KUTADGU BİLİG`DEN HAREKETLE, ESERİN YAZILDIĞI DÖNEMDE TÜRKLERDE TAKİP EDİLEN DİL VE YAZI POLİTİKALARI
Author :
Abstract
Kutadgu Bilig, Karahanlı Türkçesi'nin Divanu Lügat-it Türk'ten sonraki Türk Edebiyatı’nda İslam kültürünün özelliklerini taşıyan en büyük eserdir. Türk-İslâm tarihi açısından en önemli belgelerin başında gelen Kutadgu Bilig, İslâmî Türk edebiyatının adı bilinen ilk şair ve düşünürü Balasagun'lu Yusuf Has Hacip tarafından 1069 yılında Karahanlı Devleti'nin merkezi olan Kaşgar’da yazılmıştır. Yazar kitabını bitirince, doğu Karahanlı Hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunmuş, eserdeki derin felsefeden etkilenen hükümdar da bu eserden dolayı Balasagunlu Yusuf’a Has Haciblik unvanını vermiştir. Aruz vezni ile yazılan eserde 73 bölüm, 6645 beyit ve 173 dörtlük vardır. Bazı bölümlerinde ansiklopedik bilgiler içerir. Bu eserin bugün Fergana, Viyana ve Mısır'da bulunan üç yazma nüshası vardır.
Keywords
Abstract
Kutadgu Bilig is the greatest work bearing the characteristics of Islamic culture in the Turkish Literature after the Divanu Lügat-it Türk of Karahanlı Turkism. Kutadgu Bilig, who is one of the most important documents in terms of Turkish-Islamic history, was the first poet and thinker of Islamic Turkish literature written by Yasuf Has Hacip of Balasagun in Kashgar, the center of the Karahanid State in 1069. When the author finished his book, he presented the eastern Karahanlı ruler Tabgaç Buğra Han and the ruler affected by the deep philosophy at work gave the title of Has Haciblik to Balasagunlu Yusuf because of this work. The work written with Aruz vezni has 73 chapters, 6645 couplets and 173 quadrants. Some sections contain encyclopedic information. This work has three manuscripts today in Fergana, Vienna and Egypt.
Keywords
- Arat, R. R., Kutadgu Bilig I- Metin, TDK, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1947.
- Arat, R. R., Kutadgu Bilig I- Metin, TDK, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1947.
- Yavuz, K., “Has Hacib ve Kutadgu Bilig”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, C. 37, S. 37, 2007.
- Vural, H., “Kutadgu Bilig`de Dilin Felsefesine dair Unsurlar”, İstanbul Üniversitesi Türk dili ve edebiyatı dergisi, C. 43, S. 43, (2010).
- Yeni Türk Ansiklopedisi, “Yusuf Has Hacib” maddesi, Ötüken Yayınları, Ankara, C. 12, 1985.
