ŞANLIURFA’DA Kİ SÜS BİTKİSİ TÜKETİCİLERİNİN DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERİNİN SÜS BİTKİLERİNE BAKIŞLARINA VE ALIMLARINA OLAN ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ
Author :
Abstract
Süs bitkileri, insanların gıda ihtiyacından ziyade ruhsal ve görsel ihtiyaçlarını karşılayan, yatıştırıcı, dinlendirici, mutluluk ve huzur verici sonuçları ile diğer tarımsal ürün çeşitlerinden farklılıklar göstermektedir. Diğer taraftan bulundukları mekânının fiziksel özelliklerini yumuşatan, iyileştiren, yarattığı katma değer ile ekonomiye ve istihdama önemli katkı sağlayan ve küresel olarak giderek büyüyen bir sektör haline gelmiştir. Şanlıurfa, jeotermal kaynak ve mevsimsel özellikler nedeniyle süs bitkileri açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Bu çalışmanın amacı Şanlıurfa’da ki süs bitkisi tüketicilerinin demografik değişkenlerinin süs bitkilerine bakışlarına ve alımlarına olan etkilerinin belirlenmesidir. Bu araştırmanın esas materyalini Şanlıurfa’da yer alan süs bitkileri tüketicileri ile yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen veriler oluşturmakta olup, tüketiciler basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenmiş olup, anketler 2020 yılında yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre tüketicilerin süs bitkileri ve çiçekler için harcadıkları para ile eğitim seviyesi ve çalışma durumu arasında istatistiksel olarak p<%5 önem seviyesinde, gelirleriyle ise p<%1 önem seviyesinde anlamlı bir farklılık vardır. Katılımcıların medeni durumları ile süs bitkileri ve çiçek alımı için yapılan harcamalar arasında ise istatistiki olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir (p>%5). Tüketicilerin süs bitkilerine olan tutum ve algılarının belirlenmesine için oluşturulan ölçek sorularına katılım oranları ile demografik değişkenler arasında istatistiki anlamlılık incelenmiş olup, buna göre medeni durum, eğitim seviyesi ile çalışma durumları arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir (p>%5). Diğer taraftan gelir ile ölçek puanları arasında yüksek düzeyde istatistiki anlamlı farklılık tespit edilmiş olup, önem düzeyi p<%1 olarak ölçülmüştür. Her iki analizde de en etkili faktör olarak gelir belirlenmiştir. Gelir arttıkça tutum, algı ve tüketim miktarı artmaktadır. Şanlıurfa’da süs bitkileri üretimin yaygınlaşmasıyla beraber fiyatlarında düşeceği, dolayısıyla tüketim miktarının artacağı öngörüsü nedeniyle, Şanlıurfa’da süs bitkisi yetiştiriciliğinin yaygınlaşması teşvik edilmelidir. Bu çalışma bu konuda Şanlıurfa’da yapılan ilk çalışmadır.
Keywords
Abstract
Ornamental plants differ from other agricultural product varieties with their relaxing, happiness, and soothing results that meet the spiritual and visual needs of people rather than food needs. On the other hand, it has become a globally growing sector that softens and improves the physical characteristics of their location, contributes significantly to the economy and employment with the added value it creates. Şanlıurfa has an important potential for ornamental plants due to its geothermal resource and seasonal characteristics. This study aims to determine the effects of the demographic variables of ornamental plant consumers in Şanlıurfa on their view and purchases of ornamental plants. The main material of this research is the data obtained from face-to-face surveys with ornamental plant consumers in Şanlıurfa, and the consumers were determined by a simple random sampling method, and the surveys were conducted in 2020. According to the results, there is a statistically significant difference between the money spent by consumers on ornamental plants and flowers, with education level and working status at p<5% significance level, and income at p<1% significance level. There was no statistically significant relationship between the marital status of the participants and the expenditures for the purchase of ornamental plants and flowers (p>5%). The statistical significance between the participation rates of the scale questions created to determine the attitude and perception of consumers to ornamental plants and the demographic variables was examined, and accordingly, no statistically significant difference was found between marital status, education level, and working status (p>5%). On the other hand, a high level of statistically significant difference was found between income and scale scores, and the level of significance was measured as p<1%. In both analyzes, income was determined as the most influential factor. As income increases, the amount of attitude, perception, and consumption increases. As the production of ornamental plants becomes widespread in Şanlıurfa, their prices will decrease and consequently, the consumption amount will increase, so the widespread cultivation of ornamental plants in Şanlıurfa should be encouraged. This study is the first study on this subject in Şanlıurfa.
