specific Self- Esteem: Different Concepts, Different Outcomes”. American Sociological Review, 60 (1), 141-156.
- Sacco, W. P., Phares, V. (2001). “Partner Appraisal And Marital Satisfaction: The Role Of Self-Esteem And Depression”. Journal of Marriage and Family, 63(2), 504-513.
- Sardoğan, F. ve Karahan, M. (2005). “The Effect of Human Relation Skill Training Program for MarriedCouples on the Level of Marital Adjustment of Married Couples”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 38 (2) , 89-102.
- Schultz, D. P., & Schultz, S. E. (2007). Modern Psikoloji Tarihi. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Sokolski, D.M. ve S. S. Hendrick. (1999). Marital Satisfaction. American Journal of Family Therapy. 26. (39-49).
- Şen, B. (2009). “Evlenmek Üzere Başvuruda Bulunan Bir Grup Nişanli Çiftin Evlilik Ve “Evlilik ÖncesiÇift Eğitimi” Ne Ilişkin Bilgi, Görüş Ve Değerlendirmeleri”. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Şen, B. (2015). Evlilik Öncesi Çift Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Şereflioğlu, S. N. (2018). “Anne ve Baba ile İlişkilerin Ergenlerde Benlik Saygısı, Stres ve Depresyon Üzerindeki Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
- Taghizadeh, M. E., Kalhori, E. (2015). “Relation Between Self Esteem With Marital Satisfaction OfEmployed Women In Payam-E-Noor University”. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(6 S6), 41-45.Tosang, M. A., Maleki, H., Hariri, M. (2013). Relationships Between Self-Esteem With Emotional Intelligence And Marital Satisfaction Among Women.
- Turan, M., Herken, H., Mutlu, N. ve Küçükkolbaşı, H. (1998). “Öğrencilerde Benlik Saygısı İle Ruhsal Belirti Arasındaki İlişki”, VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi.(1) s:67-73.
- Turanlı, P. (2010). “Orta Yetişkinlikte Evlilik Uyumu Ile Benlik Saygısı Ve Bağlanma Stilleri Arasındaki Ilişkinin Saptanması”. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
- Tuzcu, A., (2017). “Evli Bireylerde Kişilik Özelliklerinin Evlilik Uyumu ve Evlilik Doyumu ÜzerineEtkisi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
- Tümöz, E.D. (2018). “Kadinlarda Evlilik Doyumunun Kadinlarin Kişilik Özellikleri, Yalnizlik Algilari Ve Eş Değerlendirmeleri Bağlaminda Incelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe Sözlük. www.tdk.gov.tr, 01.04.2021.
- Ünlü, N. K, (1995). Başarı Sporunda Ödüllendirme, Doktora Tezi, M.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Yadalijamaloye, Z., Naseri, E., Shoshtari, M., Khaledian, M., & Ahrami, R. (2013). “Relationships BetweenSelf-Esteem And Marital Satisfaction Among Women”. Psychology and Behavioral Sciences, 2(3), 124-129. Yavuzer, H. (2003). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 24. Basım.
- Yenidünya, A. (2005). “Lise Öğrencilerinde Rekabetçi Tutum, Benlik Saygısı ve Akademik Başarı İlişkisi”.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
- Yılmaz, A (2001). “Eşler Arasındaki Uyum: Kuramsal Yaklaşımlar ve Görgül Çalışmalar”. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 4(4), 49-58.
- Yiğit, R. (2012). Çevik Kuvvet Görevlilerinin Benlik Saygıları ile Yaşam Doyumu ve Stresle Başa ÇıkmaTutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 13, Sayı 1, 61-75.
- Zeytinoğlu, E. (2013). “Evli Bireylerin Benlik Saygısı, Kıskançlık Düzeyi, Evlilikteki Çatışmalar Ve EvlilikDoyumu Arasındaki Ilişkilerin Incelenmesi”. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