Keywords
- Akan, H., Eker, İ., ve Balos, M. (2005). Şanlıurfa’nın Nadide Çiçekleri-Geofitler. The Rare Plants of
- Akan, H., Eker, İ., ve Balos, M. (2005). Şanlıurfa’nın Nadide Çiçekleri-Geofitler. The Rare Plants of Şanlıurfa-Geophytes. Şanlıurfa: Demircioğlu Matbaacılık. 225s.
- Akduman Hoşer, S. (2014). İzmit’teki Park ve Bahçelerde Yetiştirilen Süs Bitkileri. Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli. 372s.
- Ay, S. (2009). Süs Bitkileri İhracatı, Sorunları Ve Çözüm Önerileri: Yalova Ölçeğinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 423-443.
- Aydın Şakir, K., Sayın, B., Çelikyurt, M. A. ve Karagüzel, Ö. (2014). Antalya ili kesme çiçek perakendeciliğinin analizi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2), 75-82.
- Aydogdu, M. H. (2016). Farmers’ Risk Perception and Willingness to Pay for Environment: Case Study of GAP-Sanliurfa, Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 25(12), 5449-5455.
- Aydogdu, M. H., Yenigün, K. and Aydogdu, M. (2015). Factors Affecting Framers’ Satisfaction from WaterUser Associations in the Harran Plain-GAP Region, Turkey. Journal of Agricultural Science and Technology, 17, 1669-1684.
- Aydoğdu, M. H. ve Yıldızoğulları, N. (2021). Şanlıurfa’ki Süs Bitkileri Üreticilerinin Mevcut Yapıları veSektöre Bakışları Üzerine Bir Araştırma, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Scienves Studies, 7(28), 313-321. Doi No: http://dx.doi.org/10.26728/ideas.418
- Bayram, N. (2015). Sosyal Bilimlerde SPSS ile İleri Veri Analizi. Ankara: Ezgi Kitapevi, 5. Baskı. 26s.
- Bulut, Y., Akpınar, E. ve Yılmaz, H. (2007). Erzurum Kentinin Kesme Çiçek Tüketim Potansiyelinin Belirlenmesi ve Çözüm Önerileri. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2), 7-11.
- Cançelik, M. (2020). A Field Research on the Medical Aromatic Plant Selling Enterprises (Aktar/Attar) inŞanlıurfa, in Current Researches in Economics and Administrative Sciences, 1st ed., Y. A. Unvan and İ. Serbestoğlu, Eds. Cetinje-Montenegro: Ivpe, pp. 25–48.
- Cengiz, B., Keçeçioğlu Dağlı, P. ve Yiğittekin, S. (2017). Peyzaj Ekonomisi Açısından Peyzaj ve SüsBitkileri Fidanlık İşletmelerine Yönelik Sektörel Bir Analiz. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(2), 50-62. DOI:10.24011/barofd.344677
- Cengiz, B., Sabaz, M. and Sarıbaş, M. (2011). The Use of Some Natural Crataegus L (Hawthorn) Taxa fromWestern Black Sea Region of Turkey for Landscape Applications. Fresenius Environmental Bulletin, 20(3), 938-946.
- Çelik, A., Torun, E., ve Bobat, A. (2010). Süs bitkilerine ilgi gösteren kişilerin genel profilin belirlenmesi. IV. Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim 2010, Erdemli, Mersin. 339-347s.
- Çiçekdemir, D. (2010). Türkiye’deki Süs Bitkileri Pazar Payının Araştırılması: Bursa İli Örneğinde. NamıkKemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ. 68s.
- Eşitken, A., Çelik, Y., Polat, A.T. ve Karakayacı, Z. (2012). Konya’da Dış Mekân Süs Bitkileri, İç MekânSüs Bitkileri, Kesme Çiçekler Ve Çiçek Soğanları Yetiştiriciliği Yatırımlarına Yönelik Fizibilite Çalışması, T.C. Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya.
- Gençer, B. (2014). Dünya’da ve Türkiye’de Kesme Çiçek Sektörü Pazarlama Organizasyonları ve TüketiciEğilimleri. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tekirdağ. 148s.
- Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 6. Baskı. 131-167s.
- Karagüzel, O., Akkaya, F., Türkay, C., Gürsan, K., Özçelik, A., Erken, K. ve Çelikel, F. G. (2000). SekizinciBeş Yıllık Kalkınma Planı. Bitkisel Üretim Özel İhtisas Komisyonu: Süs Bitkileri Alt Komisyon Raporu, Ankara, Yayın No: DPT:2645-ÖIK:653.
- Kıymaz Kıvraklar, M. (2017). Dış Mekân Süs Bitkileri Üretim İşletmelerinde Maliyetleme ve Raporlama. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Sakarya. 219s.
- Kızılkan, İ. (2016). Türkiye'de Süs Bitkileri Üretim ve Pazarlama Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri.Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 131s.
- Mancı, A. R., ve Aydogdu, M. H. (2015). Urfa Kale’sinin Ödeme İstekliliği Yöntemi Kullanılarak EkonomikDeğerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırmȧ. The Journal of Academic Social Science, 13, 353-368. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.677
- Onay, H. A. (2008). Türkiye’de Süs Bitkileri Sektörünün Üretim ve Yapısal Sorunları ve Öneriler. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara. 185s.
- Özkan, İ. (2009). Süs Bitkileri Yetiştiriciliğinde Damla Sulama Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar veÇözüm Önerileri. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Tekirdağ. 100s.
- Parlakçı Doğan, H., Aydogdu, M. H., Sevinç, M. R. and Cançelik, M. (2020). Farmers’ Willingness to Payfor Services to Ensure Sustainable Agricultural Income in the GAP-Harran Plain, Sanlıurfa, Turkey. Agriculture, 10, 152. doi:10.3390/agriculture10050152
- Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi. Ankara: Anı Yayıncılık. 51-73s.
- Sevinç, G., Aydoğdu, M. H., Cançelik, M. and Sevinç, M. R. (2019). Farmers' Attitudes toward PublicSupport Policy for Sustainable Agriculture in GAP-Şanlıurfa, Turkey. Sustainability, 11(23), 6617. doi:10.3390/su11236617
- Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı. (2006). İl Tarım ve Kırsal Kalkınma Master Planlarının Hazırlanmasına Destek Projesi, Şanlıurfa Tarım Master Planı, Şanlıurfa Tarım İl Müdürlüğü, Şanlıurfa. 153s.
- Temel, M. (2011). Yalova’da Süs Bitkileri İşletmelerinin Yapısı, Üretim Olanakları, Sorunları ve ÇözümÖnerileri. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tekirdağ. 99-100s.
- TÜİK. (2021). Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2020.https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020 (Erişim Tarihi: 16.03.2021).
- Ünlü, İ. H. (2014). Şanlıurfa Kent Dokusuna Uygun Karasal İklim Koşullarına Dayanıklı Çok Yıllık SüsBitkilerinin Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Hatay. 104s.
- Yazıcı, K. (2015). Tokat İli Ekolojik Koşullarında Dış Mekân Süs Bitkileri Sektör Analizi ve Uygun ÜretimAlanlarının CBS ile Belirlenmesi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir. 178s.
- Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık. 40s.
- Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması Ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 14-28.
- Yıldızoğulları, N. (2020). Süs Bitkileri Potansiyelinin Belirlenmesi: Şanlıurfa İli Örneği, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Şanlıurfa.
- Yılmaz, İ. (2019). Süs Bitkileri ve Mamulleri Sektör Raporu. Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçılar Birliği. http://susbir.org.tr › susbir-sektor-raporu-2019 (Erişim Tarihi: 12.03.2021).
